Bir dilin konuşma ve yazı olmak üzere iki yönü vardır. İnsanların karşılıklı ve sesli olarak görüşürken konuştukları dil “konuşma dili”dir. Yazıda kullanılan dil ise “yazı dili”dir. Yazı dili aynı zamanda bir milletin “kültür dili”dir. Kültür dili, milletlerin kültür merkezi olarak gelişen yerleşim diline verilen addır.
Konuşma dili, sosyal hayatımızda çevremizdeki insanlarla iletişim kurmak için konuşurken kullandığımız dile verilen addır.
Yazı dili, isminden de anlaşılacağı üzere yazıda kullanılan; dilde birliği ve anlaşma kolaylığını sağlamaya hizmet eden dile verilen addır. Konuşma dilinin her bölgenin doğal, günlük dili olmasına karşılık yazı dili, okuma yazmada kullanılan ortak dildir.
Konuşma dili ve yazı dili arasındaki farklar :
- Bir ülkede bir yazı dili varken birden fazla konuşma dili vardır.
- Konuşma dili doğaldır yazı dili yapma bir dildir.
- Yazı dilinde kurallar varken konuşma dilinde yoktur.
- Yazı dilinin kullanım sahası konuşma diline göre daha geniştir.
- Konuşma dili günlük hayatta farklılık gösterirken yazı dili göstermez.
Yazı dilinde “gideceğiz” kelimesini konuşma dilinde “gidi:cez” şeklinde söyleriz. Konuşma dilinde genellikle “Bir” kelimesindeki “r” sesi düşer. Örneğin: “Bir su verir misin?”diye yazılırken konuşma dilinde “Bi su verir misin?” şeklinde söylenir.
Yazı Dili --> Konuşma Dili
Mustafa Efendi --> Musta:fendi
Nasıl ya --> Nası: ya
Gazete --> Gaste