Kelam; sözlükte söz, lafız, ibare, konuşma gibi anlamlara gelmektedir.1 Kelam sözcüğü ile bir fikri, bir manayı tam olarak anlatan anlamlı bir söz ya da açık ve anlaşılır bir konuşma kastedilir. Bu sebeple Kur’an’ın bir ismi olarak söylenen “Kelamullah” ifadesinin anlamı da Allah’ın (c.c.) sözü, O’nun konuşması demektir. Kelamın terim olarak hem konusu hem de amacı açısından farklı şekillerde tarifleri yapılmıştır:
Amacı açısından kelam, kesin deliller kullanarak ve karşıt görüşlü kişi ve grupların ortaya attığı şüphe ve itirazları gidererek İslam inanç esaslarını ispata güç kazandıran bir ilimdir.
Konusu açısından ise kelam, Allah’ın (c.c.) zat ve sıfatlarından, peygamberlikle ilgili konulardan, başlangıç (mebde) ve sonları (mead) bakımından varlıkların durumlarından (yaratılış ve ahiretten) İslam esaslarına ve vahye bağlı kalarak bahseden bir ilimdir.
Kelam kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. Kelam kelimesi Arapça kökenlidir. TDK'ye göre kelam kelimesi anlamı şu şekildedir:
- Söz
- Söyleyiş biçimi, söyleme
- Başta Tanrı'nın varlığı, birliği, peygamberlik ve ahiret olmak üzere İslamiyetin ana ilkelerini konu edinen bilim