Bazı kelimeler zamanla ilk gerçek ve yan anlamından uzaklaşarak kullanılır. Örneğin ''kara tahta'' tamlamasında sözlük anlamıyla kullanılan kara kelimesi ''Kara talih'' tamlamasında ise mecazi anlamda kullanılmıştır.
Kelimede anlam nedir
Kelimeler anlam özellikleri bakımından gerçek, yan, mecaz ve terim olmak üzere dört ana başlıkta toplanır. Bunun dışında kelimeler, anlam ilişkileri bakımından da birçok türe ayrılır. Hem edebi eserlerde hem de günlük konuşmalarda sıklıkla kullanılan atasözleri ve deyimler ise söz öbekleridir. İkilemeler ve yansıma kelimeleri de söz öbeklerine örnek olarak gösterilebilir.
Sözcükte anlam konu anlatımı
1- Eş anlamlı kelimeler
Yazılışları farklı anlamları aynı olan kelimelere eş anlamlı ya da anlamdaş denir.
- Parlak - Şule
- Mahrem - Mahfuz
- Eş - Refik
- İzin - İcazet
- Mümtaz - Müstesna
- Güneş - Şems
- Reyhan - Fesleğen
- Sonbahar - Hazan
- Sağlam - Muhkem
- İllet - Hastalık
- Derman - Şifa
- Söz - Laf
2- Zıt Anlamlı kelimeler
- Zahiri - Batıni
- Dış - İç
- Parlak - Sönük
- Seri - Yavaş
- Uysal - Asi
- Harika - Berbat
- Sakin - Saldırgan
- Olgun - Toy
- Usta- Acemi
- Net - Bulanık
3- Nicel - nitel anlam
Fazla, yüksek, çok gibi ölçülebilen ve sayılabilen kelimelere nicel denir. Nasıl sorusuna cevap olarak verilebilen ancak miktarı tespit edilemeyen sözcükler ise niteldir.
Nicel kelimelere örnekler: Aşırı, seyrek, bol, yeterli, dolu, kısa
Nitel kelimelere örnekler: Mesut, hırçın, şımarık, özgür, akıllı
4- Soyut kelimeler
Gözle görülmeyen ama hissedilebilen varlıkları tanımlayan kelimeler soyuttur.
- Hayal Gücü
- Mutluluk
- Düşünce
- Keder
- Sağduyu
5- Somut kelimeler:
Somut anlamlı sözcükler, maddi dünyada bir karşılığı olan varlıkları tanımlamak için kullanılır.
- Bilgisayar
- Tencere
- Masa örtüsü
- Daktilo
- Klavye
- Fincan
- Defter
- Poşet