Müstecip Onbaşı Metni Cevapları
4. Sınıf Türkçe Koza Yayınları Sayfa 46 Cevapları
HAZIRLIK
Çanakkale Savaşları sırasında büyük başarılar göstermiş kimleri biliyorsunuz? Bunlarla ilgili bilgileri nerelerden öğrendiniz?
Cevap : Mustafa Kemal Atatürk ve Seyit Onbaşı’yı biliyorum. Bunlarla ilgili bilgileri derslerimden ve büyüklerimden öğrendim.
Metnin başlığını okuyup görselleri inceleyiniz. Metnin konusunu tahmin edip sözleyiniz. Metnin noktalama işaretlerine dikkat ederek önce sessiz sonra sesli okuyunuz.
Cevap: Metnin konusu kahraman Türk insanının vermiş olduğu destansı Çanakkale Savaşı ve Zaferi üzerinedir.
4. Sınıf Türkçe Koza Yayınları Sayfa 49 Cevapları
1. ETKİNLİK
Aşağıda, metinden alınan bazı kelimelerle bunların sözlük anlamları verilmiştir. Kelimelerin anlamlarını metinden hareketle tahmin ediniz. Kelimelerin başında bulunan numaraları uygun yerlere yazarak kelimelerle anlamlarını eşleştiriniz. Anlamını öğrendiğiniz kelimeleri birer cümlede kullanarak aşağıdaki bölüme yazınız.
Cümlelerim:
2. ETKİNLİK
Metnin konusu olan ifadeyi işaretleyiniz.
Cevap: Müstecip’in gösterdiği çaba
4. Sınıf Türkçe Koza Yayınları Sayfa 50 Cevapları
3. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
Müstecip neden gözlerini, boğazın sularından ayırmıyor? O Müstecip denizaltılar hakkındaki bilgileri nasıl öğreniyor? O Denizaltıyı batırmanın en kolay yolu nedir?
Cevap: Çünkü komutanları ona Boğaz’dan bir denizaltının geçebileceği ve saldırıda bulunabilecekleri uyarısını yapmışlardır. O bilgileri hem derslerde hem de komutanlarının yaptırdığı atış talimlerinde öğreniyor. En kolay yolu periskop denen denizaltının gözleri işlevini gören yere ateş ederek. Böylece denizaltı ne ileri ne geri hareket edebilir ve de teslim olur.
Müstecip denizaltının hangi özelliğini aklına kazıyor?
Cevap: Periskobuna nişan alması gerektiğini aklına kazıyor. Çünkü ancak böyle etkisiz hale getirebilecektir.
Müstecip rüyasında neler görüyor?
Cevap: Rüyasında bir denizaltının yüzeye çıktığını ve gövdesinde Müstecip Onbaşı yazdığını görüyor.
Müstecip uyandığında rüyası hakkında ne düşünüyor?
Cevap: Rüya da olsa güzel olduğunu düşünüyor. Keşke rüyaların gerçek olma durumu olsaydı diye düşünüyor.
Müstecip Onbaşı ve onun gibi davranan askerlerimiz olmasaydı sizce Çanakkale Zaferi’ni kazanabilir miydik? Neden?
Cevap: Hayır asla kazanamazdık. Çünkü Çanakkale Zaferi tepeden tırnağa Türk insanının kahramanlık ve özveri mücadelesi sayesinde kazanılmıştır. Nice Müstecip Onbaşılar Seyid Onabşılar’ın kahramanlıkları sayesinde bugünlere geldik.
4. ETKİNLİK
Günlük hayatta karşılaşabileceğimiz olaylar ya da durumlara gerçek; hayal gücüne dayanan, günlük hayatta gerçekleşmesi mümkün olmayan durumlara ise hayalî öğeler denir. Metindeki anlatımı güçlendirmek, istenilen duyguyu vermek ya da farklı sebeplerden dolayı kimi zaman hayalî öğelere başvurulabilir.
Okuduğunuz metni, ana hatlarıyla anlatınız. Anlatımınızın ardından metinde geçen hayalî öğeleri aşağıdaki yazma alanına yazınız.
Müstecip topçu bataryasında nöbet tutan bir askerdir. Düşman denizaltılarının boğazdan geçmesini engellemek için ne yapması gerektiğini derslerden öğrenmiştir. Nöbeti bitip koğuşuna döner. Rüya görür. Rüyasından çok etkilenir. Atış talimlerinde hedefi on ikiden vurduğu için komutanı ona saat hediye eder. Yine bir gün nöbetteyken denizde denizaltı görür. Periskopuna ateş eder ve vurur. Düşman denizaltısı teslim olmak zorunda kalır. Bu başarısından dolayı Müstecip’e onbaşılık rütbesi verilir.
