Milletimiz tarih boyunca birçok destan yazmıştır. Bunun nedeni milletimizin sürekli olarak göç etmesi ve savaların ortasında kalması gibi durumlar durumlardır. İslam öncesi ve İslam sonrası meydana gelen destanların da bu minvalde ortaya konduğu da bilinmektedir. Destanlar ağızdan ağza yayılan ve sonradan yazıya aktarılan eserler olarak günümüze kadar gelmiştir.
Milletimize ait olan destanlar şu şekildedir:
- Yaratılış Destanı
- Alper Tunga Destanı
- Şu Destanı
- Oğuz Kağan Destanı
- Bozkurt Destanı
- Ergenekon Destanı
- Türeyiş Destanı
- Göç Destanı
- Saltuk Buğra Han Destanı
- Manas Destanı
- Cengizname Destanı
- Timur ve Edige Destanları
- Seyyid Battal Gazi Destanı
- Danişmend Gazi Destanı
- Köroğlu Destanı
Destanlar hakkında kısa bilgiler:
Alp Er Tunga Destanı: Bu destanda Saka hakanı Alp Er Tunga‘nın İranlılarla yaptığı savaşlar anlatılır.
Şu Destanı: M.Ö. 330-327 yıllarındaki olaylarla bağlantılıdır. Bu tarihlerde Makedonyalı iskender, iran’ı ve Türkistan’ı istilâ etmişti. Bu dönemde Saka hükümdarının adı Şu idi. Bu Destan Türklerin iskender’le mücadelelerini ve geriye çekilmeleri anlatımaktadır.
Oğuz Kağan destanı: M.Ö. 209-174 tarihleri arasında hükümdarlık yapmış olan Hun hükümdarı Mete’nin hayatı etrafında şekillenmiştir. Bütün Türk destanlarında olduğu gibi bu destanın da ilk şekli günümüze ulaşmamıştır.
Saltuk Buğra Han Destanı: Müslümanlığın kabulünden Sonraki Türk Destanları Karahanlı hükümdarı Satuk Buğra Han X. yüzyılda İslâmiyet’i resmen devlet dini olarak kabul etmiştir. İslamiyet’ten sonra ilk teşekkül eden destan da bu hükümdarın İslâmiyet’i kabul ve yaymak için yaptığı mücadelelerin efsanelerle zenginleştirilerek anlatımıyla doğmuştur.
Türeyiş Destanı: Bir Uygur destanıdır. Büyük Türk İmparatorluğunu Göktürkler’ den devralan Uygur Türkler’i, Türeyiş Destanı ile soylarının vücud buluşunu anlatırken aynı zamanda da, bütün Türk boylarında hakim bir inanış olarak beliren, soyun ilahi bir kaynağa bağlanması fikrini bir kere daha belirtmiş olmaktadırlar.
Ernegekon Destanı: Büyük Türk Destanı’nın bir parçasıdır. Kök-Türkler çağını konu alır.