Sağlıklı beslenme kavramını günlük yaşantımızda sık sık duyuyoruz. Yaşamımızı sürdürebilmek için beslenmeye, sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için ise dengeli ve yeterli beslenmeye ihtiyacımız vardır. Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu besin maddelerinin, vücudun ihtiyacı oranında tüketilmesine dengeli beslenme denir. Öğünlerimizde karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, su ve mineral içeren besin maddelerinden dengeli ve yeterli miktarlarda almalıyız.
Bedenimiz her gün vitamin, mineral, protein, karbonhidrat ve yağa gereksinim duyar. Tek bir yiyecek veya içecek bu besinlerin hepsini birden içermeyebilir. Bu nedenle sağlıklı beslenme için tahıl ürünleri, baklagiller; sebze, meyve; et, balık ve süt ürünleri gibi farklı gruplardan yiyecek ve içeceklerin dengeli bir biçimde tüketilmesi gerekir.
Bedenimizin her zaman enerjiye gereksinimi vardır. Ama en çok ne zaman diye soracak olursanız yanıtımız
“sabahları” olacaktır. Bütün bir gece boyunca uyuduktan sonra, enerji düzeyimiz düşer. Bir düşünün; en son yemeğimizi, en az on saat önce yani bir önceki akşam yemiştik! Dolayısıyla kahvaltı bizim için güne enerji dolu başlamamızı sağlayacak en önemli öğündür. Karbonhidratların enerji verdiğini hatırlayalım. Kahvaltımızın karbonhidrat, protein, vitamin vb. yönünden zengin besinlerden oluşmasına özen göstermeliyiz.
Gün boyunca, farklı sebze ve meyvelerden yemeliyiz. Böylece bir günde gereksinim duyduğumuz vitaminlerin ve minerallerin çoğunu almış oluruz.
Vücudumuzun farklı besin içeriklerine az ya da çok mutlaka ihtiyacı vardır. Eğer hep aynı tür besinleri tüketirsek ihtiyacımız olan vitamini veya farklı bir besin içeriğini alamayız. Vücudumuz ihtiyaç duyduğu vitamini veya besin içeriğini alamayınca sağlığımız bozulabilir. Bu yüzden öğünlerimizde farklı besin türlerini yeterli miktarda tüketmemiz
gerekir.
Dengeli ve sağlıklı beslenmenin temel ilkeleri:
İnsanlar dengeli ve sağlıklı beslenme konusunda artık daha bilinçli davranmaya başladı. Bu konuda doğru hareket etmek isteyen herkes, öncelikle bu konularda dikkatli olmalı;
- Alınan besinlerin içerik ve oranları fizyolojik olmalı
- Alınan enerji miktarına dikkat edilmeli
- Öğünler sık ve az olarak alınmalı
- Protein ve karbonhidrat oranlarına dikkat edilmeli.
- Yağ sınırlamasına önem vermeli
- Taze meyve ve sebze tüketimi artırılmalı
- Enerji kaynağı olarak dengeli tahıl ürünleri tüketilmeli
- Şeker ve tatlı tüketimi azaltılmalı
- Su ve sıvı besin alımına dikkat edilmeli
- Besinler, uygun saklanmalı ve uygun pişirilmeli
- Düzenli egzersiz yapılmalı