HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
1. Dinleme sırasında dikkat etmeniz gereken kurallar nelerdir? Bu kurallara uymak neden önemlidir? Açıklayınız.
Dinleme sırasında dikkat edilmesi gereken kurallar şunlardır:
- Konuşmacının sözü kesilmemelidir
- Konuşmacının sözü bittikten sonra söz alıp konuşmalıyız
- Dikkatimizi dinlediğimiz kişiye vermeliyiz
- Dinlerken başkaları ile konuşmamalıyız, başka şeylerle ilgilenmemeliyiz, sıkılsak da sıkıldığımızı belli etmemeliyiz
- Dinlerken önemli gördüğümüz yerleri not almalıyız
- Konuşmacı ile aynı fikirde olmasak da ona saygı göstermeliyiz
Sorunun cevabına buradan ulaşabilirsiniz. Tıklayınız
2. Konuşmacıyı dinlerken konuşma ile ilgili soru sormak ve bunu uygun zamanda yapmak niçin önemlidir? Açıklayınız.
Konuşma ile ilgili soru sormak, konuşmada anlamadığımız yerleri ve konu ile ilgili merak ettiklerimizi öğrenebilmek için önemlidir. Sorular konuşma bittikten sonra söz alınarak sorulmalıdır. Konuşma esnasında soru sormak dikkatlerin dağılmasına neden olur.
Sorunun cevabına buradan ulaşabilirsiniz. Tıklayınız
1. ETKİNLİK
Metni dinlerken önemli gördüğünüz yerleri not alınız. Aldığınız notlardan yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1) ”İlk Ders” adlı metinde anlatılanlar kimin başından geçmiştir?
Cevap: Köy okulunda öğretmenlik yapan “Feride”nin başından geçmiştir.
2) Metinde anlatılan olay nerede yaşanmıştır?
Cevap: Zeyniler adlı bir köyde geçmiştir.
3) Metinde anlatılan olay ne zaman olmuştur?
Cevap: Geçmiş zaman, kış mevsimi.
4) Yazarın okulla ilgili anısını anlatmasının sebebi nedir?
Cevap: Yazar, başına gelenlerle ilgili yaşadığı duyguları okuyucuya daha etkili bir şekilde aktarmak istemesidir.
5) Munise, yazarı hangi yönden etkilemiştir?
Cevap: Annelik hissi yönünden etkilemiştir.
2. ETKİNLİK
Dinlediğiniz metinde anlamını bilmediğiniz kelimeleri yazarak bu kelimelerin anlamını tahmin ediniz. Kelimelerin anlamını sözlükten bulunuz, kelimeleri birer cümlede kullanınız. Bu kelimeleri kendi sözlüğünüze de ekleyiniz.
ıstırap
Sözlük anlamı: (ızdırap) Acı, üzüntü, sıkıntı, keder
Cümlem: Aşı vurulurken çektiği ıstırap yüzüne yansıyordu.
telaffuz
Sözlük anlamı: Söyleyiş
Cümlem: On iki dişi olmadığından kelimeleri tam olarak telaffuz edemiyor.
mektep
Sözlük anlamı: Okul
Cümlem: Atatürk ilk olarak annesi Zübeyde Hanımın istediği üzerine Mahalle Mektebi‘ne gitmiştir.
vefa
Sözlük anlamı: Sevgiyi sürdürme, sevgi, dostluk bağlılığı
Cümlem: Köpekler hayvanlar arasında en vefalılarıdır.
fevkalâde
Sözlük anlamı: Alışılmış olandan ayrı, olağanüstü, beklenmedik, görülmedik, işitilmedik
Cümlem: Forvet oyuncusu fevkalade bir gol attı.
gayri ihtiyari
Sözlük anlamı: Düşünmeden, elinde olmayarak, istemsiz.
Cümlem: Herkes gayri ihtiyari sesin geldiği yöne doğru kafasını çevirdi.
3. ETKİNLİK
Okuduğunuz metne göre aşağıdaki cümleleri işaretleyiniz.
| Doğru | Yanlış | |
|---|---|---|
| Öğretmen bir köy okulunda görev yapmaktadır. | ✔ | |
| Munise, ablası ile yaşamaktadır. | ✔ | |
| Metindeki Çalıkuşu, Munise’dir. | ✔ | |
| Öğretmen, Munise’yi sınıfta beşinci gün fark etmiştir. | ✔ | |
| Türkü söyleyen, Munise’nin arkadaşıdır. | ✔ |
4. ETKİNLİK
a) Dinlediğiniz metinde “Benim adım Munise, hocanım, dedi.” cümlesinde geçen “hocanım” kelimesini günümüz Türkçesinde nasıl söylüyorsunuz?
