Mekke’de İslam’ı kabul eden ilk İslam topluluğu oluşturarak Peygamberimize iman etmişlerdir. Peygamberimiz (s.a.v.), Mekkeli müşriklerin eziyetlerine ve zulümlerine maruz kalmıştır. Mekke’de İslam’ı kabul eden sahabilerin ortak karakter özellikleri bulunmaktadır.
Mekke’de İslam’ı kabul eden sahabilerin ortak karakter özellikleri şu şekildedir:
- Sahabiler genelde gençtir.
- Sahabiler tam bir imanla bağlanmışlardır.
- Sahabiler azimli ve kararlı olarak mücadele etmişlerdir.
- Sahabiler sabırlı ve planlı olarak hareket etmişlerdir.
- Sahabiler İslam’ı yaymak için Peygamber a.s.’ı anlatmaya başlamışlardır.
- Sahabiler, can ve mal harcamak konusunda tereddüt etmemişlerdir.
- Sahabiler, aileleriyle birlikte de müşriklerin önünde dimdik durmuşlardır.
Allah Resulü(s.a.v.) en yakınından başlayarak kadın erkek, zengin fakir, genç ihtiyar, hür köle ayrımı yapmadan bütün insanları İslam’a davet etti. Peygamberimizin(s.a.v.) davette dikkat ettiği husus doğru zamanda, doğru insana ulaşmaktı. Bu nedenle gizli davet sürecinde yakından tanıdığı ve güvendiği kişileri İslam’a davet etmeye çalıştı. Onun bu davetine daha çok gençler olumlu cevap verdi. Neredeyse kırk yaşın üstünde Müslüman yok gibiydi. Hz. Ali ve Talha b. Ubeydullah gibi henüz on beş yaşına gelmeden Müslüman olan çok sahabi bulunuyordu. İlk Müslümanlar arasında Halid b. Said, Mus’ab b. Umeyr, Utbe b. Rebîa gibi Kureyş’in önde gelen zengin ailelerinin çocukları da vardı. İslam’ın ilk şehitlerinden olan Yâsir ve Sümeyye Hanım ise genç Müslümanlardan Ammâr’ın anne babasıydı. Bilâl-i Habeşî, Habbab b. Eret gibi kölelerle Ammâr b. Yâsir ve ailesi gibi himayesiz kimselerin yanı sıra Mekke liderlerinden Ebu Süfyan’ın kızı Ümmü Habibe gibi soylu kimseler de ilk Müslümanlar arasında yer almıştı. Ayrıca Hz. Ebu Bekir ve Hz. Osman gibi zengin olanlar ile Talha b. Ubeydullah ve Zübeyr b. Avvam gibi ticaretle uğraşan gençler de vardı.
Toplumun hangi kesiminden olursa olsun ilk Müslümanların genel özelliği; doğru, güvenilir, sabırlı, fedakâr, sır saklayan, yüksek karakterli, güzel ahlaklı insanlar olmaları ve cahiliyenin kötülüklerinden sakınmalarıydı.26 “İnsanların Cahiliye Devri’nde hayırlı olanları, İslam Devri’nde de hayırlıdır.” hadisi bu durumu özetlemektedir.
Hz. Ebu Bekir; doğruluğu, dürüstlüğü ve iyilikseverliği ile meşhurdu. Hz. Osman, su gibi içki içilen bir toplumda alkolden uzak durmasıyla; Hz. Hamza ve Hz. Ömer’in yanı sıra Hz. Ali, Sa’d b. Ebi Vakkas gibi gençler ise cesaret ve atılganlıklarıyla tanınırdı. Hz. Hatice, Hz. Osman, Talha b. Ubeydullah gibi pek çok sahabi cömertliği ile meşhurdu. Güçlü bir imana sahip olan ilk Müslümanlar İslam davetinde Hz. Peygamber’in en büyük destekçisi ve yardımcısı olmuşlardı.