Buharlaşma ve kaynama, bir maddenin hal değiştirmesi süreçleridir. Buharlaşmanın tanımını yaparak başlayalım: Buharlaşma nedir? Buharlaşma, bir maddenin kaynamadan sıvı halden gaz hale geçmesidir. Kaynama ise buharlaşmanın özel bir durumudur. Bir maddenin belirli bir sıcaklığıa eriştiğinde sıvı halden gaz hale geçme sürecidir. Buharlaşma sıvının yüzeyinde gerçekleşir. Kaynama ise sıvının tamamında gerçekleşir.
Buharlaşma ve kaynama arasındaki farklar
- Buharlaşma yavaş gerçekleşir ancak kaynama hızlı gerçekleşir.
- Buharlaşma esnasında sıvıda baloncuklar oluşmaz ancak kaynamada baloncuklar oluşur.
- Buharlaşma her sıcaklıkta gerçekleşir, ancak kaynama belirli bir sıcaklıkta gerçekleşir.
- Buharlaşma sessizdir ancak kaynamada fokurdama olur.
- Buharlaşma basınç arttığında yavaşlar, kaynamada basınç artarsa kaynama sıcaklığı artar.
- Buharlaşmada sıvıyı soğutma etkisi olur, kaynamada sıvı soğumaz.
- Buharlaşma hava akımıyla hızlanır, ancak kaynama hava akımından etkilenmez.
- Buharlaşmada enerji sıvının iç enerjisinden alınır, kaynamada dışarıdan düzenli olarak ısı vermek gerekir.
- Buharlaşmada sıcaklık sıvının her yerinde aynı olmayabilir, fakat kaynamada sıcaklık sıvının tamamında aynıdır.
| Buharlaşma | Kaynama |
|---|---|
| Yavaş gerçekleşir | Hızlı gerçekleşir |
| Sıvıda baloncuklar oluşmaz | Baloncuklar oluşur |
| Sıvının sadece açıkta olan yüzeyinde olur | Sıvının tamamında olur, yüzeyin altında da gerçekleşir |
| Her sıcaklıkta gerçekleşir | Sadece belirli bir sıcaklıkta, kaynama sıcaklığında gerçekleşir |
| Enerji sıvının iç enerjisinden ya da çevreden alınır | Dışarıdan düzenli ısı vermek gerekir |
| Sıcaklık sıvının her yerinde aynı olmayabilir | Sıcaklık sıvının tamamında aynıdır |
| Buharlaşma sessizdir | Kaynamada ses çıkar, fokurdama olur |
| Hava akımıyla (rüzgarla) hızlanır | Hava akımından etkilenmez |
| Sıcaklık arttıkça hızlanır | Sıcaklık değişmez sabit kalır |
| Basınç artarsa yavaşlar | Basınç artarsa kaynama sıcaklığı artar |
| Buharlaşmada sıvıyı soğutma etkisi olur | Kaynamada sıvı soğumaz |