Leb demeden leblebiyi anlamak deyiminin anlamı:
Karşısındakinin daha söze başlar başlamaz ne demek istediğini anlamak, akıllı ve uyanık olmak.
Leb demeden leblebiyi anlamak deyiminin hikâyesi:
İnsan hayatta akıllı, anlayışlı ve uyanık olmalıdır. Anlama yeteneği yüksek olanlar pratik zekâlı insanlardır. Bu özelliğe sahip olanlar her şeyi kolaylıkla çözümler ve her zorluğun içinden kolaylıkla çıkarlar.
Her şey yerinde ve zamanında güzeldir. İnsan, yerinde ve zamanında susmasını bilmelidir.
Medrese öğrencilerinden ukala bir molla varmış. Farsçadan imtihana girmiş. “Ne soracaklar?” diye öğretmenlerinin ağzına bakıyormuş. Hocalardan biri, Farsça, “dudak” anlamına gelen “leb” sözüyle başlamış. Ukala molla, “leblebi” diye lafa karışmış, “Leb, leblebi kelimesinin bir hecesidir, efendim.” demiş. İmtihandaki hocalar gülmüşler. Soruyu soran hoca:
Maşallah “leb” demeden “leblebiyi” anladın. Yine de lafın sonunu beklesen iyi olurdu çünkü akıllı olan, icabında susmasını bilmeli, demiş.
Leb demeden, leblebiyi anlarsın.
Akıllı ol, uyanık ol, evladım,
Zorluklardan kolaylıkla çıkarsın,
Akıllı ol, uyanık ol, evladım,