Hayali Ögeler:
Müstecip’in gördüğü rüya hayal ürünüdür.
4. Sınıf Türkçe Koza Yayınları Sayfa 51 Cevapları
5. ETKİNLİK
“Müstecip Onbaşı” metninden alman aşağıdaki konuşmaları okuyunuz. Konuşmalarda kullanılan noktalama işaretlerine dikkat ediniz.
Nerede kaldınız kardeşim?
– Dersler gece oluyordu.
– Dersten geliyoruz.
– Bu acil bir durummuş.
– Dersten mi?
– Nevmis acil olan sev?
– Evet.
Yukarıdaki konuşmalarda kullanılan noktalama işaretleri konuşma çizgisi (-), nokta (.) ve soru işaretidir (?). Noktanın nerelerde kullanıldığını söyleyiniz.
Cevap: Nokta cümlenin sonunda kullanılmıştır.
Diğer noktalama işaretlerinin görevleri hakkındaki aşağıda verilen bilgileri okuyunuz.
Soru İşareti (?)
Dilimizde soru işareti, yaygın olarak şu durumlarda kullanılır:
1. Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna konur:
Bugün de mi gelmeyeceksin?
2. Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur:
Müdür bey dikkatlice baktı:
— Adınız?
Soru Eki mı / mi / mu / mü’nün Yazılışı
Bu ek, kendisinden önce gelen kelimeden ayrı yazılır ve o kelimeye bağlı olarak mı / mi / mu / mü olabilir: Kaldı mı? Sen de mi geldin? Olur mu? İnsanlık öldü mü?
Soru ekinden sonra gelen ekler, bu eke bitişik olarak yazılır: Verecek misin? Okuyor muyuz? Çocuk muyum? Gelecek miydi? Güler misin, ağlar mısın?
Uzun Çizgi (—)
Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır. Buna konuşma çizgisi de denir.
— Üsküdar’ı da gezebildin mi?
Konuşmalar tırnak içinde verildi-
ğinde uzun çizgi kullanılmaz.
Annem sabah erkenden uyandı:
“Bugün işimiz çok çocuklar, haydi uya- 0 nın!” dedi.
b. Aşağıdaki paragrafta ( ) içine uygun noktalama işaretlerini koyunuz.
Başını kaldırıp masadaki saate baktı(.) Saat hâlâ ikiyi gösteriyordu( . ) Yanındaki adama dönüp:
( – ) Saatiniz var mı( ? ) diye sordu.
Adam masadaki saati göstererek:
( – ) Bunu beğenmedin mi( ? ) diye karşılık verdi(.)
Adamın neden sinirlendiğini anlayamamıştı:
( – ) Bozuk olduğunu düşünüyorum ( , ) dedi( . )
4. Sınıf Türkçe Koza Yayınları Sayfa 52 Cevapları
6. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinde Müstecip Onbaşı’nın rüyası anlatılmaktadır. Daha önce içinde buna benzer hayalî öğeler barındıran metinler okudunuz mu? Söyleyiniz. Siz de arkadaşlarınıza gördüğünüz ilginç bir rüyanızı anlatınız. Rüyanızı ilginç bulma nedenleriniz hakkında konuşunuz. Konuşmanızı yaparken işitilebilir bir ses tonu kullanmayı ve göz teması kurmayı unutmayınız. Arkadaşlarınızı dinlerken nezaket kurallarına uyunuz. Onları, sözlerini kesmeden sabırla dinleyiniz.
Cevap: Evet okumuştum. Geçen sene Kedi ile Fare adlı bir metin okumuştuk. O metinde kedi ile fare konuşuyordu. Oysa gerçek hayatta böyle bir şey mümkün değildir.
7. ETKİNLİK
a. Törenle ilgili aşağıda verilen gazete haberini okuyunuz.
ANZAK KOYU’NDA GELENEKSEL “ŞAFAK AYİNİ”
Çanakkale Kara Savaşları’nın 103. yılı anma törenleri kapsamında Gelibolu Yarımadası’ndaki Anzak Koyu’nda geleneksel “Şafak Ayini” yapıldı.
Avustralyalı ve Yeni Zelandalılardan oluşan yaklaşık bin 300 kişilik grup, gece Çanakkale kent merkezinden Gelibolu Yarımadası’na geçti.
