Olay: İnsanları ilgilendiren sosyal, ekonomik, kültürel, dini ve benzeri alanlarda meydana gelen oluşumlardır.
Olgu: Oluşum süreci içinde ya da başka bir şeyin belirtisi olarak gözlemlenmiş olaylardan ibarettir.
Örnek:
- Anadolu'nun Türkler tarafından fethi olay'dır.
- Anadolu'nun Türkleşmesi olgu'dur.
Tarihi Olgu ise aynı türdeki olayları bir bütün olarak anlatmak için kullanılan ve süreklilik gösteren bir kavramdır. Olgular, Olayların sonuçlarına bağlı olarak ortaya çıkan uzun süreli gelişmelerdir. İstanbul’un bir Türk şehri haline gelmesi, Türkiye’nin çağdaşlaşması tarihi olgulardır.
Olay ve olgu kavramlarını daha iyi anlamak için altta verilen örnekleri inceleyiniz:
Örnek:
Olay-Malazgirt savaşı ---------------- Olgu-Anadolu’nun Türkleşmesi
Olay-Talas Savaşı ---------------- Olgu-Türklerin Müslüman olması
Olay-İstanbul’un Fethi ----------------- Olgu-İstanbul’un Türk şehri olması
Olay-Atatürk’ün çeşitli alanlarda inkılâplar yapması ------------------ Olgu-Türkiye’nin çağdaşlaşması
Tarihi Olay ve Olgu arasındaki farklar:
- Tarihi olay; Kısa sürede olup biten işlerdir. Tarihi olgu; uzun bir zaman diliminde oluşan durumlardır.
- Tarihi olayların başlangıç ve bitiş tarihleri bellidir. Olgu ise genellilik ve süreklilik gösterir.
- Her tarihi olayın meydana geldiği bir yer ve zaman dilimi vardır. Olgu olaya göre daha soyut ve geneldir. Belli bir yer ve zaman söz konusu değildir.