Basit Kelimeler:
Herhangi bir ek almamış kelimelerin tamamı yapılarında bir değişim olmadığı için basit kelimeler grubunda yer alır.
Örnek: Elma, armut, sepet, çanta, fincan
İsmin hal eklerinden birini ya da birkaçını alan kelimeler basit yapılıdır.
Örnek 1- Satın aldığım çanta-yı mağazada unuttum.
Örnek 2- Ders kitaplarımı çanta-ya koydum.
Örnek 3- Ona aldığım hediyeyi çanta-da saklıyorum.
Örnek 4- Polis herkesi meydandaki şüpheli çanta-dan uzaklaştı.
Çanta kelimesine gelen ı, a, da ve dan ekleri anlamı değiştirmemiştir. Dört örnekte de çanta kelimesi basit yapıdadır.
Örnek: Mağazadaki yeni çanta-lar çok ucuz.
Çantanın gövdesine getirilen -lar eki kelimenin anlamını değil sayısını değiştirmiştir. Basit kelimeler tekil ya da çoğul olabilir.
Örnek 1- Çanta-nın fermuarı bozuldu.
Örnek -2- Çanta-mın fermuarı bozuldu.
İlgi eki olan -ın çanta kelimesinin gövdesine getirilmiş. Bu cümlede de çanta kelimesi basit yapılıdır. İkinci örnekte de iyelik eki kullanıldığı için çanta kelimesi basit kelimeler grubunda yer alır.
2- Türemiş kelimeler:
En az bir yapım eki almış kelimelere türemiş kelimeler denir. Bu ekler kök ya da gövde kısmına gelebilir. Alınan ekler sonucunda kelimenin anlamı değişir.
Örnek: Artık ben de ev-li bir insanım.
Ev kelimesine getirilen -lı eki kelimenin anlamını değiştirmiştir. Evli kelimesi bu cümledeki tek türemiş kelimedir.
Örnek -1- Öğretmen yarın sözlü yapacağını söyledi. / Söz - Sözlü.
Örnek -2- Yarın sözlümle pikniğe gideceğiz. / Söz - Sözlü
Bu iki örnekte aynı kelimeye aynı ekler gelse de iki farklı kelime türetilmiştir.
Birleşik Kelimeler:
Birleşik kelimeler kendi içerisinde Birleşik İsim ve Birleşik Fiil olarak ikiye ayrılır.
Birleşik İsimler:
Birleşik isimler toplamda dört farklı türe ayrılır.
1- Sıfat tamlaması yoluyla oluşan birleşik kelimeler:
Örnek: Yeşilırmak Türkiye'nin ikinci büyük nehridir.
Yeşil: Sıfat
Irmak: İsim
2- İsim tamlaması yoluyla oluşan birleşik kelimeler:
Örnek: Mahallede yeni bir aşevi açıldı.
Aş: İsim
Ev: İsim
3- İki fiilin birleşmesiyle oluşan birleşik kelimeler:
Örnek: Adam, kapkaç suçundan yakalandı.
Kap / mak: Fiil
Kaç / mak: Fiil