Sual : Medd-i Munfasıl, ne demektir?
Cevap : Ayrı med demektir. Yani, harf-i med ile sebeb-i med olan hemze, ayrı ayrı kelimelerde bulunuyor demektir.
Sual : Medd-i munfasıl, ne zaman olur?
Cevap : Harf-i medden biri bir kelimede, harf-i medden sonra gelen sebeb-i med olan hemze de ayrı bir kelimede bulunduğu zaman (Tecvid hükmü) Medd-i munfasıl olur (Yani, Tecvid lisânında buna Medd-i munfasıl denir.).
Sual : Medd-i munfasıla misal gösterebilir misiniz?
Cevap : Gösteririm: يَااَيُّهَا تُوبُوا اِلَي اللّهِاِنَّي اَخَافُ اللّهَ
Kelimelerinde olduğu gibi.
Bu misallerde görüyoruz ki, harf-i medd’ler (elif, vav, yâ) ayrı kelimede, (yani yâ…, tûbû…, innî…) ayrı kelimeler olup sebeb-i medd olan hemze (Yani, elif) ayrı kelimededir (Yani,eyyühâ, ilallâh ve ehâfü) kelimeleri de ayrı ayrı kelimelerdir.
Sual : Medd-i munfasıl, ne kadar uzatılır?
Cevap : Medd-i munfasılın meddi, kırâat-ı Âsım ve rivâyet-i Hafs’a göre dört elif miktarı uzatılır.
Sual : Medd-i munfasılın meddinin hükmü nedir?
Cevap : Medd-i munfasılın (Tecvid) hükmü câizdir. Yani, kırâat imamları arasında muhtelefün fihtir. Bazı imamlar uzatmış, (medd-i tabiî üzerini ilâve etmiş), bazıları da kasr etmişler (medd-i tabiî gibi bir elif miktarı uzatmışlar) demektir.
Sual : Harf-i medd, mukadder (gizli) olur mu?
Cevap : Olur. Bazen harf-i med yazılışta görünmez, okunuşta görünür. Buna mukadder (gizli, yazılışta olmayan) harf-i medd denir.
Misal : مِنْ عِلْمِهِ اِلَّا… عِنْدَهُ اِلَّابِاِذْنِهِ اَنَّ مَالَهُ اَخْلَدَهُ
Bu misallerde (min ılmihî) de yâ, (ındehû) ve (enne mâlehû) de vav harfleri gizlidir. Okunuşta var, yazılışta yoktur. Bunlara gizli (mukadder), harf-i medd denir.
Sual : Medd-i muttasıl hemzesi ile, medd-i munfasıl hemzesi arasında yazılış bakımından fark (ayrılık) var mıdır?
Cevap : Vardır. Medd-i muttasılın hemzesi ayn harfinin başı gibi yuvarlak yazılır ve harf-i med ile hemze bir kelimede bulunur.
Medd-i munfasılın hemzesi ise, çizgi gibi uzun yazılır ve ayrı ayrı kelimelerde bulunur. Geçen misallere bakınız.
Bazı yerlerde kaide harici (kural dışı) olarak medd-i muttasılın hemzesi uzun elif şeklinde gelmiştir:
Misal : اَنْ تَبُواَ… اَلسُّواَ …
Kelimelerinde olduğu gibi.
Bazı yerlerde de kaide dışı olarak Medd-i munfasıl olan kelimelerde de hemzeler ayn başı gibi yuvarlak hemze şeklinde gelmiştir:
Misal : يَاوَيْلَتَي ءَ اَ لِدُ هَؤُلَاءِ قَالُوا ءَ اِذَا
Kelimelerinde olduğu gibi.
Bu kelimeler kaide dışı olarak böyle gelmiştir. Umum kaide, medd-i muttusılların hemzeleri yuvarlak, medd-i munfasıl hemzeleri uzun elif şeklinde gelir. Kaide budur.