İlaç Metni Cevapları
İlaç Metni Sayfa 102 Cevapları
Hazırlık Çalışması
1. Karagöz oyununun ortaya çıkışıyla ilgili araştırmanızdan edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Türkler 16. yüzyılın başında perde gerisinden gölge yansıtma tekniğini Mısır’dan almışlardır. Mısır oyunlarında birbirinden kopuk sahneler bulunduğu için ilk başlarda Türk gölge oyunlarında da buna uyulmuştur. Ayrıca, Mısır gölge oyunlarında belirli, kalıplaşmış kişilere pek rastlanmaz. Nitekim 16. yüzyılda Karagöz ve Hacivat’ın adını pek duymayız. Böylece, Mısır’dan alınmış olan bu yeni oyuna zamanla Türk yaratıcılığı katılmış, çok renkli, hareketli bir biçim verilmiş, kesin biçimini aldıktan sonra da Osmanlı İmparatorluğunun etki alanı çevresinde yayılmıştır. Böylece gölge oyunu Mısır’a yani geldiği yere bu yeni biçimiyle dönüp yerleşmiştir. Nitekim birçok gezgin, 19. yüzyılda Mısır’daki gölge oyununu anlatırken, bunun karagöz olduğunu, Mısır’a Türkler tarafından sokulduğunu ve çoğunlukla Türkçe oynatıldığını belirtmişlerdir .
2. Hasta olduğunuzda aileniz iyileşmenize yardımcı olmak amacıyla hangi bitkilerden veya yiyeceklerden yararlanır?
Cevap: Hasta olduğumda annem önce nane çayı, ıhlamur veya portakal kabuklarından bir içecek kaynatır bana. Bazen de soğuk aldığımda C vitamini almam için narenciye soyup getirir bana.
3. Metnin görsellerini ve başlığını inceleyiniz. Ardından okuyacağınız metnin konusunu tahmin ediniz.
Cevap: Karagöz ve Hacivat’ın kırlarda gezerken ilaç yapmak için çiçek toplamaları anlatılacak gibi me geliyor.
İlaç Metni Sayfa 106 Cevapları
1. ETKİNLİK
a) Metinde yer alan aşağıdaki kelimelerin anlamlarını metinden hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi tamamladıktan sonra kelimelerin sözlük anlamlarını uygun başlığın altına yazınız.
Şekerleme
Tahminim : uyku veya yemek anlamında bir kelime
Sözlük Anlamı :şeker şerbeti içinde kaynatılarak üzeri şekerle kaplanmış olan meyve vb.
Kır
Tahminim : beyaza yakın renk
Sözlük Anlamı :ak ile az miktarda karanın karışımından oluşan renk.
Şifa
Tahminim :iyileşme
Sözlük Anlamı : Hastalıktan kurtulma, iyileşme.
b) Anlamını öğrendiğiniz kelimeleri birer cümle içinde kullanınız.
• Anlamını öğrendiğiniz kelimeleri oluşturduğunuz sözlüğe ekleyiniz.
Şekerleme: Geçen gün kanepede şekerleme yaptım.
Kır: Kırlardan çiçek toplamıştık.
Şifa: Şifa olsun diye bal yemiş.
2. ETKİNLİK
a) Metinde yer alan deyimleri aşağıya yazınız.
Cevap: Metinde yer alan deyimleri şöyle sıralamak mümkündür:
sabah şekerlemesi
ekmek parası
Olacak iş değil
uykusu uçup gitmek
peşine düşmek
geride bırakmak
ne yapacağını şaşırmak
akşam lokumu
uykusu kaçmak
sabah sabah
sinirimi bozmak
peşim sıra gelmek
Allah Allah
hasta etmek
b) Belirlediğiniz deyimleri cümle içinde kullanınız.
geride bırakmak: Bütün dertleri geride bırakmıştık.
sinirimi bozmak: Olayı duyunca sinirim bozuldu.
hasta etmek: Davranışları beni hasta ediyor.
ekmek parası: Ekmek parası için çalışıyordu.
uykusu kaçmak: Kahve içince uykusu kaçtı.
İlaç Metni Sayfa 107 Cevapları
3. ETKİNLİK
Metinde yer alan birleşik kelimeleri örnekteki gibi yazınız.
Cevap: ebegümeci, eşekkulağı, karabaş…
4. ETKİNLİK
a) Aşağıdaki paragrafta dünyada tek olan, eşi ve benzeri bulunmayan varlıkları bildiren kelimeleri yuvarlak içine alınız. Aynı türden varlıkları bildiren kelimelerin ise altını çiziniz.
