Soru : Maddenin hâlleri nelerdir, hâl değişimi hakkında neler biliyorsunuz, söyleyiniz
Ödev cevabı kısaca : Günlük hayatta maddenin dört farklı hâl aldığı görülür. Bunlar; katı, sıvı, gaz ve plazmadır.
Madde üç temel hale sahiptir: katı, sıvı ve gaz. Hal değişimleri, ısı enerjisinin eklenmesi veya çıkarılmasıyla gerçekleşir. Önemli hal değişimleri arasında erime, donma, buharlaşma, yoğunlaşma ve sublimasyon bulunur.
1. Maddenin Katı Hali, Katı hal; belirli bir şekli, hacmi olanıymış. Katı halde olan bir madde, birbirine çok yakın atom ve moleküllerden oluşurmuş. Moleküller arasındaki boşluk az olduğu için sıcaklıkla genişleyebilirmiş ama daralmazmış. Maddenin en düzenli haliymiş.
Örnek: Kalem, kitap, demir kaşık
2. Maddenin Sıvı Hali, Maddeler sıvı haldeyken belirli bir şekli olmazmış. Akışkan olduğu için neyin içerisine koyarsak onun şeklini alırmış. Ancak her sıvının akışkanlık derecesi farklı olabilirmiş. Belirli bir şekli olmayan maddenin sıvı halinde atom ve molekülleri arasında katı hale göre daha çok boşluk bulunurmuş.
Örnek: Su, ayran, meyve suyu, cıva
3. Maddenin Gaz Hali, Katı ve sıvı haldekinden farklı olarak atom ve molekülleri arasında oldukça fazla boşluk olunca madde, gaz haline geçermiş. Atom ve moleküller arasında çok boşluk olduğu için rahatlıkla sıkıştırılabilirmiş. Bu sayada de sıvı hale dönüşürmüş.
Örnek: Oksijen, karbondioksit
4. Maddenin Plazma Hali, Maddenin plazma hali hepimizin en yabancı olduğu şekliymiş. Gün içerisinde etrafımızda gördüğümüz nesnelerin çoğu ya sıvı ya katı ya da gaz halinde olurmuş. Plazma hali ise Dünya dışında görülürmüş. Dünya dışında maddelerin neredeyse %99’u iyonlaşmış gaz yani plazma halinde olurmuş.
Madde bir halden diğerine geçebilirmiş. En basit örnek katı haldeki bir buz küpü ısındıkça eriyerek sıvı hale geçer, biraz daha sıcaklığa maruz kalırsa buharlaşarak gaz haline dönüşürmüş. Bu deneyi sen de evde yaparak gözlemleyebilirsin.