Kışla İlkyaz (Dinleme Metni) Cevapları
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 118 Cevabı
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
1. Mevsimlerin özellikleriyle ilgili bildiklerinizi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
Mevsimlerin özellikleri:
- Kış: Aralık, ocak ve şubat kış aylarıdır. Kış mevsimi en soğuk mevsimdir. Kar kış mevsiminde yağar. Bu mevsimde tabiat ölmüş gibidir.
- İlkbahar: Mart, nisan ve mayıs ilkbahar aylarıdır. Bu mevsimde havalar ısınmaya başlar. Bahar yağmurları ekilen ekinleri ve diğer bitkileri besler. İlkbaharda doğa canlanır, etraf yemyeşil olur.
- Yaz: Haziran, temmuz ve ağustos yaz aylarıdır. Yaz, en sıcak mevsimdir. Bu mevsimde bitkiler olgunlaşır; bolluk, bereket yaşanır. Yaz mevsiminde yağmur çok az yağar, derelerin ırmakların suyu azalır, kimisi de kurur.
- Sonbahar: Eylül, ekim ve kasım sonbahar aylarıdır. Sonbaharda havalar soğumaya başlar. İnsan ne giyeceğini şaşırır. Kuraklık artık bitmeye, yağmurlar yağmaya başlar. Tarlalara ekinler ekilir.
2. Fabl türünün özelliklerini sınıfta belirleyiniz. Maddeler hâlinde söyleyiniz.
Fabl türünün özellikleri kısaca şu şekildedir:
- Fabl, kahramanları insan dışı varlıklar olan küçük hikâyelerdir, hayvan masalı olarak da bilinir.
- Fabllarda öğreticilik esastır. Sonunda bir ders, öğüt cümlesi yer alır.
- Hayvanlar aracılığıyla insanların bazı eksik ve kötü özellikleri verilmek istenir.
- Fabllar şiir şeklinde de düzyazı şeklinde de olabilir.
- Fabllarda kişileştirme ve konuşturma sanatına yer verilir.
Metnin içeriğini anlamak için katılımlı dinleme yönteminden yararlanınız.
KIŞLA İLKYAZ METNİ
Bir gün kış, ilkyazla alay etmiş, demediğini komamış:
“Sen bir ortaya çıktın mı kimsenin rahatı kalmıyor. Kimi kırlara, ormanlara gidip çiçek topluyor; güller, leylaklar deriyor; koklayıp koklayıp saçlarına takıyor. Kimi yola çıkıyor, gemilere biniyor, başkalarını görmeye gidiyor; yele de sağanağa da bir aldıran kalmıyor. Bir de bana bak: Ben her dediğimi dinleten bir kralım. Herkesin gözü yerde olsun, kimse göğe bakmasın derim, kimse de başını yerden kaldıramaz. Herkesi öyle korkutur öyle titretirim ki çoğu kimseler evlerinden çıkmayı bile gözlerine alamazlar!”
Kış böyle söyleyince ilkyaz: “İnsanlar da senden kurtuldukları için seviniyorlar ya!” demiş. “Beni ise çıldırasıya severler, adımı dünyanın en güzel adı, diye anarlar. Ben geçip gittim mi hep bana özlem çekerler. Bana kavuşunca da bayram ederler!”
AİSOPOS (Ezop)
• Metni özetlemek için dinleyiniz.
Cevap: Kış, ilkyazla dalga geçer ve onun insanlar üzerindeki etkisini küçümserken, kendi gücünden ve insanları nasıl etkilediğinden bahseder. İlkyaz ise insanların onu sevdiğini ve onun adını dünyanın en güzel adı olarak anıldığını belirtir.
• Metni olayların gelişimi ve sonucunu tahmin ederek dinleyiniz.
Cevap: Kış ve ilkyaz arasında bir rekabet ve kıyas oluşur. İlkyaz, insanların onu daha çok sevdiğini ve ona olan özlemlerini dile getirerek kışın özgüvenini sarsar.
