Bir bölgede toplumsal yapının gelişmesinde etkili en önemli faktörlerden biri coğrafya'dır. Türkler, ana yurtları Orta Asya olan bir toplumdur. Sert karasal iklim görülmekle birlikte yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuktur. Bu sebeple bu bölge insanı göçebe hayat tarzını ve bozkır kültürünü benimsemişlerdir. Göçebe hayat tarzını seçen Türk milleti yazlık ve kışlak olmak üzere iki bölge arasında hayatlarını sürdürmektedirler. Ana geçim kaynağı hayvancılıktır. Bu hayat tarzı bölge insanının özgürlükçü, mücadeleci ve dayanıklı olmasını sağlamıştır. Türkler, toplumsal yapıda onlara yol gösteren töre isimli yazısız kurallara inanmışlardır. Bu kurallara inanan Türkler bu sayede güçlerini kaybetmemiş ve her zaman inançlarını sürdürmüşlerdir.
Türk devletleri Türk töresine bağlı olarak kurulmuştur. Çünkü Türk töresi yazılı olmayan kurallara bağlılık ile devlet yapısını oluşturmaktadır. Bu Türklerin toplumsal yapısıyla doğrudan ilgilidir. Türk devletlerindeki toplumsal yapı Türk örf ve adetleri, gelenek ve görenekleri ile doğrudan etkilidir.
İlk Türk devletlerindeki toplumsal yapının özellikleri şu şekildedir.
- Türkler göçebe olarak konar-göçer şeklinde yaşamışlardır.
- Türkler örf ve adetlere bağlı olarak yaşamışlardır.
- Türkler mücadeleci bir toplum olarak yaşamışlardır.
- Türkler tarım, ticaret ve hayvancılıkla da uğraşmışlardır.
- Türkler, birçok din değiştirse de İslam dinini son olarak kabul etmişlerdir.
- Türkler kendilerine yurt sağlamak için savaşmışlardır.