İşin birden çok özne tarafından yapılma anlamı vardır.
“-ş” ekini alan oluş fiilleri çatısına göre işteştir.
İşin karşılıklı ya da ortaklaşa yapıldığı anlamını verir.
| Eylemi karşılıklı yapma | Eylemi ortaklaşa yapma |
| Bu konuyu geçen hafta onunla da tartıştık. | Çıtırtıyı duyan kuşlar uçuştu. |
| Genel müdürle telefonda görüşmüş. | Üzerimize gelen arabayı görünce kaçıştık. |
| Onlar yıllardır yazışıyordu. | Bütün yolcular bir otobüse doluşmuştu. |
| Arkadaşlarla Atatürk Caddesi’nde buluştuk. | İnsanlar bazen kendilerinden uzaklaşıyorlar. |
İşteş çatılı fiillerde bir durumdan başka bir duruma geçiş de söz konusudur.
- Ellerim iki günde nasırlaştı.
- Ne kadar güzelleşmişsin!
- Kot pantolonum zamanla beyazlaştı.
- Geçen yıl daha da yoksullaştık.
- Ülkeler sonunda anlaştı. (Karşılıklı)
- Görünmez dallarda kuşlar ötüşür. (Birlikte)
- Kuru güz yaprakları uçuşuyor rüzgârda. (Birlikte)
- Ne zaman misafirliğe gitsek hep çocuklaşır. (Bir durumdan başka duruma geçme)
- Sazı ellerine alan âşıklar saatlerce atıştı. (Karşılıklı)
- Su kaynadıkça buharlaşır. (Bir durumdan başka duruma geçme)
Not: Dönüşlü ve işteş çatılı fiiller de etken çatılıdır.
İşteş fiil ile ilgili cümle örnekleri nelerdir
A- Birlikte yapılan işteş fiiller
- Bu meseleyi saatler boyunca uzun uzadıya ''tartıştık.''
- Patlama sesi duyulur duyulmaz herkes ''kaçıştı.''
- Akif ile uzun bir aradan sonra bir araya gelip saatlerce ''dertleştik.''
- Sınıftaki tüm öğrenciler ''gülüştü.''
- Kazadan sonra herkes yaralının başına ''üşüştü.''
B- Karşılıklı yapan işteş fiiller
- Onunla neredeyse iki yıldır düzenli olarak ''mektuplaşıyoruz.''
- Eski dostlarımla tek tek ''selamlaştık.''
- Araya büyükler girince Ahmet ile Refik ''barıştılar.''
- Artık arkadaşlarınla ''mesajlaşmayı'' kesip ders çalışsan diyorum!
- Onunla Mecidiyeköy'de ''rastlaştık.''
- Birbirimize tek bir kelime bile söyleyemeden, sessizce ''bakıştık.''
Not: İşteş fiiller bazı cümlelerde ''fiilimsi'' olarak kullanılır.
Örnek Cümleler:
1- Öğretmen ''gülüşen'' öğrencileri uyardı.
2- Minibüse ''doluşan'' yolcular nefes almakta güçlük çekiyordu.
3- ''Dövüşen'' çocukları mahalleli ayırdı.
4- Sana ''sataşan'' çocuklar bir daha aynı şeyi yaparlarsa bana söyle.
5- Mağazanın girişince ''karşılaşan'' eski dostlar yıllar sonra hasret giderdi.