“Hanımının zoru ile yataktan kalktıktan sonra Karagöz, sabah şekerlemesini yapmaya hazırlanıyordu. Köşesine oturup pencerenin yanına yerleşti. Şöyle bir dışarı bakınca Hacivat’ı gördü. Ama o ne? Hacivat, kapıya yanaşıp ona seslenmek değil; başını çevirip pencereye bile bakmadan geçiyordu.”
Cevap: Karagöz, Hacivat, Karagöz’ün Hanımı
b) Özel ve cins isimlerin içinde bulunduğu üç ayrı cümle yazınız.
Özel isimlerin bulunduğu üç cümle
Volkan geçen gün okulda aferin aldı. (Volkan)
Okan’ı bir daha gören olmamış. (Okan)
İstanbul’a gezmeye giden Mehmet Deniz çok mutlu oldu. (İstanbul-Mehmet Deniz)
Cins İsimlerin bulunduğu üç cümle
Tahtaya kalkan arkadaşım silgiyi düşürdü. (tahta ve silgi)
Kırmızı tişörtümü çok severim. (tişört)
Yolda iki kaplumbağa gördüm. (kaplumbağa)
İlaç Metni Sayfa 108 Cevapları
5. ETKİNLİK
a) Aşağıdaki altı çizili kelimeler elle tutup gözle görebildiğimiz, koklayıp tadabildiğimiz ve duyabildiğimiz varlıkları karşılayan isimlerse yanına örnekteki gibi “+” koyunuz.
(+) Araba bizim evin yanına park etmiş.
(+) Kuşlar sonbaharın gelmesiyle göç etmeye başladılar.
() Herkeste farklı zekâ türleri bulunmaktadır.
(+) Kitap masanın üstünde kalmış.
() Sevgiyle atan kalplerden korkmayınız.
() Mutluluk, hayatı dolu dolu yaşamakla başlar.
(+) Ali’nin bilgisayarı eskisi gibi hızlı çalışmıyor.
() Özgürlük Türk milletinin karakteridir.
Bilgi Kutusu
Elle tutup gözle görebildiğimiz, koklayıp tadabildiğimiz ve duyabildiğimiz varlıkları karşılayan isimlere somut isim; beş duyu organından herhangi biriyle algılayamadığımız, var olduklarını his ve düşüncelerimize dayanarak bildiğimiz isimlereyse soyut isim denir.
b) “a” bölümünde bulunan soyut isimleri aşağıya yazınız.
Cevap: Zeka, sevgi, mutluluk, özgürlük.
6. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle yanıtlayınız.
1. Hacivat nereye ve neden gitmektedir?
Cevap: Hacivat, kendine şifalı bitkiler bulmak için kırlara gitmektedir.
2. Karagöz, Hacivat’ın selam vermeden geçtiğini görünce ne yapmaktadır?
Cevap: Karagöz, Hacivat’ın selam vermeden geçtiğini görünce uykusu kaçar ve peşine düşerek onu takip eder.
3. Hacivat, Karagöz’den ilk olarak hangi otu istemektedir? Karagöz neyi getirmeye gitmektedir?
Cevap: Hacivat, Karagöz’den ilk olarak Ebegümeci istemektedir. Karagöz evden güveç getirmeye gitmektedir.
4. Karagöz eşekkulağını toplamak için nereye gitmektedir?
Cevap: Karagöz eşekkulağını toplamak için bıçak alıp komşuların eşeklerinin kulaklarını gizlice kesmeye gitmektedir.
5. Karagöz neden yerleri dinlemektedir?
Cevap: Karabaş otunu havlayan bir ot sandığı için eğilip yerleri dinlemektedir.
7. ETKİNLİK
Okuduğunuz metnin türü nedir? Metnin türünü nasıl belirlediğinizi metinden örneklerle açıklayınız.
Cevap: Okuduğumuz metin geleneksel Türk tiyatrosunun bir türü olan Karagöz oyununun güzel bir örneğidir. Metnin türünü karşılıklı diyaloglardan, konuşma metinlerinden, giriş cümlelerinden anladım.
