Meslek çeşitliliğinin artması, alternatif mesleklerin çoğalması tercih sürecini daha etkili hale getiriyor. Bu yazıda tercih yaparken izlemeniz gereken 7 aşamayı okuyacaksınız.
Tercihin 1. aşaması: Tercih kılavuzunun doğru okunması
Tercih listesi oluşturulurken ilk yapılması gereken işlem, 2014 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanlar Kılavuzu’ndaki istenilen programların hiçbir ön şart gözetilmeksizin istek sırasına göre belirlenmesi ve yanlarına da 2013 yılında o bölüme giren adayların başarı sıraları yazılmasıdır. Bunun için çeşitli tercih sitelerindeki süzme programlardan yararlanılabilir. Bu aşamada tercih edilmesi düşünülen programlar ÖSYM’nin belirlediği sınırlamayı aşabilir.
Tercihin 2. aşaması: YüksekÖğretim Programlarının gözden geçirilmesi
Bu aşamada sadece puana veya başarı sırasına göre yazılan, kazanıldığında kayıt yaptırmayacağınız veya gittiğinizde barınma, ulaşım gibi sorunlar oluşabilecek programlar listeden çıkartılmalıdır. Ayrıca mezun olduğunuzda istihdam imkânları kısıtlı olan ve ileride daha büyük sorunla karşılaşmamak için listedeki programlara dikkat edilmelidir.
Tercihin 3. aşaması: Başarı puan kriterleri dikkate alınmalıdır
Programların başarı puanı, o bölüme geçen sene en son giren öğrencinin başarı sırasını gösterir. Başarı puanına bakılırken belli bir opsiyon konabilir. Örneğin;
Başarı sıralaması ilk 10 binde olan öğrencilerin tercihlerine ilk bin-2 binden başlamaları ama tercih yoğunlaşmasının 8-12 bin arasında,
Başarı sıralaması 20 binde olan öğrencilerin ilk 4-5 binden birkaç tercih yapması, ama tercih yoğunlaşmasının 15-25 bin arasında,
Başarı sıralaması 50 binde olan öğrencilerin ilk birkaç tercihini 10 binlerden başlayıp tercih yoğunlaşmasının 30-60 bin arasında,
Başarı sıralaması 100 binde olan öğrencilerin ilk birkaç tercihini 30 binlerden başlayıp tercih yoğunlaşmasının 75-150 bin arasında olması daha idealdir.
Tercihin 4. aşaması: Farklı puan türlerinden tercihler yapılabilir
Eğer farklı puan türlerinden tercih yapılacaksa tercih listeleri, her alandan en çok istenilen bölümlere göre oluşturulmalı. Örneğin MF’ciler aynı zamanda TM'den puan kırılmadan istedikleri programları tercih edebilmekte. İstedikleri bölümü MF-1.2.3.4 ve TM-1.2.3 puan türlerine karşılık gelen başarı sıralarına göre karma olarak oluşturabilirler.
Tercihin 5. aşaması: Programların özel şartları mutlaka okunmalıdır
Tercihlerinizde yer verdiğiniz bölüm/programların devlet, vakıf, KKTC veya yurtdışı da olsa maddi şartlarına dikkat edilmelidir. Devlet üniversitelerinde ikinci öğretim veren bölümlerin harç miktarları normal öğretimlere göre çok yüksektir. Ayrıca devlet üniversitelerinde de yurtdışı üniversiteleriyle entegre yürütülen bölüm/programların ücretli olduğu unutulmamalıdır.
Tercihin 6. aşaması: Son olarak tutarlılık denetlemesi yapılmalıdır
Adaylar tüm tercihleri oluşturduktan sonra bir uzman gözetiminde tercih tutarlılık denetlemesi yapmalıdırlar. Bu denetleme yapılırken her program tek tek bir alttaki program ile karşılaştırılmalı, en çok istenen program üste yazılmalıdır.
Tercihin 7. aşaması: Tercihlerin işleme konması
Tüm bu aşamalardan sonra, son aşama tercih formunun işleme konmasıdır. Öncelikle tercih işleminin ne zaman sona ereceği unutulmamalıdır. Tercih işlemleri yapıldıktan sonra hiçbir değişiklik yapma hakkınız olmayacaktır. ÖSYM’nin sitesinde tercih işlemleri bittikten sonra, “Tercihleriniz sistem tarafından başarıyla kabul edilmiştir.” uyarısını görmeden sistemden çıkmayın ve tercih formunuzun bir kopyasını yazıcıdan almayı unutmayın.
Faruk ARDIÇ - FEM Yayınları Rehberlik Koordinatörü