7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 10 Cevabı
HAZIRLIK
1. Çalışkanlığıyla tanıdığınız hayvanlar var mı? Bu hayvanların özelliklerini anlatınız.
Karınca ve arılar bu hayvanlara örnektir.
Karıncalar, boyutları küçük doğal boşluklarda yaşayan birkaç düzine avcı bireyden, çok büyük bölgeleri kaplayan ve sayıları milyonlarca bireyi içeren oldukça yüksek oranda organize kolonilere kadar oluşan topluluklar içinde yaşarlar. Büyük koloniler çoğunlukla "işçi" ve "asker" sınıflarını oluşturan kısır dişilerden oluşur. Bu kolonilerde aynı zamanda verimli erkekler ile bir ya da daha fazla ve "kraliçe" adı verilen verimli dişiler de bulunur. Bu koloniler bazen "süperorganizmalar" olarak tanımlanır çünkü karıncalar tek bir vücut hâlinde koloniyi desteklemek için bir arada çalışırlar.
Arılar, tozlaşmadaki rolleriyle bilinen yaban arıları ve karıncalar ile yakından ilişkili böcekler ve en iyi bilinen arı türleri durumunda, bal ve bal mumu üretmek için batı bal arısı. Arılar, üst ailesinin Apoidea'sında monofizik bir soydur ve şu anda Anthophila olarak adlandırılan bir clade olarak kabul edilir.
2. Okuyacağınız metnin başlığının ve görsellerinin size hatırlattıklarını söyleyiniz.
Küçük bir çam ormanı. Vakit sabah. Arı, sinek, kuş sesi. Bir siyah gözlükten görülen yerde ve ağaçlarda güneş parçaları. Sonra uzak, göğün kendi renginden biraz daha koyu kıyılara giden hudutlu bir deniz… İşte böyle bir yerde köyün insanlarını düşünüyorum. Kitaplar, bir zaman bana, insanları sevmek lazım geldiğini, insanları sevince tabiatın, tabiatı sevince dünyanın sevileceğini oradan yaşama sevinci duyulacağını öğretmiştiler. Hayır, şimdi insanları kitapların öğrettiği şekilde sevmiyorum.
1. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 14 Cevabı
a. Metinde geçen bilmediğiniz sözcüklerin ve sözcük gruplarının anlamlarını tahmin diniz. Sözlük, atasözleri, deyimler sözlüğü vb. kaynaklardan bu sözcüklerin ve sözcük gruplarının anlamlarını öğrenip tahminlerinizle karşılaştırınız.
hudut: Sınır
kambur: Bel veya göğüs kemiğinin eğrilmesi, raşitizm sonucu sırtta ve göğüste oluşan tümsek
hâlet: Durum
sarnıç: Yağmur sularının biriktirildiği üstü kapalı yapı
gayrimeskûn: Boş, ıssız, şenliksiz olan
fundalık: Süpürge otu kaplı yer
mucibince: Gereğince
evlek: Tarlanın, tohum ekmek için saban iziyle bölünen bölümlerinden her biri
saye: Gölge
b. Yıl boyunca, anlamlarını öğreneceğiniz sözcük ve sözcük gruplarını bir deftere yazarak sözlük oluşturunuz.
Cevap: Tutacağınız bu defter sizin bilgi hazinenize katkı sağlayacaktır.
c. Aşağıdaki sözcüklerin metinde geçen eş anlamlılarını bulmacaya yerleştiriniz.
2. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 15 Cevabı
Metinde geçen aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin gerçek anlamda mı, mecaz anlamda mı kullanıldığını belirleyiniz. Gerçek anlamda kullanılmışsa cümlelerin başına “G”, mecaz anlamda kullanılmışsa cümlelerin başına ”M” yazınız.
