DERSE HAZIRLIK
1. İlkokuldaki bir anınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.
İlkokul 2. sınıfta okurken, bir gün çok yüksek bir zil sesi duyduk. Alarmlar çalıyordu. Sonra “Yangın var, yangın var” seslerini duyduk. Dumanlar koridorlardaydı. Öğretmenimiz hepimizi sıraya soktu. Elbiselerimizle ağzımızı kapattırdı ve dumanlar arasında dışarı çıktık. İtfaiye geldi. Okulun çatısında yangın çıkmış, Yangın söndürüldü. Ağlayanlar oldu, anne babalar geldi çocuklarını alıp eve götürdü.
2. Reşat Nuri Güntekin’in “Çalıkuşu” romanının konusu ile ilgili neler biliyorsunuz?
Çalıkuşu romanında Feride isimli bir karakterin, ailevi problemleri nedeniyle kendini öğretmenlik mesleğine adaması ve bu süreçte başından geçenler konu edinmektedir.
Munise Metni Cevapları Sayfa 19
1. ETKİNLİK
Aşağıda, metinde geçen ve anlamları verilen kelimeleri ipuçlarından ve metnin bağlamından hareketle bulunuz. Kelimelerin geçtiği cümleleri sınıfta söyleyiniz.
- havadis: İlgi ile karşılanabilecek haber
- müddet : Süre.
- fanila : Genellikle pamuk ipliğinden dokunmuş, ten üzerine giyilen iç çamaşırı.
- aba : Üvey anne, analık.
- minnet: Yapılan bir iyiliğe karşı kendini borçlu sayma, gönül borcu.
- viran : Yıkık, harap.
- munis: Cana yakın, uysal, sevimli.
- sefil: Sefalet çeken, yoksul.
- akis : Işık veya ses dalgalarının yansıtıcı bir yüzeye çarparak geri dönmesi, yansıma, yankı.
2. ETKİNLİK
Okuduğunuz metindeki deyimleri bulup anlamlarını karşılarına yazınız.
- Deyim: üstüne yürümek
- Anlamı: Korkutmak, yıldırmak ereğiyle saldıracakmış gibi davranmak, üstüne doğru saldırırcasına gitmek.
- Deyim: sokaklara dökülmek
- Anlamı: Herhangi bir sebeple toplu halde dışarı çıkmak.
- Deyim: kulak vermek
- Anlamı: Dikkatli bir biçimde dinlemek, değer vermek, önemsemek.
- Deyim: kendine gelmek
- Anlamı: Bayıldıktan sonra ayılmak, bilinci açılmak.
3. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle yanıtlayınız.
1. O gün Feride Öğretmen için neden en acı ve en dertli gündü?
Öğrencisi Munise’nin kaybolduğunu öğrendiği için.
2. O gece Feride Öğretmen’in “sefil ve karanlık” oda olarak tanımladığı evi birdenbire nasıl “munis ve mesut” bir ev hâline geldi? Açıklayınız.
Feride Öğretmen bir parça da olsa iyilik yapabildiği için.
3. Doğduğu günden beri o köyde yaşayan ve köy halkını tanıyan Munise yardım için neden yeni tanıdığı Feride Öğretmen’i seçmiştir?
Köyde kendini en yakın hissettiği kişi Feride Öğretmen olduğu için.
4. Feride Öğretmen’i ve Munise’yi birbirine yaklaştıran sebepler nelerdir?
Üvey annesinin Munise’ye kötülük etmesi, Munise’nin Feride Öğretmen’e güvenmesi, Feride öğretmenin Munise’yi çok sevmesi.
5. İnsanların yaşadıklarını anlamada, empati yapmanın önemi nedir?
Empati karşımızdaki kişinin duygularını ve yaşadıklarını anlamamızı sağlar. İnsan ilişkilerinin daha iyi olmasını sağlar. Dostluklar artar ve yardımlar artar.
6. Çevrenizde yardıma ihtiyacı olan insanlar için neler yapabilirsiniz?
Maddi yardım yapılabilir. Yardım edilecek konularda yardımcı olunur.
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Munise Metni Cevapları Sayfa 20
MUNİSE’NİN ÖLÜMÜ
4. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinle ilgili iki soru yazıp bu soruları arkadaşlarınıza sorunuz.
1- Feride öğretmenin “Bugün hayatımın en acı, en dertli günü oldu” demesinin sebebi nedir?
2- Munise’nin gözlerindeki parlak sevinç neden sönüyor?
3- Feride öğretmen niçin Munise’yi evlat edinmek istiyor?
4- Munise niçin Feride öğretmene “Anacım” diyerek ellerine sarılıyor?
5. ETKİNLİK
Okuduğunuz metindeki hikâye unsurlarını belirleyiniz.
Konu: Bir köy öğretmeni ve yetim bir kız öğrencinin arasında yaşananlar.
Yer: Zeyniler Köyü
Olay Örgüsü: Munise üvey annesinden eziyet görüp evden kaçar. Feride öğretmeninin evine gelir. Feride öğretmen baygın haldeki kız çocuğu ile ilgilenerek ona sahip çıkar.