İlaç Metni Sayfa 109 Cevapları
8. ETKİNLİK
Aşağıda verilen Nasrettin Hoca fıkrasını okuyunuz. Ardından fıkrada yer alan âlimlerin, soruları hangi amaçla sorduklarını belirleyiniz. Nasrettin Hoca, âlimlerin sorduğu sorulara neden ölçülemeyecek birimleri kullanarak cevap vermiş olabilir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Çünkü Alimler Hoca’yı zor durumda bırakmak için ispatlanması çok zor şeyleri sormuşlardır. Hoca’da onları kendi tuzakları ile yenmek için bu kez onların ispat edemeyecekleri cevaplar vermiştir. Böylece Hoca’nın zekaları onların zekalarına galip gelmiştir.
İlaç Metni Sayfa 110 Cevapları
9. ETKİNLİK
Şifalı bitkiler ile ilgili hazırlıklı konuşmanızı yapınız.
• Hazırlıklı konuşmanızda beden dilinizi etkili bir şekilde kullanmaya dikkat ediniz.
• Hazırlıklı konuşmanız sırasında kelimeleri anlamlarına uygun şekilde kullanmaya özen gösteriniz.
Hazırlıklı konuşma yapan arkadaşınızı değerlendirmek amacıyla aşağıdaki kontrol listesini doldurunuz.
Adaçayı Hakkındaki Konuşmam
Sevgili dinleyicilerim,
Ada Çayı öyle bir şifalı ve faydalıdır ki saymakla bitmez. Şöyle sıralayabiliriz bu faydaları:
- Depresyonu ve stresi azaltır.
- Zararlı toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olur.
- Beyin fonksiyonlarını geliştirir.
- Ağız ve diş eti hastalıklarına iyi gelir.
- Cilt leke ve hastalıklarında kullanır.
- Mide ve kolesterol hastaları için rahatlatıcı etkisi vardır.
- Menopoz sonrası belirtileri hafifletir.
Bu sebepledir ki her gün en az bir bardak adaçayı içmenizi öneririm.
Konuyu belirlemiş. (Evet)
Konuyu sınırlandırmış. (Evet)
Konuyu araştırmış. (Evet)
Konuşmasıyla ilgili materyalleri tam ve eksiksiz getirmiş. (Evet)
Uygun hitap ifadeleri ve nezaket kelimeleri kullandı. (Evet)
Göz teması kurarak konuştu. (Evet)
işitilebilir bir ses tonu kullandı. (Evet)
Tonlama ve vurgulamalara dikkat etti. (Evet)
Akıcı ve anlaşılır bir dille konuştu. (Evet)
Konuşmasını uygun grafik, görsel ve çoklu medya araçlarıyla destekledi. (Evet)
Konu ile ilgili kanıtlara atıf yaptı. (Evet)
Konuşmasını uygun kapanış cümleleri ile bitirdi. (Evet)
İlaç Metni Sayfa 111 Cevapları
10. ETKİNLİK
Hacivat şifalı ot aramak için kırlara değil de Karagöz ile birlikte aktara gitseydi neler olurdu? Düşüncelerinizi aşağıya yazınız.
Cevap: Muhtemelen aktar onlara yardımcı olurdu. Ancak aktar bunun karşılığında para alırdı. Aktar’da her şey vardır ama kırlarda gezinmenin güzelliği, şifalı otların hepsini tanıma fırsatı yoktur. O yüzden aktara gitmektense kırlara daha güzeldir.
Gelecek Derse Hazırlık
Harran hakkında araştırma yapınız. Edindiğiniz bilgileri defterinize not alınız.
Harran, Türkiye’nin Şanlıurfa ilinin bir ilçesidir. Suriye sınırına yakın olan bir ilçedir. Şanlıurfa’ya 44 kilometre uzaktadır. Dünyanın ilk bilim merkezlerinden biridir. Dünyada kurulan ilk üniversite buradadır. Şanlıurfa’daki Harran Üniversitesi’de adını bu ilçeden almıştır. Harran, Şanlıurfa’nın Suriye sınırına yakın olan bir ilçesidir. Şanlıurfa’ya uzaklığı 44 km’dir. En önemli özelliği dünyanın ilk bilim merkezlerinden (Atina, Mardin, Şanlıurfa gibi) biri olmasıdır. Dünyanın ilk üniversitesi Harran’dadır. Şanlıurfa’daki Harran Üniversitesi, adını bu ilçeden almıştır. Harran’da İbni Teymiyye gibi âlimler, Battani gibi bilim adamları yetişmiştir. Kuzey Mezopotamya’nın en eski yerleşim bölgelerindendir. İlçe halkının neredeyse tamamını, Arap kökenli Türk vatandaşları oluşturur. Bu nedenle ilçede Arap kültürü hâkimdir.