Cevap: Günümüz Türkçesinde “Öğretmen Hanım” olarak söylüyoruz.
b) Yazar niçin böyle bir yazım şekli kullanmış olabilir? Bunun yerine günümüzde hangi kelimeyi kullanıyorsunuz?
Cevap: Yazar, karakterin konuşma şeklini yansıtmak için böyle bir yazım şekli kullanmış olabilir. Günümüzde bunun yerine “öğretmen” kelimesini kullanıyoruz.
5. ETKİNLİK
a) “İlk Ders” başlığı sizce metnin içeriğiyle uyumlu mudur? Açıklayınız.
Cevap: Uyumludur. Metinde bahsedilen Munise adlı kızın ilk dersinde geçen bir olay anlatılmıştır.
b) Dinlediğiniz metne farklı başlıklar koyunuz.
Cevap: MUNİSE
c) Niçin bu başlıkları koydunuz? Açıklayınız.
Cevap: Metinde yazar, Munise adlı kızdan etkilenmektedir.
İlk Ders Dinleme Metni Sayfa 30 Cevapları
6. ETKİNLİK
Dinlediğiniz metni özetleyiniz.
Zeyniler adlı bir köyün okulunda ders işlenmektedir. Feride öğretmen daha önce derse gelmeyen bir kızı fark eder. Ona sorular sorar. Kızın verdiği cevaplardan ve kızdan çok etkilenir. Kız ile muhabbetinde öğretmen annelik hissini ilk defa duymuştur. O zaman kadar çektiği sıkıntıların yavaş yavaş yok olduğunu hisseder.
7. ETKİNLİK
Metindeki öğretmen ve Munise’nin karşılıklı konuşmalarını sınıfta canlandırınız.
Bu etkinlik sınıfta yapılacaktır.
8. ETKİNLİK
Dinlediğiniz metinde duygu belirten ifadelere iki örnek veriniz.
1- “Bu küçük kız, bana ılık bir ilkbahar güneşi gibi tesir etmişti.”
2- “Bana öyle geldi ki, bu çocuğun kalbinde, bilmeden bir gizli yaraya dokundum.”
9. ETKİNLİK
Öğretmeninizle yaşadığınız bir anınızı beden dilinizi etkili kullanarak arkadaşlarınıza anlatınız.
Bu etkinlik sınıfta yapılacaktır.
10. ETKİNLİK
a) Dinlediğiniz metni çizgi film olarak izlemek ister miydiniz?
Cevap: (örnek) Evet, isterdim.
b) Hangi çizgi filmleri izliyorsunuz?
Cevap: (örnek) Keloğlan, Canım Kardeşim, Küçük Hezarfen, Deli Dumrul, Doru (Yılkı Atı) adlı çizgi filmleri izliyorum.
c) Bu çizgi filmlerde neler anlatılıyor?
Cevap: Her çizgi filmin ayrı bir konusu var. Dostluk, kardeşlik, sevgi, doğa, temizlik, dürüstlük gibi konular anlatılıyor.
ç) İzlediğiniz filmlerdeki konuşmalardan farklı anlamlar çıkarabiliyor musunuz? Örnekler vererek açıklayınız.
Cevap: Çıkarabiliyorum. Mesela Keloğlan bazen arkadaşının söylediğine inanmadığı zaman dalga geçmek için “Saçlarımı taramam uzun sürdü, bu yüzden geç kaldım.” diyor. Bu sözünden arkadaşına inanmadığını, onunla dalga geçtiğini anlıyorum.
d) http://www.eba.gov.tr/videoizle/kprdak-ile-sprdak-cizgi-film/312287ae2b52c7c
3f4b87af40a245e55f1236a750e005 adresindeki çizgi filmi izleyiniz. Bu filmde verilen mesajları yazınız.
Belirtilen adresteki video bulunamamıştır.
11. ETKİNLİK
a) Dinlediğiniz metinden alınan aşağıdaki cümlelerde virgül niçin kullanılmıştır? Yazınız.
• Feride, kendi isteği ile Anadolu’da öğretmenlik yapar.
Cevap: Özne, yüklemden uzak düşmüş, özneyi belli etmek için virgül konmuştur.
• Yanıma gel bakayım, dedim.
Cevap: Tırnak içinde olmayan alıntı cümleyi belirtmek için konmuştur.
• Hafifçe çenesini okşadım, bütün kızlara sorduğum gibi ona da…
Cevap: Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konmuştur.
b) Aşağıda, virgülün kullanım alanları verilmiştir. Virgülün kullanım alanıyla bu alana örnek olabilecek cümleleri eşleştiriniz.
c) Virgülün istenilen kullanım alanına uygun cümleler yazınız.
