Mutasyon nedir

Mutasyon bireyde canlı hücresinin çekirdeğinde bulunan ve kalıtsal özelliklerinin ortaya çıkmasını sağlayan DNA molekülünün; radyasyon, X ışını, ultraviyole, ani sıcaklık değişimleri ve kimyasallar vb. birçok nedenle bozulmaya uğramasıyla oluşur.

Genetik olaylarda birtakım yolunda gitmeyen işler de meydana gelebilir. Hücrelerde DNA ve RNA diziliminde meydana gelen sapmalar mutasyon olarak bilinmektedir. Altı parmaklı olmak, kulaksız doğum, iki başlılık, iki gövde, tek vücut gibi durumlar sendromlar şeklinde yaşanan genetik bozukluklardır.

Mutasyonun neden olduğu bu genetik bozukluklar insanlarda, hayvanlar, bitkilerde yani her canlı dünyasında karşımıza çıkmaktadır. Mutasyon nedeniyle yaşanan bozulmalar, kalıcı olarak meydana gelmektedir. Bu nedenle tedavi edilmesi, düzeltilmesi, iyileştirilmesi mümkün olmayan sorunlardır.

Mutasyon hemen her canlı hayatında yaşanması muhtemel DNA, RNA dizilimi bozuklukları olarak meydana gelir. Germ hattı ve somatik mutasyonlar olarak ikiye ayrılan mutasyon incelenmeye devam edilmektedir.

Mutasyonun Özellikleri ve Sebepleri

Mutasyon

1. Canlının genetik yapısında meydana gelen değişmelerdir.

Bir gendeki mutasyon;

a) DNA’daki yanlış baz eşleşmesi,
b) Karşılıklı bulunan bir nükleotit çiftinin yer değiştirmesi,
c) Yeni bir nükleotit çiftinin eklenmesi
d) Eksilmesi şeklinde olabilir.

2. Eşey hücrelerinde gerçekleşirse: kalıtsaldır, nesilden nesile aktarılır.

3. Vücut hücrelerinde gerçekleşirse: kalıtsal değildir, sadece o bireyde görülür.

4. Mutasyonlar yararlı ve zararlı olabilir;

A) Yararlı mutasyon: Bu mutasyon canlının yaşama ve üreme şansını artırır.
B) Zararlı mutasyon: Bu mutasyon yaşama ve üreme şansını azaltır.

5. Mutasyona neden olan etkenlere mutajen

6. Mutasyona uğrayarak eski özelliğini kaybeden gene mutant gen denir.

Mutasyon sebepleri (mutajenler):

A- Radyasyon  
B- Kimyasal maddele 
C- PH derecesi ( asitlik bazlık derecesi ) 
D- Sıcaklık
E- Besinlerdeki katkı maddeleri
F- Ateşli hastalıklar

7. Canlılarda kalıtsal çeşitliliğe yol açar.

8. Birdenbire veya uzun yıllar sonra ortaya çıkabilir.

9. Etkisini hemen gösterebilen mutasyon baskın mutasyon, daha sonraki döllerde ortaya çıkan mutasyon çekinik mutasyondur.

Örnekler: Dört boynuzlu keçi, albinoluk, van kedisi, down sendromu, orak hücreli anemi

👍 BU İÇERİĞE EMOJİYLE TEPKİ VER!

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan, isimsiz ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yorumların her türlü cezai ve hukuki sorumluluğu yazan kişiye aittir. Eğitim Sistem yapılan yorumlardan sorumlu değildir.

Fen Bilimleri Haberleri