Demir, mermer, buz gibi maddeler oda koşullarında katı halde bulunurlar. Oda koşullarında katı halde bulunmalarının nedeni tanecikleri arasındaki boşluğun çok az olmasındandır. Maddelerin tanecikleri arasında bulunan zayıf etkileşimlerin farklı güçlerde olduğunu biliyoruz. Zayıf etkileşimler içinde hidrojen bağı en güçlü, London kuvvetleri ise en zayıf etkileşimlerdir. Bu sebeple farklı maddelerin erime ve kaynama noktaları çoğunlukla farklıdır. Doğada bulunan maddeler farklı erime ve kaynama noktalarına sahip oldukları için farklı fiziksel hâllerde bulunurlar. Bir taş parçası katı hâldeyken zeytinyağı sıvı, metan ise gaz hâlindedir. Maddelerin tanecikleri arasında farklı güçteki çekim kuvvetlerinin bulunması, farklı fiziksel hâllerde bulunmalarını sağlar. Yeterli enerji alışverişi ile maddenin hâlleri arasında geçişler olması da Dünya’yı yaşanabilir bir gezegen hâline getirir.
Oda koşullarında katı halde bulunan maddeler:
- Lityum
- Demir
- Alüminyum
- Çeşitli plastikler
- Tahta
Bu örneklerden saf madde olanların ortak özelliği metal olmaları, bunlar lityum, demir ve alüminyum. Metaller (civa dışında) oda sıcaklığında katı halde bulunurlar.
- Maddeler farklı koşullar altında farklı hallerde bulunurlar. Bu hallerden katı, sıvı ve gaz haline sık rastlarız.
- Maddelerin hangi halde bulunacağı maddenin türüne, bulunduğu ortamın sıcaklığı ve basıncına bağlıdır.
- Oda koşulları dendiği zaman 25 °C ve 1 atm basınç, yani deniz seviyesindeki atmosfer basıncından bahsedilir. Bu bilgiyi aklınızda tutmanızda fayda var!
- Her ne kadar sıklıkla oda koşullarındaki maddelerle ilgilenecek olsanız da, erime ve kaynama noktaları basınç-sıcaklık diyagramlarındaki noktalardan öğrenilir. Basınç-sıcaklık diyagramlarında aradığınız basınç ve sıcaklık noktasını eşleştirdiğinizde noktanın bulunduğu alana göre maddenin halini görürsünüz.