• Eş görevli kelimeleri ayırmak için:
Cevap: Pazardan elma, ayva, biber, domates ve lahana aldım.
• Sıralı cümleleri ayırmak için:
Cevap: Koltuktan doğruldu, kumandayı aldı, televizyonu açıp dizi izlemeye başladı.
12. ETKİNLİK
Aşağıdaki görseli inceleyiniz. Çocukların beden dillerinden yola çıkarak onların duygularını ifade edecek cümleler kurunuz.
Niçin böyle bir şey yaptın ki? Semih çok üzüldü.
Evet haklısın. İstemeden oldu. Çok pişmanım.
Bence Semih'ten özür dilemelisin.
13. ETKİNLİK
Bilgilendirici metin yazmak için gerekli basamaklar aşağıda verilmiştir.
Konu belirleme Metne başlık koyma Ana fikir belirleme
Düşüncelerin giriş, gelişme, sonuç bölümlerini belirleme
a) Verilen basamakları göz önünde bulundurarak “Öğretmen, toplumu aydınlatan güneştir.” konulu yazınızın taslağını hazırlayınız.
Konu: “Öğretmen, toplumu aydınlatan güneştir.”
Metne başlık koyma: Öğretmen Toplumu Aydınlatan Güneştir
Ana fikir belirleme: Öğretmenlerin görevlerinden biri de topluma rehberlik etmektir.
Düşüncelerin giriş, gelişme, sonuç bölümlerini belirleme:
Giriş: Öğretmenlik mesleğinin kutsallığını anlatma.
Gelişme: Konuyu açıklama, örnekler verme.
Sonuç: Yazının ana fikrini vurgulama.
b) Taslağınızdan yararlanarak metninizi yazınız.
ÖĞRETMEN TOPLUMU AYDINLATAN GÜNEŞTİR
İnsanların yaşam amaçlarından biri de sahip olduğu bilgiyi sonraki kuşaklara aktarmaktır. Bu amaç insanın yaratılışında vardır. Fakat herkes bunu başaramaz. Bilgiyi aktarmak kolaydır ama bilgiyi öğretmek, ona biçim verip yararlı hale getirmek herkesin yapabileceği bir iş değildir.
Bu nedenle öğretmenlik mesleği kutsaldır. Öğretmenler, var olan bilgiyi ayıklar, genç beyinlere dikkatlice yerleştirir. Böylece geleceği inşa eder. Sadece bilgiyi öğretmekle kalmaz, insanların kendi ayakları üzerinde durmasını sağlar. Onlara yol gösterir. Hatta yeni yollar açar. Öğretmen bilgisi ve tecrübesiyle çocuklara, gençlere iyiyi, doğruyu ve güzeli göstermeye çalışandır.
Öğretmenleri güneşe benzetebiliriz. Güneş nasıl havaya, suya, toprağa, doğaya can veriyorsa öğretmen de topluma öyle can verir. Güneş nasıl aydınlatıyorsa tüm güzellikleri ışığıyla, öğretmen de öyle aydınlatır karanlık zihinleri. Güneş yoksa dünyamız da yoktur, hayat da yok olur. Aynı şekilde öğretmen de yoksa birey de olmaz, toplum da olmaz. Öğretmenler toplumun gittiği yolu aydınlatır ve o toplum hiçbir zaman öğretmenin ışığıyla yolunu kaybetmez.
Güneşin etrafını aydınlatırken kendini yakması gibi bir öğretmen de hayatını bu anlamlı ve şerefli meslek uğruna feda eder. Öğretmen için kendi meseleleri, hayatındaki sorunlar, acıları sonra gelir. Önceliği öğrencisidir. Çünkü yetiştirdiği öğrencilerin geleceğin ta kendisi olduğunu bilir. Öğretmen geleceği yetiştirmektedir. Gelecek ancak fedakarlık ve azim varsa parlaktır.
Öğretmen toplumu aydınlatan güneştir. Işık verir, can verir, sıcaklık verir. Mutluluk, huzur, sağlık verir. Bugün bu yazıyı okuyanın ve dinleyenin gözündeki ışıltı, o güneşin ışığının ta kendisidir.
BİR SONRAKİ DERSE HAZIRLIK
1. Millî Mücadele’de kahramanlık gösteren Türk kadınları kimlerdir? Araştırınız. Sorunun cevabına buradan ulaşabilirsiniz. Tıklayınız
2. Türk kadınının kahramanlıklarını gösteren resim, fotoğraf vb. bulup sınıfa getiriniz.