Namaza meyli olmayanın kulağı ezanda olmaz: Kişi yapmak istemediği işin ayrıntılarıyla ilgilenmez.
Nasihat istersen tembele iş buyur: Tembel, kendisine buyurulan işi yapmamak için ya onun yapılmasına ihtiyaç bulunmadığını söyler ya da buyurulan biçimde değil, kendisinin işine gelen biçimde yapmayı önerir.
Ne dağda bağım var, ne çakaldan davam: Tuttuğum bir taraf yok ki ona saldıranların karşısında olayım.
Ne dilersen eşine o gelir başına: Sen başkaları için iyi şeyler dile ve yap ki başkaları da senin için iyi şeyler dilesin, yapsın.
Ne doğrarsan aşına, o çıkar kaşığına: Kişi, kendisi için önceden yaptığı hazırlıkların verimini ileride alır.
Ne ekersen onu biçersin: Nasıl davranırsan öyle karşılık görürsün.
Ne karanlıkta yat, ne kara düş gör: Her konuda tedbirli ve ihtiyatlı olmak büyük yarar sağlar ancak tedbirli ve ihtiyatlı olursak tehlikeleri kolaylıkla başımızdan kovabiliriz.
Ne oldum dememeli, ne olacağım demeli: Kişi bugün içinde bulunduğu parlak durumun sürüp gideceğini sanmamalı, yarın kötü bir duruma düşeceğini hatırdan çıkarmamalıdır.
Ne sakala minnet ne bıyığa: İnsan en yakın akrabalarından bile yardım istemeyerek kendi imkânlarıyla yetinmelidir.
Ne şeytanı gör ne salavat getir: Gücün yetmediği işe kalkışılmamalı, kalkışılırsa da başkalarından medet umulmamalıdır.
Ne şiş yansın ne kebap: İki taraf da gücendirilmesin veya korunsun.
Ne verirsen elinle o gider seninle: İnsanın bu dünyada yaptığı bir iyiliğin ahirette karşılığını göreceği düşünülür.
Ne yârden geçilir ne serden: İnsan ne kendinden ne de sevdiklerinden kolay kolay vazgeçemez.
Ne yavuz ol asıl ne yavaş ol basıl: Olumlu veya olumsuz konularda aşırıya kaçmak seni zor durumda bırakır; ne büyük ceza görecek kadar atılgan, dikbaşlı ol ne de herkes seni ezecek kadar yumuşak başlı ol.
Nefesine güvenen borazancıbaşı olur: Başarabileceğinize eminseniz büyük işlere girişiniz.
Nerede birlik, orda dirlik: Aralarında duygu ve düşünce birliği bulunan topluluklar, dirlik ve düzenlik içinde yaşarlar.
Nerede hareket, orada bereket: Hareket olan yerde bolluk olur.
Nereye gitsen okka dört yüz dirhem: Konuşulan bir gerçeğin açıklığını ve tartışma götürmezliğini anlatmak için söylenen bir söz.
Nikâhta keramet vardır: Nikâh evlenenleri sevgi bağıyla bağlar.
Nisan yağar sap olur, mayıs yağar çeç olur: Nisan yağmuru ekinlerin sapını geliştirir, mayıs yağmuru ise başakların dolgunlaşmasını sağlar. (çeç: Tahıl yığını)
Nisan yağmuru; altın araba, gümüş tekerlek: Nisan da yağan yağmur ürünleri bereketli kılar, çiftçiyi zengin eder.
Niyet hayır, akıbet hayır (selamet): Her girişilen işin niyeti önemlidir, iyi niyetle girişilen bir işin sonu doğal olarak hayırlı olur.