Kıssa ya da mesel; kısa hikâye, ibretli hikâye, fıkra, rivâyet veya vak’alara verilen isimdir.
Kur’ân-ı Kerîm kıssaları, tamamen dînî birtakım gâyeleri gerçekleştirmek hikmetine mâtuftur. Bu gâyeler, engin ve geniş bir muhtevâ arzeder. Çünkü kıssaların gâyeleri, hemen hemen bütün Kur’ânî gâyeleri içine almaktadır. Bu çerçevede; vahiy ve peygamberliğin ispatı, Allâh’ın vahdâniyetini ispat, dinlerin esasta birliği, îkâz, müjdeleme, kudret-i ilâhiyyenin zuhûra çıktığı yerler, hayır-şer, sabır-sızlanma, şükür-nankörlük ve daha başka nice dînî gâyeler ve ahlâkî hedefleri içine almış ve bunların ifâde vâsıtası olmuştur.
Kuran kıssalarının amaçları
Kıssaların bilhassa mühim ve vâzıh gâyeleri hakkında şunları söylemek mümkündür:
- Îmân esaslarını ispat ve açıklama.
- Vahiy ve risâletin ispatı.
- Âdem -aleyhisselâm-’dan Peygamber Efendimiz’e kadar dînin Allâh’tan geldiğini, bütün mü’minlerin bir ümmet olduğunu, bir olan Allâh’ın hepsinin Rabbi olduğunu îzâh.
- Allâh’ın peygamberlerine ve seçkin kullarına ihsân buyurduğu nîmeti beyân.
- İnsanoğlunu, ezelî düşmanı olan şeytana karşı îkâz.
- Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e ve bütün mü’minlere tesellî verip gönüllerini pekiştirme, Allâh’ın nihâyette peygamberlerine yardım edip yalancıları helâk edeceğini beyân.
- İnsanın tedricî olarak terbiye ve tezkiye edilmesini sağlamak.