Islahat hareketleri sonucu Osmanlı toplumunda ve ekonomisindeki değişiklikler;
- İşkence, dayak ve angarya kaldırılacak.
- Halkın can, mal, namus ve ırz güvenliği sağlanacak.
- Gayrimüslimler devlet memurluklarına, askeri hizmetlere ve okullara alınacak. Belediye ve İl Genel Meclislerine üye olabilecek.
- Mahkemeler açık yapılacak ve kanunlar herkese eşit uygulanacak, karakol ve hapishaneler ıslah edilecek.
- Vergilerin toplanmasında, iltizam usulüne son verilecek.
- Resmi yazışmalarda, gayrimüslimleri küçük düşürücü söz ve deyimler kullanılamayacak.
- Yabancı uyruklular da vergisini vermek koşuluyla mal mülk edinebilecekler.
- Gayrimüslimlere, din ve vicdan özgürlüğü sağlanacak, onlara ait kilise, okul, patrikhane ve hastane gibi binalar tamir edilecek.
- Bu ferman ile Müslüman ve gayri Müslimler eşit haklara sahip olmuş. böylece kaynaşmış bir Osmanlı toplumu ortaya çıkmıştır.
- Ferman Müslümanlardan ziyade yabancıların haklarını genişletmiş, bu durum Müslüman tebanın tepkisine neden olmuştur. ferman sonrası açılan okullar zamanla ırkçı bir nesil yetiştirmiş ve bu durum Osmanlı Devleti’nde dağılmayı hızlandırmıştır.
- Ayrıca patrikhaneye meclis açmak izninin verilmesi gayri Müslimlerde bağımsızlık eğilimini artırmıştır.
- Avrupalılar yine Osmanlı Devleti’nin içişlerine karışmaya devam etmiştir.
- Osmanlının parçalanma sürecini hızlandırmıştır.
- Osmanlıcılık düşüncesinin ürünü olan Tanzimat ve Islahat Fermanları toplumsal dengeyi zedelemiştir.