Katılımcılar, uyku tulumları ve battaniyeler içinde, tören alanına kurulan dev ekrandan Çanakkale Savaşları’na ilişkin belgesel, film, röportaj ve bazı kentlerdeki Anzak Günü törenlerini izleyerek “Şafak Ayini”nin başlamasını bekledi.
Anzak Koyu’nda saat 05.30’da alana katafalkın konulmasıyla başlayan tören bir saat sürdü.
b. İhtiyaç duyduğumuz bir konu hakkında gazete, dergi, İnternet gibi birçok kaynaktan bilgi edinebiliriz. Fakat seçtiğimiz bilgi kaynaklarının zararlı içerikler barındırmamasına dikkat etmeliyiz. Yukarıda yer alan haber, devletimizin resmî televizyon kanalı olan TRT’nin haber sitesinden alınmıştır. Bir konuda bilgi toplamak için siz hangi kaynaklardan faydalanıyorsunuz? Bu bilgi kaynaklarının güvenilir olup olmadığını nasıl anlıyorsunuz? Açıklayınız.
Cevap: Ben genel olarak internete, ansiklopedilere, dergilere buralardan da bilgi edinemiyorsam çevremde okumuş kültürlü olan insanlara danışarak bilgi topluyorum. Çoğu zaman birden fazla kaynaktan çalışarak bilgilerin güvenirliliğini sağlıyorum.
8. ETKİNLİK
Kurtuluş Savaşı sırasında milletimiz, yurdumuzu düşmanlardan korumak için canla başla mücadele etti. Yokluk ve yoksulluk içinde bağımsızlık mücadelesi veren Müstecip Onbaşı gibi birçok askerimiz, haklı oldukları bu savaşı kaybetmeyeceklerinden o kadar eminlerdi ki rüyalarında bile kazanacakları zaferleri görüyorlardı.
Kurtuluş Savaşı’nda ülkemizin özgürlüğü ve bağımsızlığı için savaşan askerlerimizi düşününüz. Savaşta neler yaptıklarını, neler hissettiklerini düşünerek aşağıdaki yazma alanına bir yazı yazınız. Yazınızı bitirdikten sonra gözden geçirerek yazım ya da noktalama yanlışlarınızı düzeltiniz. Ardından yazınızı arkadaşlarınıza okuyunuz.
MİLLİ MÜCADELE
Milli mücadele, bir diğer adıyla Kurtuluş Savaşı ülkemizin özgürlük ve bağımsızlık mücadelesidir. 1919 yılında Osmanlı Devleti’nin de içerisinde bulunduğu İttifak Devletleri 1. Dünya Savaşı’ndan yenik ayrıldı. Bunun üzerine İtilaf Devletleri Osmanlı Devleti topraklarını işgal etmeye başladı. Bu duruma tepki gösteren Türk Milleti, Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde toplanarak Kurtuluş Savaşı’na giriştiler. İşte ülkemizin kurtuluşu bu milli mücadelemiz sayesinde gerçekleşmiştir.
Zorlu şartlara rağmen büyük fedakarlıklar gösteren milletimiz, yarı aç yarı tok şekilde mücadele etmiştir. Dünyada görülmemiş bir azim ve irade ile bağımsızlığını kaybetmemek için cepheye koşan milletimiz düşmanı kesin bir yenilgiye uğratmıştır. Askerlerimiz savaşta kendi canlarını hiçe saymışlardır. Tek düşünceleri vatanımızı düşman eline geçmesini engellemektir.
Atalarımızın bizim için çektikleri sıkıntılar ve yaptıkları fedakarlıklar Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasını sağlamıştır. Ülkemizin kurtuluşunun milli mücadelemiz sayesinde gerçekleştiğini her Türk Genci bilmeli ve bunu düşünerek yaşamalıdır. Bu aziz vatanın kıymetini bilmeli ve bu uğurda şehit olanları saygıyla anmalıdır.
Sonraki Derse Hazırlık
Güvenilir bilgi kaynaklarından yararlanarak 30 Ağustos Zafer Bayramı’nı kutlama nedenlerimiz hakkında araştırma yapınız. Sınıfa 30 Ağustos Zafer Bayramı törenine ait çeşitli görseller getiriniz.
Cevap: Zafer Bayramı, 30 Ağustos 1922’de Dumlupınar’da Mustafa Kemal’in başkumandanlığında zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz’u anmak için Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde her yıl 30 Ağustos günü kutlanan resmi, ulusal bir bayramıdır.