Kul sıkışmadan Hızır yetişmez, köşeye sıkıştığımızda ve hiçbir çaremiz yokmuş gibi göründüğünde en güzel çareler sanki gizli bir el tarafından yüreğimize kondurulur. Allah sıkıntıya düşen ve bunalan kulların imdadına yetişir, dertlerine çare gönderir. Ancak bunun için öncelikle Allah'a inanıp onun gösterdiği yolda dürüstçe yürümek lazımdır. Yoksa azgın ve yoldan sapmış kişiler, bütün güçleriyle çalışsalar yine de kendi başlarına sıkıntılarını gideremezler. Ancak Allah bir sebep halkedip onların istediklerine çare olur.
Sıkıntılı anlarda ve tahammülün son sınırında bulunulduğu zamanlarda imdada yetişen bir kişi veya olay üzerine söylenir.
Hızır nedir - Ab-ı hayat için ölümsüz olan ve Allah'ın izni ile, bunalan kulların imdadına yetişip onların sıkıntılarını giderdiğine inanılan peygamber.
Kul nedir - Kul, İnsan köle, abd. Allah’a tam bir teslimiyetle boyun eğen, emir ve yasaklarına titizlikle uyan, isyandan kaçınan insanı belirtir.
Kul sıkışmayınca Hızır yetişmez, Kul bunalmayınca Hızır yetişmez atasözünün anlamı kısaca şu şekilde :
Sıkıntıda olan, dara düşen ve kendisine inanan insanları Yüce Allah (c.c) darda koymaz. Onlara en sıkışık anlarında yardım eder, yeter ki o kullar kötü yola sapmadan sabrederek yollarına devam etsinler.