Kişiler: Munise, Feride Öğretmen, Hatice Hanım
Zaman: Bir kış günü
6. ETKİNLİK
Aşağıdaki yönergeleri uygulayınız.
a) Okuduğunuz metinde geçen benzetme cümlelerini örnekteki gibi yazınız.
- Mezarlık tarafındaki kapıya vuruyorlar gibi bir ses işitmeye başladım.
- Karanlıkta, kollarımın içine buz gibi donmuş, küçük bir vücut düştü.
- Son kuvvetini tükettiği anlaşılan Munise, kollarımda baygın gibiydi.
- Fırtına içinde viran bir gemi teknesi gibi sallanan bu sefil ve karanlık oda, ocağın kızıl akisleri içinde birdenbire öyle munis ve mesut bir yuva olmuştu ki…
- Samanlar insanı yatak gibi sıcak tutuyormuş.
- Munise’de neticesiz bir rüya uyandırmaktan korkar gibi yavaş bir sesle Hatice Hanım’a dedim ki:
b) Siz de iki benzetme cümlesi yazınız.
- Gözleri deniz gibi masmaviydi.
- Yanakları elma gibi kırmızıydı.
- Öğretmenimiz melek gibi bir insandı.
Munise Metni Cevapları Sayfa 21
7. ETKİNLİK
“Eba video” bölümünden “Munise” isimli kısa filmi izleyiniz. Okuduğunuz “Munise” adlı metin ile izlediğiniz “Munise” adlı kısa filmi yönerge doğrultusunda karşılaştırınız.
Kahramanlar
- Metin: Munise, Feride Öğretmen, Hatice Hanım
- Film: Hatice Hanım, Doktor Bey, Hoca Hanım, Munise, Munise’nin babası
Mekan
- Metin: Zeyniler Köyü
- Film: Köy evi odası
Zaman
- Metin: Bir kış günü
- Film: Bir kış günü
Olay
Metin: Munise üvey annesinden eziyet görüp evden kaçar. Feride öğretmeninin evine gelir. Feride öğretmen baygın haldeki kız çocuğu ile ilgilenerek ona sahip çıkar.
Film: Bir askeri doktor, Hoca Hanım’ı çağırtır. Hoca Hanım peçesini açtığında, Hoca Hanım’ın zengin bir ailenin kızı olduğunu anlar.. Hoca Hanım’ın fakir bir köyde hizmet etmeye gelmesi, onu duygulandırır. Filmin geri kalanındaki olaylar metnin geri kalanıyla aynıdır.
8. ETKİNLİK
Aşağıdaki yönergeleri uygulayınız.
a) Aşağıdaki parçada koyu yazılmış fiilleri (eylemleri) parçanın anlam bütünlüğüne dikkat ederek tamamlayınız.
Kaç saat geçtiğini bilmiyorum İnsan böyle hâllerde zaman hissini kaybediyor. Mezarlık tarafındaki kapıya vuruyorlar gibi bir ses işitmeye başladım. Rüzgârdan başka ne olabilirdi? Fakat hayır, bu rüzgâr sarsıntısından başka bir şeydi. Yatağımdan doğrularak kulak verdim ve gecenin içinde bir insan iniltisi işitir gibi oldum. Hemen yatağımdan fırladım, omuzlarıma bir örtü alıp aşağı koşmaya başladım.
b) Eylemler tamamlandıktan sonra metinde ne gibi değişiklikler olmuştur? Yazınız.
Metindeki eylemlerin kim tarafından, ne zaman yapıldığı belirlenmiştir.
9. ETKİNLİK
Aşağıdaki eylemlerin aldıkları çekim eklerini örnekteki gibi ilgili satırlara yazınız.
- uyusa → -sa
- bulun → -un
- ağlıyor → -yor
- yapalım → -a-lım
- söylememiş → -me -miş
- olmalı → -malı
- korkar → -ar
Munise Metni Cevapları Sayfa 22
10. ETKİNLİK
Mevlânâ’nın aşağıdaki sözlerini okuyup üzerinde düşününüz. Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol.
Şefkat ve merhamette güneş gibi ol.
Akarsu aktığı yol boyunca her bitkiyi, her ağacı, her canlıyı sular. Hiçbir şeyi ayırt etmez, kimseden suyunu esirgemez. Biz insanlar da akarsuyu örnek alarak zengin, fakir, güzel, çirkin, güçlü, zayıf diye kimseyi ayırt etmeden elimizdekileri paylaşmayı bilmeliyiz. Herkese eşit davranarak cömert olmalıyız.
11. ETKİNLİK
Okuduğunuz “Munise” adlı metni konu bütünlüğü oluşturacak şekilde tamamlayınız.
Ertesi gün muhtarla konuşmaya gittik. Muhtar babasının bu duruma razı gelmeyeceğini, çünkü Munise’nin gelinlik yaşına geldiği zaman ondan başlık parası kazanacağını umduğunu söyledi.
Öğretmen olduğum ilk günden bu yana herkese başlık parasının ne kadar kötü bir şey olduğunu anlattım durdum. Ama kimse kulak asmadı. Kızlar hala bir mal gibi görünüyordu.