2. Ünitemizi Değerlendirelim Cevapları
Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 67
1. İslam ekonomisinin ahlaki temelleri nelerdir? Kısaca açıklayınız.
Cevap: İslam ekonomisi, adalet, dürüstlük, helal kazanç, yardımlaşma ve kul hakkına saygı gibi ahlaki temeller üzerine inşa edilmiştir. Faiz, haksız kazanç ve aldatma gibi davranışlar yasaklanmıştır. Temel amaç, toplumda ekonomik adaleti sağlamaktır.
2. Helal kazanca önem vermenin birey ve toplum huzuru açısından yararları nelerdir?
Cevap: Helal kazanç, bireyin iç huzurunu artırır ve ahlaki değerlerini güçlendirir. Toplumda güven ortamı oluşmasını sağlar, ekonomik adaleti destekler ve sosyal barışı güçlendirir. Helal kazanç, bireyler arası güveni artırarak toplumsal ilişkileri sağlamlaştırır.
3. İnfak kültürünün birey ve topluma ne gibi katkıları vardır? Örneklerle açıklayınız.
Cevap: İnfak, bireyde paylaşma ve merhamet duygularını geliştirirken, toplumda dayanışma ve adaletin tesisine yardımcı olur. Örneğin, zekât ve sadaka gibi uygulamalar, fakirlerin ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlar ve toplumsal barışı güçlendirir.
4. “Kim darda kalmış (borçlu) bir kimseye zaman tanırsa veya alacağını bağışlarsa, Allah onu kendi gölgesinde gölgelendirir.” (Müslim, Zühd, 74.) hadisinde verilmek istenen mesaj nedir?
Cevap: Bu hadis, merhamet ve hoşgörünün önemini vurgular. Zor durumda olan birine kolaylık sağlamak veya alacağını bağışlamak, Allah katında büyük bir erdem olarak kabul edilir. Bu davranışlar, hem bireysel hem de toplumsal huzuru artırır.
5. Bir işveren ve işçinin kazançlarının helal olabilmesi için hangi hususlara dikkat etmelidir?
- İşveren, işçinin hakkını zamanında ve eksiksiz ödemelidir.
- İşçi, görevini dürüstçe ve özenle yerine getirmelidir.
- İş sözleşmeleri adil ve şeffaf olmalıdır.
- Taraflar birbirlerinin haklarına saygı göstermelidir.
- Haksız kazanç, aldatma ve sömürüden uzak durulmalıdır.
6. Kul hakkı niçin önemlidir?
Cevap: Kul hakkı, bireyler arasında güvenin tesis edilmesi ve adaletin sağlanması için büyük önem taşır. Allah’ın affına bırakılmayan bu hak, helallik alınmasını gerektirir. Kul hakkına riayet edilmediğinde toplumsal huzur ve ahlaki düzen zedelenir.
Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 68
1. Aşağıdakilerden hangisi kul hakkı ihlaline örnek olarak gösterilemez?
Cevap: B) Karz-ı hasende bulunmak
Açıklama: Karz-ı hasen, karşılık beklemeden borç vermeyi ifade eder ve bir iyilik örneğidir. Diğer seçenekler ise kul hakkını ihlal eden durumlardır.
2. Yukarıdaki eşleştirmelerden hangisi / hangileri yanlıştır?
Cevap: D) Yalnız IV
Açıklama: Yalnızca IV. "Yardım = İnfak" eşleştirmesi yanlıştır, çünkü infak daha özel bir kavramdır ve Allah rızası için yapılan maddi yardımı ifade eder.
3. Meryem’in arkadaşlarına anlattıklarında aşağıdaki kavramların hangisine değinilmemiştir?
Cevap: E) Faiz
Açıklama: Meryem’in anlatımlarında faiz konusuna değinilmemiştir. Diğer kavramlar anlatımda yer alır.
Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 69
4. Soru: Yukarıda bahsedilen durum aşağıda verilen kavramların hangisiyle ilgilidir?
Cevap: C) Karaborsacılık
Açıklama: Karaborsacılık, bir malın piyasadan çekilerek yapay kıtlık oluşturulması ve fiyatların haksız yere yükseltilmesi durumudur. Bu davranış, toplumun zararına olduğu için ahlaki değildir.
