Konularına göre şiir türleri nelerdir, Konularına göre şiirler örnekler, lirik, pastoral, epik, didaktik, satirik şiir nedir ve örnekler?
Konularına göre şiir türleri
Lirik Şiir
Pastoral Şiir
Epik Şiir
Didaktik Şiir
Satirik Şiir
Dramatik Şiir
1) Lirik şiir, duyguları coşkulu bir şekilde anlatan; sevgi, özlem, ayrılık, gurbet ve yaşama sevinci gibi konuları işleyen duygusal şiirlerdir. Eskiden Yunanlılarda “lir” denen saz eşliğinde söylendiğinden bu adı almıştır.
Lirik şiir örnekleri:
Bütün sevgileri atıp içimden,
Varlığımı yalnız ona verdim ben,
Elverir ki bir gün bana derinden
Ta derinden bir gün bana “Gel” desin
Ahmet Kutsi Tecer
Yeni mektup aldım gül yüzlü yârdan
Gözletme yolları gel deyi yazmış
Sivralan Köyü’nden bizim diyârdan
Dağlar mor menevşe gül deyi yazmış
Âşık Veysel
2- Pastoral şiir: doğa güzelliklerini, orman, yayla, dağ, köy ve çoban yaşamını ve bu hayata duyulan özlemi ifade eden şiirlere denir.
Pastoral şiir örnekler:
Sonbahar geliyor serçe
Yuvanı ne yapacaksın?
Ayva çiçek açmadan önce.
Meyvelerin içi geçecek
Rüzgâr başka çeşit esecek
Yağmurlarla ıslanacaksın.
Cahit Külebi
Tam otların sarardığı zamanlar
Yere yüzükoyun uzanıyorum
Toprakta bir telaş, bir telaş
Karıncalar öteden beri dostum.
Behçet Necatigil
3- Epik şiir: “Kahramanlık, yiğitlik, savaş” konularını ya da tarihi bir olayı coşkulu bir şekilde işleyen şiirlere denir. Destansı özellikler gösteren şiirlerdir.
Epik şiir örnekler:
Köroğlu’yum medhim merde yeğine
Koç yiğit değişmez cengi düğüne
Sere serpe gider düşman önüne
Ölümü karşılar meydan içinde
Köroğlu
Dadaloğlu’m bir gün kavga kurulur,
Öter tüfek davlumbazlar vurulur.
Nice koç yiğitler yere serilir,
Ölen ölür, kalan Sağlar bizimdir.
Dadaloğlu
4- Didaktik Şiir: Belli bir konuda öğüt ya da bilgi vermek; ahlaki bir ders çıkarmak için yazılan öğretici şiirlere denir.
Didaktif şiir örnekler:
Bütün sevgileri atıp içimden,
Varlığımı yalnız ona verdim ben,
Elverir ki bir gün bana derinden
Ta derinden bir gün bana “Gel” desin
Ahmet Kutsi Tecer
Yeni mektup aldım gül yüzlü yârdan
Gözletme yolları gel deyi yazmış
Sivralan Köyü’nden bizim diyârdan
Dağlar mor menevşe gül deyi yazmış
Âşık Veysel
5- Satirik Şiir: Toplum hayatında aksayan yönlerin, düzensizliklerin; insanların çeşitli konulardaki becerisizliklerinin ve zayıflıklarının anlatıldığı yergi şiirlerine denir. Satirik şiirde amaç, tembelliği, açgözlülüğü, çıkarcılığı; adaletsizliği, haksızlığı, rüşveti vs. eleştirmektir. Şair bunu iğneleyici bir anlatımla gerçekleştirir.
Satirik şiir örnekler:
Söylersin de söz içinde şaşmazsın
Helâli haramı yersin seçmezsin
Nasibin kesilir de sular içmezsin
Akar çaylar senin olsa ne fayda
Pir Sultan Abdal
Köyümün malı ganimet
Çalan diyor velinimet
Han hırsızlara emanet
Bak şu işe muhtar emmi
Âşık Akçay
6. Dramatik şiir, Tiyatroda kullanılan şiir türüdür. Eski Yunan edebiyatında oyuncuların sahnede söyleyecekleri sözler şiir haline getirilir ve onlara ezberletilirdi. Bu durum dram tiyatro türünün ( 19. yy. ) çıkışına kadar sürer. Bundan sonra tiyatro metinleri düz yazıyla yazılmaya başlanır.
Dramatik şiir harekete çevrilebilen şiir türüdür. Başlangıçta trajedi ve kommedi olmak üzere iki tür olan bu şiir türü dramın eklenmesiyle üç kere çıkmıştır.
Dramatik şiir örnekleri
Gelinlik kızın ölümü
Salâ verilirken kalktık kahveden,
Kızın babası yanımızda, boyu uzun,
Zayıf, ağzı mırıltılar.
On köylü, iki subay, bir tezkereci er,
Sıralandık ahşap mescidin avlusunda,
Aldık cenazeyi sarsmandan, iğreti
Ve hafif, gözlerimiz yerde,
Kayıp bir tayın izini süreriz sanki....
Melih Cevdet ANDAY
KÜFE şiirinden:
Bu bir hamal küfesiymiş... Aceb kimin? Derken;
On üç yaşında kadar bir çocuk gelip öteden,
Gerildi, tekmeyi indirdi öyle bir küfeye:
Tekermeker küfe bîtâb düştü tâ öteye.
-Benim babam senin altında öldü, sen hâlâ
Kurumla yat sokağın ortasında böyle daha!
O anda karşıki evden bir orta yaşlı kadın
Göründü:-Oh benim oğlum, gel etme kırma sakın!
Ne istedin küfeden yavrum? Ağzı yok, dili yok,
Baban sekiz sene kullandı... Hem de derdi ki: "Çok
Uğurlu bir küfedir, kalmadım hemen yüksüz... "
Baban gidince demek kaldı âdeta öksüz!
Mehmet Akif ERSOY