Kütle ve ağırlık ölçmede neler kullanılır, Kütle ve ağırlık arasındaki farklar nedir bu konuda sizlere kısa bilgiler vereceğiz.
Soru: Kütle ve ağırlık ölçmede neler kullanılır?
Kütle ölçmede kullanılan aletler:
Kütlenin birimi kilogram ve ya gramdır. Buna göre aşağıdaki aletlerle kütleyi ölçebiliriz.
1. Eşit kollu terazi
2. Tartı
3. Elektronik tartı
4. Baskül
5. Terazi
Ağırlık ölçmede kullanılan aletler:
1. Dinamometre
2. Kantar
3. El kantarı
Kütle ve ağırlık farklı kavramlardır, birbirine karıştırılmamalıdır. Kütle değişmeyen madde miktarı, ağırlık ise Dünya’nın cisimlere uyguladığı çekim kuvvetinin ölçüsüdür.
Kütle, eşit kollu terazi ile ölçülür ve birimi kilogram (kg) ya da gram (g) dır. Ağırlık ise dinamometre ile ölçülür ve birimi Newton (N)’dur.
Eşit kollu terazi ile kütlesi 1 kg ölçülen cisim, dinamometre ile ölçüldüğünde ağırlığı yaklaşık olarak 10 N bulunur. Bu durumda Dünya üzerindeki cismin ağırlığı, kütlesinin yaklaşık 10 katıdır.
Soru : Kütle ve ağırlık ölçmede neler kullanılır, Kütle ve ağırlık arasındaki farklar nedir?
Kütle ve ağırlık aynı kavramlar değildir.
1. Kütle, bir cismin değişmeyen madde miktarıdır. Ağırlık ise bir cisme etki eden yer çekimi kuvvetinin büyüklüğüdür.
2. Kütle eşit kollu terazi ile ağırlık dinamometre (veya aylı el kantarı) ile ölçülür.
3. Kütle yönsüz (skaler), ağırlık ise yönlü (vektörel) büyüklüktür.
4. Ağırlık cismin bulunduğu yere göre değişirken kütle değişmez. (Farklı gezegenlerde cisme uygulanan kütle çekim kuvveti farklı olduğu için ağırlık değişir).
5. Kütle birimi kg ya da gr dır. Ağırlık birimi N ya da dyn dir.
Kütle ve ağırlık arasındaki en önemli fark şudur:
Kütle bir cisimdeki madde miktarıdır ve evrenin her yerinde aynı kalır. DEĞİŞMEZ.
Ağırlıkta ise yerçekiminin kütle üzerindeki etkisidir ve bulunduğu gezegenin yerçekimi kuvvetine göre de ağırlık DEĞİŞİR, sabit kalmaz.
Örneğin : Ay'ın yerçekimi kuvveti, dünyanın yerçekimi kuvvetinin yaklaşık 1/6 sı kadar olduğunu varsayarsak, dünyada ağırlığı 60 kg-kuvvet olan bir insan, AY da 10 kg-kuvvet gelir. Yani ağırlığı 1/6 oranında azalır. Ama kütlesi aynı kalır değişmez.
Kütlenin Özellikleri:
Kütle degismeyen madde miktaridir.
Esit kollu terazi ile ölçülür.
Skaler bir büyüklüktür.
Birimi Kg dir.
Degeri uzayin her noktasinda aynidir. Degismez.
Ağırlığın Özellikleri:
Agirlik, bir maddenin kütlesine etki eden yer çekimi kuvvetidir.
Dinamometre ile ölçülür.
Vektörel bir büyüklüktür.
Birimi Newton dur.
Çekim alan siddetine bagli bir büyüklük oldugu için alan siddetinin degistigi yerlerde agirlikta buna göre degisir.
Uzayin farkli noktalarinda farkli bir deger alir.
1. Aşağıdaki ölçüm araçları ile açıklamaları eşleştiriniz. (Bir ölçüm aracı birden azla açıklama ile eşleştirilebilir)
Eşit kollu terazi : Kütleyi ölçer.
Dinamometre : İçinde yay bulunur, Ağırlık ölçer.
Kütle : Birimi gram ya da kilogramdır.
Ağırlık : Kuvvet çeşididir, Birimi Newton'dur.
2. Aşağıdaki dinamometrelerin her biri 10 bölmelidir. Dinamometrelerde her bölme 5N'luk kuvvete karşılık geldiğine göre dinamometrelerin ucuna asılan cisimlerin ağırlıklarını yazınız.
Yeşil: 5 bölme ölçüldüğünden 5.5 = 25 N
Sarı: 3 bölme ölçüldüğünden 3.5 = 15 N
Açık Mavi: 8 bölme ölçüldüğünden 8.5 = 40 N
Turuncu: 2 bölme ölçüldüğünden 2.5 = 10 N
Koyu mavi: 4 bölme ölçüldüğünden 4.5 = 20 N