Şimdi artık kimi sevdiğimi, kime saygı duyduğumu biliyorum. (G)
Günlerden beri kafamı bir adam kaplıyor. (M)
Bir gözü sola doğru biraz kaymıştı. (G)
İşte Kör Mustafa’nın bu gözü de bir kambur insanın ruh hâletini içine sindirmiş. (M)
Parmakları kalın geldiği zaman tırnakları ile toprağı tırmalardı, (M)
Akşam olunca çalıların arasına sakladığı kazmasını alıyor. (G)
3. ETKİNLİK
Aşağıdaki atasözlerinden hangileri metnin ana fikri ile uyumludur? İşaretleyiniz.
[X] İşleyen demir ışıldar.
[X] Emek olmadan yemek olmaz.
[X] Akan su, yosun tutmaz.
4. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları metne göre yanıtlayınız.
1. Kitaplar bir zamanlar yazara neler öğretmiş?
Cevap: İnsanları sevmek lazım geldiğini, insanları sevince tabiatın, tabiatı sevince dünyanın sevileceğini oradan yaşama sevinci duyulacağını öğretmişlerdir.
2. Kör Mustafa’nın fiziksel özellikleri nasılmış?
Cevap: Bir gözü sola doğru biraz kaymış, İşte, Kör Mustafa’nın bu gözü de bir kambur insanın ruh haletini içine sindirmiş, şıkır şıkır, pırıl pırıl, sevimli, çapkın, canlı bir gözdür. Öteki doğru dürüst göz, onun yanında, mahçup, sönük, tatsız tuzsuz, pek de kibirlidir.
3. Kör Mustafa’nın görmeyen gözü yazara neyi hatırlatmış?
Cevap: Yazara bir kamburu hatırlatıyor bu göz. Bir kambur insan çirkindir yazara göre ama, bütün kamburlar iyi yürekli, sevimli insanlardır da.
4. Kör Mustafa hangi işlerde çalıyormuş?
Cevap: Kör Mustafa, bahçelerde çalışır, gündeliğe gider, sarnıç sıvar, dam aktarır, kuyu kazarmış.
5. Yazarın köyünde hangi ağaçlar yetişirmiş?
Cevap: Fundalar, yabani meşe palamutları, kocayemişler, çalı süpürgeleri bir türlü ağaç haline gelmeden, ama ağacı taklit edercesine gelişir, birbirinin içine girerek yaşarlarmış.
6. Mustafa, toprakla nasıl bir mücadeleye girişmiş?
Cevap: Şöyle anlatır yazar bu mücadeleyi:
Denize diklemesine inen bu çalılığın bir kısmını ne pahasına ayıkladı, biliyor musunuz; tırnakları pahasına. O çalı çırpının sere serpe geliştiği, bu denizlere diklemesine inen toprak öyle taşlık, öyle taşlıktı ki… Sonra Mustafa gündüzleri başka yerde çalışmak zorundaydı. Akşam olunca çalıların arasına sakladığı kazmasını alıyor, gün ağarıncaya kadar söküyor, koparıyor, kazıyordu. Kazdıkça kaya, kazdıkça taş. Bütün bir yaz, bütün bir kış, orman memurunun tazyiki, çalı, palamut, defne, kocayemiş, diken, ot, kök ona karşı koydular. Bu korkunç mücadeleye üç evlek toprak için Mustafa’dan başka bizim köyde kimse girişemezdi.
7. Mustafa’nın taşlık yerle mücadelesi nasıl sonuçlanmış?
Cevap: Mustafa’nın dişle, tırnakla, kanla, canla tabiat denilen canavarı yenmek için verdiği mücadeleden galip çıktığını ve kendisine bir yaşam yeri ekin alma yeri yaptığını görürüz.
8. Yazarın, Mustafa’yı takdir etmesinin nedeni nedir?
Cevap: Çünkü Mustafa yılmayan, zorluklar karşısında eğilmeyen, herkesin yapamazsın dediği zorluktaki işleri bile özveri ve gayretle yapmayı başarabilen biridir.
5. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 16 Cevabı
Metinden, birinci kişili anlatımın yapıldığı örnek cümleler bulup aşağıya yazınız.
Cevap: Kitaplar, bir zaman bana, insanları sevmek lazım geldiğini, insanları sevince tabiatın, tabiatı sevince dünyanın sevileceğini, oradan yaşama sevinci duyulacağını öğretmiştiler
Şimdi artık kimi sevdiğimi, kime saygı duyduğumu biliyorum.
6. ETKİNLİK
Aşağıdaki metni okuyunuz. Bu metni, “Karanfiller ve Domates Suyu” metni ile biçim ve içerik yönünden karşılaştırınız.
Karanfil ve Domates Suyu
Biçim: Metin biçim yönünden paragraflardan oluşan, olayların iç içe geçtiği bir metindir.
İçerik: Köylü Kör Mustafa’nın doğa ile verdiği mücadele.
Çalışkan Olmak
Biçim: Şiirdir ve dizelerden oluşmuştur. Kafiyeli bir söyleyiş vardır.
İçerik: Çalışmanın öneminden bahsedilmektedir.
7. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 17 Cevabı
Aşağıdaki tabloya metinde geçen ikilemeleri bulup yazınız. Bu ikilemeleri birer cümlede kullanınız.
| İkilemeler | Cümleler |
|---|---|
| şıkır şıkır | Düğünde, şıkır şıkır taşlı elbisesi ile dikkatleri üzerine çekti. |
| pırıl pırıl | Bu masmavi, pırıl pırıl hava insana huzur ve yaşama sevinci veriyor. |
| doğru dürüst | Doğru dürüst bir şeyler yemeden sınava girmek pek akıllıca değil. |
| tatsız tuzsuz | Diyet süresince tatsız tuzsuz yiyecekler yemekten bıkmıştı. |
| üç beş | Parkta üç beş çocuk vardı; onlar da tabletleri ile oynuyorlardı. |
| çalı çırpı | Çuvalı yere boşaltıp çalı çırpıyı ayıkladıktan sonra fasulyeleri tartmaya başladı. |
8. ETKİNLİK
Metinde geçen aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin yazımını inceleyiniz. Bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin yazımından hareketle ilgili açıklamaları örnekteki gibi tamamlayınız.
• Yer yer esmer, pembe, kül rengi toprağa saye salar.
İkileme oluşturan sözcükler birbirinden ayrı yazılır.
• Su buldun mu, su?
“Mi” soru eki, kendisinden önceki ve sonraki sözcükten ayrı yazılır.
• Yoksa çocukken bir şey mi batmıştır?
“Şey” sözcüğü, kendisinden önceki sözcükten ayrı yazılır.
• Göğün kendi renginden biraz daha koyu kıyılara giden hudutlu bir deniz…
“Biraz” sözcüğü her zaman bitişik yazılır.
• Üç çocuk garip birtakım taşlar, tahtalar, saclarla bir şeyler yaparlar.
“Birtakım” sözcüğü, “bazı” anlamında kullanılırsa bitişik yazılır.
9. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 18 Cevabı
Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcükleri inceleyiniz. Fiil olanları sarı, isim olanları yeşil yaprağa örnekteki gibi yazınız.
• Bizi iş yapmaktan kim kurtaracak?
• Bir gece aniden aklıma çok parlak bir fikir geldi.
• Bir elin nesi var, iki ele ne gerek var?
• İlk kez insanlara yardımcı olacağım için sevindim.
• Çizimlerimi meydandaki çınar ağacının gövdesine asarak sergiledim.
• Ömür boyu, bildiklerimizin esiri oluruz.
• Günlerce çalışarak planlar çizdim.
• Sonunda çalışmalarım belli bir olgunluğa ulaştı.
• Herkes, yetenekli olduğu alanda fikirler geliştirmeye başladı.
• Hep birlikte çalışmaya koyulduk.