1. ETKİNLİK
Dinlediğiniz metinde geçen aşağıdaki kelimeleri ve deyimleri anlamlarıyla eşleştiriniz.
kral --> Herhangi bir alanda başkalarından üstün, başarılı olan kimse.
kış --> Kuzey yarım kürede 22 Aralık-21 Mart tarihleri arasındaki zaman dilimi.
ilkyaz --> İlkbahar.
alay etmek --> Bir kimsenin, bir şeyin, bir durumun; gülünç, kusurlu, eksik vb. yönlerini küçümseyerek eğlence konusu yapmak.
yel --> Rüzgâr.
sağanak --> Birdenbire başlayan, genellikle kısa süren şiddetli yağmur.
göze almak --> Gelebilecek her türlü zararı ve tehlikeyi önceden kabul etmek.
bayram etmek --> Çok sevinmek.
2. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 119 Cevabı
Dinlediğiniz metinden çıkardığınız sonuç (ana fikir) nedir? Yazınız.
Cevap: İnsanların en sevdiği mevsim ilkbahardır.
3. ETKİNLİK
Dinlediğiniz metinde konuşturulan “kış” ile “ilkyaz”ı özellikleri yönünden karşılaştırarak içeriği değerlendiriniz.
Cevap: Kış, kendini üstün görmektedir ve ilkyazla alay etmek ister. Aslında ilkyazla ilgili kötü diye saydığı şeyler iyi şeylerdir ama o bunun farkında değildir veya bunu kabullenmek istememektedir. İlkyaz ise işin aslının farkındadır ve gerçekten de insanların çoğu kışı değil ilkyazı sever.
4. ETKİNLİK
Dinlediğiniz metinde konuşturulan “kış” ile “ilkyaz”ın rollerini sınıfta rol paylaşımı yaparak canlandırınız. Rolleri üstlenen arkadaşlarınızı dikkatlice izleyiniz. Sözlü olmayan mesajlarını, jest ve mimikle vermek istediklerini kavramaya çalışınız.
Perde 1: Kışın Egemenliği
Dekor: Karla kaplı bir orman sahnesi. Ağaçların dalları karla kaplı. Ortada büyük bir kar küresi ya da taht.
Karakterler:
- Anlatıcı
- Kış
- İlkyaz
Sahne 1:
Anlatıcı (Sahnenin bir köşesinde durarak): Bir gün kış, ilkyazla alay etmiş, demediğini komamış.
Kış (Tahtta oturmuş ya da kar küresinin yanında durarak): Sen bir ortaya çıktın mı kimsenin rahatı kalmıyor. Kimi kırlara, ormanlara gidip çiçek topluyor; güller, leylaklar deriyor; koklayıp koklayıp saçlarına takıyor. Kimi yola çıkıyor, gemilere biniyor, başkalarını görmeye gidiyor; yele de sağanağa da bir aldıran kalmıyor. Bir de bana bak: Ben her dediğimi dinleten bir kralım. Herkesin gözü yerde olsun, kimse göğe bakmasın derim, kimse de başını yerden kaldıramaz. Herkesi öyle korkutur öyle titretirim ki çoğu kimseler evlerinden çıkmayı bile gözlerine alamazlar!
Perde 2: İlkyazın Yanıtı
Dekor: İlkbaharın taptaze çiçekleriyle dolu bir orman sahnesi. Rengarenk çiçekler, açan ağaçlar.
Sahne 2:
İlkyaz (Sahnenin ortasına gelerek, enerjik bir şekilde): İnsanlar da senden kurtuldukları için seviniyorlar ya! Beni ise çıldırasıya severler, adımı dünyanın en güzel adı, diye anarlar. Ben geçip gittim mi hep bana özlem çekerler. Bana kavuşunca da bayram ederler!
Anlatıcı (Sahnenin bir köşesinde son sözleriyle): Ve böylece, kışın soğuğu ve ilkyazın sıcaklığı arasındaki dengesizlik, doğanın sonsuz döngüsünde devam eder.
5. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde geçen fiillerin anlam özelliklerini (kılış, oluş, durum) yanlarına yazınız.
Sen bir ortaya çıktın mı kimsenin rahatı kalmıyor. (durum)
İnsanlar da senden kurtuldukları için seviniyorlar. (durum)
Kimi yola çıkıyor, gemilere biniyor, başkalarını görmeye gidiyor. (durum)
6. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 120 Cevabı
Seçeceğiniz canlı ya da cansız varlıklardan iki tanesini konuşturarak fabl türünde bir yazı yazınız. Yazınıza bir başlık koymayı, sonunda okuyucuya bir ders vermeyi unutmayınız.
KARTAL İLE SERÇE
Gökyüzünün pek çok sakini arasında bir kartal ile bir serçe varmış. Serçe kartala aşırı derecede hayranmış ve ona çok özeniyormuş. Onun koca kanatlarını açıp göklerde süzülmesini her defasında hayran hayran izlermiş.
En çok yapmak istediği şey de kartal gibi gökyüzünden hızlı bir şekilde suya dalıp suyun içinden bir balığı yemek için avlamakmış. Bunu arkadaşlarına söylediğinde arkadaşları “O koca bir kartal sen zayıf bir serçesin, boyundan büyük işlere kalkışma!” diyorlarmış. Serçe arkadaşlarının dediklerini dinliyor gibi yapıyormuş ama bunu bir gün mutlaka yapacağına inanıyormuş.
Yine bir gün kartal avlanmak için suya dalıp ayaklarında tuttuğu bir balıkla tekrar gökyüzüne yükseliyormuş. Serçe bu defa cesaretini iyice toplamış. Kararlıymış. Gökyüzünde iyice yükselmiş. Arkadaşları niyetini anlamış ve eyvah demişler. Serçe yükselmiş, yükselmiş, yükselmiş… Ve olanca hızıyla suya doğru uçmaya başlamış. Büyük bir hızla suya dalmış. Birkaç saniye sonra ayaklarında tuttuğu bir balıkla suyun üstüne çıkmış ama bir türlü yükselemiyormuş. Çünkü balığın ağırlığı serçenin minicik bedenine fazla gelmiş. Göğe yükseleceğine suya doğru dalmaya başlamış, önce biraz çırpınmış ama bir süre sonra bu çırpınışlar sona ermiş ve minik serçe suyun içinde boğularak can vermiş.
İnsanlar kendilerine bir hedef koyarken her zaman gerçekçi olmalı, kendi özelliklerinin farkında olmalıdır. Yoksa bu hedeflerini gerçekleştirmeye çalışırken olumsuz sonuçlarla karşılaşabilirler.
SONRAKİ DERSE HAZIRLIK
Emek harcayıp, çalışıp başarılı olduğunuzda neler hissedersiniz? Düşününüz.
Cevap: Emeklerimin karşılığını aldığım için çok mutlu olur, kendimle gurur duyarım.
“Çalışmak, alın teri, emek, geçim derdi, sorumluluk, eşitlik” gibi kavramları anlatan özlü sözler derleyiniz.
Sizler için bulduğumuz atasözlerini aşağıya yazdık:
- Emeksiz yemek olmaz.
- Hiçbir şey kişinin alın teri dökerek kazandıklarından daha değerli olamaz.
- İşleyen demir pas tutmaz.
- Devler gibi eserler bırakmak için karıncalar gibi çalışmak gerekir.
- İnsan kendi değerini ancak çalışarak koruyabilir.
- Hiçbir şeye ihtiyacımız yok, yalnız bir şeye ihtiyacımız vardır: çalışkan olmak. (Atatürk)
- İki günü eşit olan zarardadır. (Hz. Muhammet (s.a.v.))
- İnsanlığın başına ne geldiyse eşitlik olmaması yüzünden geldi. (Pierre Leorux)
- Sorumluluğu kabul edebilmek insanın değerinin ölçütüdür.