Kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışma mevsimi Kurban yaklaştı. Fedakârlığın ve teslimiyetin göstergesi Kurban, Allah’a (celle celalühû) yakınlık sağlayan en güzel ibadetlerden biri. Bu kutlu zaman diliminde aklımıza düşen sorulara cevap aradık.
111
Kimler kurban kesmekle mükellef?
Ergenlik çağına giren, zengin, yolcu olmayan her erkek ve kadın Müslüman kurban kesmekle yükümlü. Buradaki zenginliğin ölçüsü, kişinin temel ihtiyaçları dışında 85 gram altın veya bunun değerinde mal veya paraya sahip olmasıdır. Kurban kesmek için zekâtta olduğu gibi nisap miktarına ulaşan malın üzerinden bir yıl geçmesi şartı aranmaz. Kimler kurban kesmekle mükellef? Ergenlik çağına giren, zengin, yolcu olmayan her erkek ve kadın Müslüman kurban kesmekle yükümlü. Buradaki zenginliğin ölçüsü, kişinin temel ihtiyaçları dışında 85 gram altın veya bunun değerinde mal veya paraya sahip olmasıdır. Kurban kesmek için zekâtta olduğu gibi nisap miktarına ulaşan malın üzerinden bir yıl geçmesi şartı aranmaz.
211
Fakir bir kimse kurban kesebilir mi?
Kurbanı zengin keseceği için fakir mecbur olmaz. Ancak fakir de kesmek isterse mahzur olmaz, mecbur olmadığı nafile kurbanı kesmiş olur. Hem aile efradı yer hem de konu komşuya hediye edilebilir. Hatta et alma imkânı yoksa kestiği kurbanın tamamını da evde bırakabilir. Çoluk çocuk uzun müddet kurban etiyle bayramın havasını devam ettirebilirler.
311
Ölmüş kimselere kurban kesilebilir mi?
Bir kimse sevabını ölmüş bir akrabasına veya sevdiği bir kimseye bağışlamak üzere kurban kesebilir. Tıpkı ölen bir insanın ardından onun adına sadaka verildiği, hac yapıldığı gibi... Nitekim Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi vessellem) ümmetinden kurban kesemeyenler adına kurban kesmiştir. Ebu Davud, Sünen’inde “Ölen kimsenin ardından kurban kesme” adı altında müstakil bir başlık yaparak şu hadisi rivayet etmiştir: “Hazreti Ali (r.a.) birisi Efendimiz için olmak üzere iki tane koç keserdi. Kendisine bunun sebebi sorulduğunda ‘Allah Resulü bana yaşadığım müddetçe kendisine kurban kesmemi vasiyet etti.’ Asla bunu terk etmem!” buyurmuşlardır.
411
Taksitle ya da kredi kartıyla kurban alınabilir mi?
Kişi mülkiyetinde bulunan ve kurbanlık vasfını taşıyan hayvanı kurban olarak kesebilir. Bu itibarla ister peşin, ister taksitle, isterse kredi kartıyla olsun satın aldığı hayvan, kişinin mülkiyetine geçtiğinden bu hayvanın kurban edilmesinde sakınca yoktur. Nitekim helal olan her türlü alışverişle kurban da alınır. Taksitle veya kredi kartıyla yapılan alışverişler caiz olduğuna göre kurbanı da taksit veya kredi kartıyla almak caizdir.
511
Banka kredisiyle kurban kesilebilir mi?
İster vacip olduğu için, isterse nafile olarak kurban kesen birisinin kurbanını peşin alabileceği gibi, borçlanarak satın alabilir. Bu, kurbanın sıhhatine engel teşkil etmez. Fakat kredi alması durumunda faiz ödeyecekse, faiz verme yasağını işlediği için günaha girmiş olur. Maddi durumu iyi olmayan kişinin böyle yöntemlere başvurması yerine kurban kesmemesi daha uygun.
611
Akika, adak, udhiyye ve nafile kurbanlar için aynı büyükbaş hayvana ortak olunabilir mi?
Ortak kesilen kurbanlarda, hissedarlardan her birinin kurbanlarını aynı maksat için kesmeleri gerekmiyor. Ortakların her birinin ibadet niyetiyle katılmış olması kaydıyla bir kısmı udhiyye, diğer bir kısmı ise adak, akîka, nafile kurbanı olarak niyet edebilirler.<br>Kişinin kurbanı bizzat kendisinin kesmesi veya kesilirken başında bulunması gerekir mi? Vekaleten kurban kesilebilir mi?Kurban kesmekle yükümlü kişinin keseceği kurbanı bizzat satın alması, kendisinin kesmesi veya kesilirken yanında bulunması -kurbanın sahih olması için- gerekli değil. Bunlar vekalet yoluyla da yapılabilir. Çünkü kurban mali bir ibadet ve mali ibadetlerde vekalet caizdir.
711
Alınan kurbana daha sonra başkaları dâhil edilebilir mi?
Büyükbaş hayvanlar bir kişiden yedi kişiye kadar ortak olarak kurban edilebilir. Böyle bir hayvan, yedi kişiye kadar ortak olarak satın alınabileceği gibi alındıktan sonra veya elde bulunan büyükbaş hayvana yedi kişiyi geçmemek kaydıyla başkaları da ortak edilebilir.
811
Kurban kesmek yerine kurbanı, canlı olarak veya bedelini yoksula vermekle kurban ibadeti yerine getirilmiş olur mu?
Kurbanın rüknü, kurban edilmesi caiz olan hayvanlardan birini kurban kesme günlerinde kesmektir. Bu sebeple, kurban kesmek yerine, kurban bedelini veya kurbanlık hayvanı yoksula yahut bir hayır kurumuna bağışlamakla kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz. Kurbanın ücreti başka birisine verilerek vekaleten kurban kesilebilir. Ancak kurbanın, kurban kesilme günlerinden birinde kesilmesi gerekir.
911
Talebe yurtlarına kurban hibe edilebilir mi?
Kurbanı kendi kesmeyip ihtiyaç yerlerine hibe etmek de caizdir. Hatta yarınlarımızın teminatı olan öğrencilerin yetiştirildiği yerlere kurban parasını verip de kestirmek uygun olan bir hizmet anlayışı ve kurbanı tümüyle değerlendirme halidir.
1011
Yolcu kurban kesebilir mi?
Yolcu (seferi) kurban kesmekle mükellef değildir. Ancak kesmesi halinde sevabını kazanır. Kişi, kurbanını ikamet ettiği yerde kesebileceği gibi, bayram dolayısıyla veya başka bir sebeple gitmiş olduğu yerde de kesebilir. Seferi olması, kurban kesmesine ve kestiği kurbanın makbul olmasına engel değildir. Seferi iken kurban kesenler, bayram günleri içinde memleketlerine dönerlerse, yeniden kurban kesmeleri gerekmez.
1111
Yine Kurban Bayramı’nın başında mukim iken sefere çıkana da vacip olmaz. Sefer halinde iken kurban kesmeyip de bayram günlerinde memleketlerine dönenlerin, kurban kesmeleri gerekir.