Damarlarımız içerisinde dolaşan kırmızı renkli sıvıya kan denir. Yetişkin bir insanda yaklaşık 4-5 litre kan bulunmaktadır. Kanın yapısını yaklaşık olarak %45 kan hücreleri ve %55 plazma denilen sıvı oluşturmaktadır. Kan plazmasının %90’ı sudan oluşurken geriye kalan %10’luk kısmında ise atık maddeler, hormonlar ve besinler (protein, yağ, karbonhidrat, vitamin ve mineral) bulunur.
Kan dokusunun görevi maddenin taşınmasını sağlamaktır. Ancak bunun yanında başka görevleri de bulunmaktadır. Kanın görevleri:
- Vücut hücrelerine gerekli besin ve oksijeni taşır.
- Vücut hücrelerinde oluşan atık maddelerin taşınmasını sağlar.
- Vücutta oluşan yaralanmalar sonrasında pıhtılaşarak kan kaybını engeller.
- Vücudun mikroplara karşı savunmasını sağlar.
- Vücut ısısının düzenlenmesini sağlar.
- Hormonların ilgili organlara iletimini sağlar.
Kanın görevleri detaylı olarak şöyle özetlenebilir.
1. Oksijeni (O2) açığa çıkar. Açığa çıkan bu O2 hücre dışına atılır. Kan, karbondioksiti solunumla vücut dışına atılması için akciğerlere taşır.
2. Sindirim sisteminde besinlerden emilen yağlar, amino asitler, glikoz ve su, kanla dokulara, taşınır. Böylece hücreler için gerekli olan temel besin, enerji maddeleri ve su sağlanmış olur.
3. Kan, taşıdığı hormonlar, vitaminler ve inorganik maddeler aracılığıyla hücreler ve organlar arasındaki iletişimi ve düzeni sağlar.
4. Kan, çeşitli hücrelerin yardımıyla vücudu yabancı maddelerin, mikroorganizmaların ve toksinlerin etkisinden korur. Bu işlevi fagositoz ve vücutta su ve tuz dengesinin korunmasına yardım ederek tüm hücrelerin belirli bir gerginlik içinde görevlerini sürdürmelerini sağlar.
6. Biyokimyasal tepkimeler sonucu ortaya çıkan sıvıyı içine alır ve vücut yüzeyinden uzaklaşmasına yardım eder. Böylece vücut ısısını belirli sınırlar içinde sabit tutar.
7. Organizmada hücrelerdeki biyokimyasal etkinlikler sonucu ortaya çıkan asit ve bazları, tampon maddeleri (kanda bulunan bikarbonat, fosfat, protein ve hemoglobin) ile nötrolize eder ya da bu asit ve bazları akciğer ve böbreklere taşıyarak organizmadan uzaklaştırır.
8. Kan taşıdığı pıhtılaşma faktörleriyle gerektiğinde pıhtı oluşturur ve kan kaybını önler.
Bu yazımızı okuyanlar aşağıdaki yazımızı da okudular
1. Kan, vücuttaki tüm dokulara nasıl taşınır yazımızı okumak için tıklayınız
2. Dolaşım sisteminin vücut için önemi nedir yazımızı okumak için tıklayınız