• Su gücüyle çalışan makinelerle iplik ürettiler.
• Köylüler, bütün bu düzeneği kurarken çalışmayı çok sever oldular.
• Edindikleri bilgileri başka alanlara da uygulamak istediler.
• Çalışmanın, aslında tembellikten çok daha zevkli olduğunu keşfettiler.
Fiil olanlar: Kurtaracak, sevindim, çizdim, ulaştı, koyulduk, istediler.
İsim olanlar: Elin, ömür, fikir, iplik, düzeneği, tembellikten, çınar.
10. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 19 Cevabı
Aşağıdaki fiilleri anlam özelliklerine göre uygun kutucuklara yazınız.
Öznenin kendi isteğiyle yaptığı bir işi ve bu işten etkilenen varlıkları gösteren fiillere “iş (kılış) fiilleri” denir.
Öznenin kendi isteğiyle yaptığı bir işin olduğu ancak bu işten etkilenen bir varlığın olmadığı fiiller “durum fiilleri” olarak adlandırılır.
Öznenin iradesi dışında kendiliğinden gerçekleşen fiillere “oluş fiilleri” adı verilir.
- İş: Pişirmek, sürmek, düşünmek, gelmek, sermek, ağlamak.
- Durum: Oturmak, durum.
- Oluş: Kızarmak, çürümek, yeşermek, yaşamak.
11. ETKİNLİK
Karanfiller ve Domates Suyu” metninden hareketle “çalışmanın önemi” ile ilgili bir afiş hazırlayınız. Hazırlayacağınız afişin taslağını aşağıda oluşturunuz.
Cevap: Bu afişi kendiniz hazırlayabilirsiniz.
SONRAKİ METNE HAZIRLIK
Yardımlaşma” hakkında gazete ve dergi haberleri derleyiniz. Yardımlaşmanın önemiyle ilgili bir konuşma hazırlayınız.
Yardımlaşmanın önemi ile ilgili konuşma örneği;
Yardımlaşma insanoğlunun sahip olduğu en güzel erdemlerden bir tanesidir. Çevremizdeki insanlara yardım etmek çok güzel bir davranıştır ve insan bu sayede hem başkalarını mutlu eder hem de mutlu olan insanları görünce kendisine olan saygısı artar.
Bazı durumlar içinden çıkılamayacak ölçüde zordur. Bu zorluklarla tek başımıza mücadele etsek de başarılı olamayız. Bu nedenle başkalarının yardımına ihtiyaç duyduğumuz anlar olur. Böyle durumlarda el birliği ile hareket edildiğinde zorlukların üstesinden kolaylıkla gelinebilir. Ayrıca yardıma muhtaç insanlara yardım etmek, toplumun bireyleri arasında herkesin görevi olan bir davranıştır. Biz yardıma muhtaç insanlara yardım ettiğimizde bizim zor günümüzde de bize yardım edecek birileri mutlaka olacaktır.
Bir toplumun ayakta kalabilmesi, bireyleri arasındaki hoşgörü ve sağduyuya bağlıdır. Bu nedenle her zaman başkalarına karşı saygı ve sevgi ile yaklaşmalı; zor durumda olanlardan yardımımızı esirgememeliyiz.
Yardımlaşma ile ilgili Sabah gazetesi haberi
750 öğrenciye giyim yardımı
Kütahya’nın Pazarlar Kaymakamlığı, bir firmanın katkılarıyla 750 öğrenciye giyim yardımında bulundu.
Pazarlar Kaymakamı Gürsel Temurci, firmaya duyarlılığının örnek bir davranış olduğunu ve eğitim-öğretime yaklaşımının alkışı hak ettiğini belirterek, "Bu tür duyarlı firmaların sayısının artmasını temenni ediyorum. Bu yardım sayesinde 750 öğrencimizin hem giyim ihtiyacına bir nebze olsun katkı sağlandı hem de öğrencilerimiz mutlu oldu" dedi.