5. Soru: Yukarıda verilen tanımlar aşağıdaki kavramların hangisiyle ilgilidir?
Cevap: D) Rüşvet
Açıklama: Rüşvet, bir kişinin hakkı olmayan bir menfaati elde etmek için görevini kötüye kullanması veya çıkar sağlaması anlamına gelir. Bu tanım, verilen ifadelerle birebir örtüşmektedir.
6. Soru : Soru işareti (?) gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Cevap: A) Ekonomik hayatı olumsuz etkileyen uygulamalar
Açıklama: Faiz, rüşvet, hileli satış, yapay fiyat yükseltme ve karaborsacılık, ekonomik hayatı olumsuz etkileyen uygulamalardır. Bu nedenle doğru cevap "Ekonomik hayatı olumsuz etkileyen uygulamalar" olacaktır.
Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 70
7. Soru: Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yere anlam bütünlüğünü sağlayacak şekilde getirilmesi gereken hadis aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: A) "Çalışana ücretini alın teri kurumadan veriniz." (İbn Mâce, Ruhûn, 4.)
Açıklama: Bu hadis, çalışanın emeğine saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladığı için paragrafın anlam bütünlüğünü en iyi şekilde tamamlar.
8. Soru: Yukarıda verilen hadisler sırasıyla aşağıdaki konuların hangisiyle ilgilidir?
Cevap: B) Karaborsacılık – Hileli Satış – Rüşvet
Açıklama: Hadislerde sırasıyla karaborsacılığın, hileli satışın ve rüşvetin yasaklanmasına vurgu yapılmıştır. Bu sıralama "B" şıkkıyla uyumludur.
Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 71
1-7) Orta yolu tutmak, aşırılıklardan uzak ve tutumlu olmak anlamına gelir. Ekonomik faaliyetin sınırsız bir şekilde yapılamayacağını, ahlaki esaslar çerçevesinde yapılması gerektiğini ifade eden bir kavramdır.
Cevap: İktisat
8-15) Bir şeyi idareli ve dikkatli kullanma anlamına gelir. Ekonomik faaliyetlerde gözetilmesi gereken ahlaki tutumlardan biridir. Bu tutum içinde olan bir Müslüman ne cimrilik eder ne de elindekini saçıp savurur.
Cevap: Tasarruf
16-19) Müslüman kardeşini kendine tercih ederek fedakârlıkla vermek anlamına gelir.
Cevap: İsâr
20-23) Borç verilen bir parayı veya malı belli bir süre sonunda belirli bir fazlalıkla geri almanın veya bu şekilde alınan fazlalığın adıdır.
Cevap: Riba
24-28) Dinî bakımdan kullanılması, yapılması, söylenmesi, yenilip içilmesi yasaklanmamış olan şey demektir.
Cevap: Helal
29-33) Yasak, anlamına gelir. Dinimize göre yapılması kesin bir delille ve açık bir şekilde yasaklanan şeylerdir.
Cevap: Haram
Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 72
34-38) Allah’ın (c.c.) hoşnutluğunu kazanmak amacıyla kişinin kendi malından harcama yapması, ihtiyaç sahiplerine yardım etmesi demektir.
Cevap: İnfak
39-44) Haksız bir menfaat sağlamak için verilen ücret veya bedel manasına gelir.
Cevap: Rüşvet
45-58) İnsanların ihtiyacı olan ticaret mallarını toplayıp stoklayarak pahalanmasını beklemek ve bu gayeyle piyasaya sürülmesini geciktirmektir.
Cevap: Karaborsacılık
59-70) Oyun, entrika, hile, dalavere, hokkabazlık, piyasada yalan yanlış haberlerle faaliyette bulunarak piyasayı kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirmektir.
Cevap: Manipülasyon
71-75) Bir işi ya da bir malı, birçok istekli arasından en uygun koşullarla yapmayı ya da almayı kabul edene vermektir.
Cevap: İhale
76-80) Bir kişinin sahibi olduğu malı tüzel kişiliğe sahip olmak üzere hayırlı bir iş için belirli bir gayeye tahsis etmesidir.
Cevap: İnfak