Meridyen bir kutuptan diğer bir kutba uzanan ve paralelleri dik olarak kestiği düşünülen hayalî yarım çemberlerdir.
Meridyenlerin Özellikleri :
- Başlangıç meridyeni, İngiltere'nin başkenti Londra yakınındaki Greenwech gözlemevi üzerinden geçen meridyenidir.
- Başlangıç meridyeni Dünyanı Kuzey yarım küre ve batı yarım küre olmak üzere 2 ye ayırır.
- Başlangıç meridyeninin Doğusunda 180 tane doğu meridyeni ve batısında 180 tane batı meridyeni olmak üzre toplam 360 meridyen yayı vardır.
- İki meridyen arasındaki uzaklık ekvator üzerinde 111 kilometredir. Kutuplara doğru meridyenler arasındaki uzaklık azalır. Kutup noktalarında birleşirler.
- Meridyenlerin Derecelerin başlangıç meridyeninden doğuya ve batıya doğru artar.
- Önemli: Her meridyen arasında 4 dakikalık yerel saat farkı vardır.
- Her meridyenin onu daireye tamamlayan bir karşıtı vardır. Buna antimeridyen denir. Örneğin başlangıç meridyeninin antimeridyeni 180⁰meridyenidir.
- 180⁰ meridyeni tarih değiştirme çizgisi olarak adlandırılır.
Kutup noktalarına eşit uzaklıkta bulunan noktaların birleştirilmesi ile oluşturulan ve yerküreyi iki eşit yarım küreye böldüğü varsayılan çembere Ekvator adı verilir. Ekvator’a paralel olarak geçtiği varsayılan hayalî çemberlere ise paralel adı verilir.
Paralellerin Özellikleri :
- Paralellerin çapları yada uzunlukları ekvatordan kutuplara doğru küçülür. 90⁰ Kuzey ve Güney paralelleri nokta halindedir.
- Her paralel arası uzaklık bir derecedir ve 111 kilometredir.
- Ekvator, Dünya'nın en büyük paralel dairesi olarak adlandırılır ve sıfır derece başlangıç paralelidir.
- Ekvator Dünya'yı tam Kuzey Yarım Küre ve Güney Yarım Küre olmak üzere ikiye ayırır.
- Ekvatorun kuzeyinde 90 tane Kuzey paraleli, güneyinde 90 tane de Güney paraleli olmak üzere toplam 180 tane paralel dairesi vardır.
- Paralellerin dereceleri ekvatordan kutuplara doğru artar.