Koşuk İslamiyet öncesi Türk edebiyatına ait bir türdür. Bu dönem yazılı geleneğin olmadığı dönemdir yani koşuk sözlü edebiyatımıza dahildir. O yüzden koşuk 'yazılan' değil 'söylenen' bir şeydir. Eski Türkler sürek avlarına çıkarlardı ve bunların ardından "sığır töreni" düzenlenirdi. Bu törenlerde kopuz eşliğinde koşuklar söylenirdi. Bunun dışında "Şölen" adı verilen kurban törenlerinde ya da kazanılan savaşların ardından olan törenlerde de aynı şekilde koşuk söylenirdi. Aşk, doğa, yiğitlik, savaş koşukların temel konuları olmuştur.
Koşuk özellikleri
- Başta aşk, doğa, güzellik, kahramanlık gibi konular olmak üzere birçok konuda söylenmiştir.
- Bu şiirler sığır törenlerinde ve şölenlerde kopuz eşliğinde söylenmiştir.
- Törenlerde bu şiirler şaman, kam, baksı ve ozan adı verilen din adamları tarafından okunmuştur.
- Henüz başka kültürlerin etkisi görülmediğinden koşukların dili sade ve millidir.
- Milli veznimiz olan hece ölçüsüyle söylenmişlerdir.
- Genellikle hece ölçüsünün 7, 8 ve 11’li kalıplarıyla oluşturulmuştur.
- Nazım birimi olarak o zamandaki tüm şiirlerde olduğu gibi dörtlük tercih edilmiştir.
- Kafiye şeması aaab(abab, abcb), cccb, dddb… şeklindedir.
- Bu tür şiirlerde genellikle yarım kafiyenin kullanıldığı görülür.
- Söyleyeni belli olmadığından anonim ürünlerdir.
- Koşuklarda lirik bir söyleyiş bulunmaktadır.