İdgâm-ı misleyn ne demektir
Sakin olan bir harfi, kendi gibi aynı cinsten olan diğer bir harfe şeddetleyip okumak demektir. Yani, mahrecleri (çıkış yerleri) ve sıfatları aynı olan iki harfin birleştirilmesi ve şeddeli okunmasına (Tecvîd dilinde) idgâm-ı misleyn denir.
İdgâm-ı misleyn ne zaman olur
Sâkin olan bir harf, yine kendisi gibi bir harfe uğradığı zaman idgâm-ı misleyn olur.
Mahreçleri ve sıfatları aynı olan iki harften birincisi sakin (cezimli), ikincisi harekeli olarak bir araya gelirse idgam-ı misleyn olur. Bu durumda birinci harf ikinci harfe katılarak şeddeli olarak okunur.
Örnek: اِضْرِبْ بِعَصَاكَ
Bu örnekte:
اِضْرِبْ kelimesinin sonunda cezimli be ( بْ ) harfi vardır.
Cezimli be harfinden sonra بِعَصَاكَ kelimesinin başında harekeli be ( بِ ) gelmiştir.
Bu durumda idgam-ı misleyn olur.
Cezimli be ( بْ ) harfi harekeli be harfine katılarak şeddeliymiş gibi اِضْرِِبّعَصَاكَ şeklinde okunur. Harflerin arası ayrılmaz.
İdgam-ı misleyn kendi içerisinde ikiye ayrılır. Bunlar; idgam-ı misleyn mea’l-gunne ve idgam-ı misleyn bila-gunnedir.
İdgam-ı misleyn mea’l-gunne: Mim ( م ) ve nun ( ن ) harfleri ile yapılan idgamdır. İdgam-ı misleyn mea’l-gunne, bir buçuk elif miktarı tutularak gunneli olarak okunur. Şeddeli nun ve şeddeli mim harfleri de bu gruba girer.
Örnek: اِنّ- فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ- وَمَنْ نُعَمِّرْهُ -وَمِمَّا
İdgam-ı misleyn bila-gunne: Mim ( م ) ve nun ( ن ) dışında kalan diğer harflerin birbirine idgam edilmesiyle yapılan idgamdır. İdgam-ı misleyn bila-gunnede idgam yapılır, ancak gunne yapılmaz ve harfler tutulmaz.
Örnek: بَلْ لَجُّوا - قَدْ دَخَلُوا