Osmanlı aydınları XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren dünyadaki anayasal gelişmelerden etkilenmiş, Genç Osmanlılar Cemiyeti’ne üye olan bu aydınlar, Osmanlı Devleti’ne Batı’daki anayasal nitelikleri kazandırmak için çalışmışlardır.
Tanzimat ve Islahat fermanlarından istedikleri sonuçları alamayan Osmanlı aydınları, meşrutiyet yönetimine geçişle birlikte dağılmaktan kurtulacaklarına inandıkları için Sultan II. Abdülhamit’i tahta çıkarıp meşrutiyetin ilan edilmesini sağlamışlardır. Meşrutiyetin ilanı ile birlikte halk yönetime katılmış, meclis ise iki kısımdan oluşmuştur. Yeni açılan bu meclislerde Ayan Meclisi’nin üyelerini padişah, Mebusan Meclisi’nin üyelerini ise halk seçmiştir.
PARLAMENTO (MECLİS-İ UMUMİ)
Ayan Meclisi
- Üyelerini padişah seçerdi.
- Ömür boyu görevde kalırlardı.
- Üye sayısını ve başkanını padişah belirlerdi.
- Üyelerde 40 yaşını doldurmuş olma şartı aranırdı.
Mebusan Meclisi
- Halk tarafından seçilirdi. (50 bin kişiye bir mebus)
- Seçimler dört yılda bir yapılırdı.
- İki dereceli seçim sistemi vardı.
- Üyeler sadece kendi bölgesinin değil, bütün ülkenin mebusuydu.
- Mecliste gayrimüslimler de vardı.