Milli Eğitimimizi ilgilendiren tüm kanunları inceleyerek "Öğretmene nöbet görevi yasal mıdır?" başlıklı dosyamızda; Kanunlarımızda Öğretmene Nöbet görevi bulunduğuna dair herhangi bir ibareye veya bu manaya gelebilecek bir maddeye rastlanılmadığını,
Hatta 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun "Öğretmenlik" başlıklı 43/1 maddesindeki "Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir." hükümlerine göre; öğretmenlik Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleği olduğunu,
16.12.2006 Tarih Ve 26378 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın "Aylık karşılığı ders görevi" başlıklı 5. maddesinde Aylık karşılığı ders görevi, "Ek ders görevi" başlıklı 6. maddesinde ise Ek ders görevleri belirlenmiştir. Öğretmenin bu görevleri haricinde herhangi bir görevi bulunmadığını,
Nöbet görevinin sadece öğretmenlerin görev yaptıkları okul/kurumların özel Yönetmeliklerinde yer aldığını,
Milli Eğitim Bakanlığı, Kanun ile getirilmeyen nöbet uygulamasını normlar hiyerarşisinde kanunların altında olan, sadece kanunları açıklamak ve detaylandırmak için çıkardığı Yönetmelikler, Kılavuzlar, Genelgeler, Resmi Yazılar ve Talimatlar ile uygulamaya soktuğunu,
T.C. Anayasasının 124. maddesinde de belirtildiği gibi; bakanlıklar kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilmektedir. Normlar hiyerarşisinde Anayasa ve yasaların altında yer alan yönetmeliklerin yasal düzenlemeleri genişletmek ve değiştirmek gibi bir işlevleri olmadığını,
Bu nedenle; Norm hiyerarşisi içinde daha üst nitelikte norm olan Anayasa ve yasaya uygunluğu zorunlu bulunan Yönetmeliğin üst normunda bulunmayan öğretmene nöbet görevini, yasal düzenlemeleri genişleterek uygulanır hale getiremeyeceğini bu nedenle nöbet görevin yasal olmadığını belirtmiştik.
Peki, bu durumda yasal olmamasına rağmen mevcut yönetmeliklere göre, "Öğretmenlere haftada iki kez nöbet görevi verilebilir mi? sorusuna cevap ararsak.
Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumlarında Öğretmenlerin nöbet görevi, 26.07.2014 Tarihli ve 29072 Sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin "Öğretmenlerin nöbet görevi" başlıklı 44. maddesinde yer almaktadır.
İşte ilgili madde;
"Öğretmenlerin nöbet görevi
MADDE 44 - (1) Bağımsız anaokulu ve uygulama sınıfı öğretmenleri kendi devrelerinde ve etkinlik saatleri dışındaki zamanlarda nöbet tutarlar.
(2) Ana sınıfı ve özel eğitim sınıfı öğretmenlerine, boş geçen dersleri doldurma ve nöbet görevi verilmez.
(3) Öğretmen sayısı iki ve daha az olan uygulama sınıflarında bölüm şefi de nöbet tutar.
(4) İlköğretim kurumlarında; okulun bina ve tesisleri ile öğrenci mevcudu, yatılı, gündüzlü, normal veya ikili eğitim yapma gibi durumları göz önünde bulundurularak okul müdürlüğünce düzenlenen nöbet çizelgesine göre öğretmenler, normal eğitim yapan okullarda gün süresince, ikili öğretim yapan okullarda ise kendi devresinde nöbet tutarlar.
(5) Öğretmen, birden fazla okulda ders okutuyorsa aylığını aldığı okulda, aylık aldığı okulda dersi yoksa en çok ders okuttuğu okulda nöbet tutar.
(6) Okuldaki öğretmen sayısının yeterli olması durumunda, bayanlarda 20, erkeklerde 25 hizmet yılını dolduran öğretmenlere nöbet görevi verilmez. Ancak, ihtiyaç duyulması halinde bu öğretmenlere de nöbet görevi verilebilir.
(7) Hamile öğretmenlere, doğuma üç ay kala ve doğumdan itibaren bir yıl süre ile nöbet görevi verilmez.
(8) Nöbet görevi, ilk ders başlamadan 30 dakika önce başlar, son ders bitiminden 30 dakika sonra sona erer. Ancak bu süre okulun özelliğine göre öğretmenler kurulu kararıyla kısaltılabilir.
(9) Nöbet görevine özürsüz olarak gelmeyen öğretmen hakkında, derse özürsüz olarak gelmeyen öğretmen gibi işlem yapılır.
(10) Nöbetlerde uyulması gereken esaslar öğretmenler kurulunda görüşülerek okul yönetimince nöbetçi öğretmen görev talimatnamesi hazırlanır. Öğretmenlere yazılı olarak duyurulur."
İşte ilgili madde;
Ortaöğretim Kurumlarında Öğretmenlerin nöbet görevi, 07.09.2013 Tarihli ve28758 Sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin "Öğretmenlerin görevleri ve sorumlulukları" başlıklı 86. maddesindeki; "(4) Okulun her türlü eğitim ve öğretim çalışmalarında görev alan öğretmenlerin görev ve sorumlulukları şunlardır: ö) Okul yönetimince belirlenip kendisine verilen nöbet görevini yerine getirir." hükümlerine göre "Öğretmenlere nöbet görevi verilmesinin esasları" başlıklı 91. maddesinde yer almaktadır.
"Öğretmenlere nöbet görevi verilmesinin esasları
MADDE 91- (1) Öğretmenler, nöbet görevini nöbet çizelgesine göre yerine getirirler.
(2) Nöbetlerde aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Öğretmenlere, dersinin en az bulunduğu gün veya günlerde nöbet görevi verilir.
b) Birden fazla okulda ders görevi bulunan öğretmenlere kadrosunun bulunduğu okulda, kadrosunun bulunduğu okulda dersi yoksa en çok ders okuttuğu okulda nöbet görevi verilir.
c) Nöbet görevi, ilk dersten 15 dakika önce başlar, son ders bitiminden 15 dakika sonra biter. İkili öğretimin yapıldığı okullarda öğretmenler, tek devrede nöbet tutarlar.
ç) Bayan öğretmenlere, doğumuna üç ay kala ve doğumdan sonra bir yıl nöbet görevi verilmez.
d) İstekleri halinde hizmet yılı 20 yıldan fazla olan bayan öğretmenlerle 25 yıldan fazla olan erkek öğretmenler, nöbet görevinden muaf tutulabilirler. Ancak bu kapsamdaki öğretmen sayısının fazla olması nedeniyle nöbet görevinin aksaması durumunda bu öğretmenlere de nöbet görevi verilir.
e) Nöbetlerde uyulması gereken esaslar öğretmenler kurulunda görüşülür ve okul yönetimince öğretmenlere yazılı olarak duyurulur.
f) Nöbet görevine özürsüz olarak gelmeyen öğretmen hakkında derse özürsüz olarak gelmeyen öğretmen gibi işlem yapılır."
Bu mevzuat hükümlere göre; Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları ile Ortaöğretim Kurumlarındaki öğretmenlere yukarıdaki mevzuatlarda açıkça düzenlenmeyen haftada iki kez nöbet konusunda kıyaslama yoluyla öğretmenlere haftada iki kez nöbet verilemez.