İbabet; sözlük anlamı olarak, itaat etmek, boyun eğmek, kulluk etmek ve tevazu göstermek demektir. İslam dini içerisinde yapılan ibadetin anlamı ise “Rabbine tazim için yaptığı, fiil ve niyete bağlı olarak yapılmasında sevap olan ve Allah’a yakınlık ifade eden şuurlu itaat” olarak belirtilmektedir.
İbadet çeşitleri nelerdir
İnsanların Allah’ın sevgisini kazanmak için yaptığı ibadetlerin çeşitleri yer almaktadır. Bunlar;
- Bedeni ibadetler
- Mali ibadetler
- Hem bedeni hem mali ibadetlerdir.
Bedeni ibadetler nelerdir
Bedeni yapılan ibadetler, bedenle yapılan ibadetlerdir. Bu ibadetlerin en önemli özelliği başkalarına vekalet verilecek yapılamaz. Bu nedenle, bedeni ibadetler kişinin bizzat yaptığı ibadetlerdir. Bunlar, namaz kılmak ve oruç tutmak gibi farz ibadetleridir.
Ancak, sağlık durumu elverişli olmayan insanlar oruç tutmak yerine fidye vererek oruçtan muaf sayılabilir.
Mali ibadetler nelerdir
Mali ibadetler, isminden de anlaşılacağı üzere para, mal ve mülkle yapılan ibadetlerdir. Örnek vermek gerekirse, zekat vermek, sadaka vermek, kurban kesmek mali ibadetler arasındadır…
Bu ibadet çeşitleri vekalet verilerek yaptırılmaktadır. Kurban kesme ibadetini de kesen kişiye her hissedar vekalet verebilmektedir.
Hem bedeni hem de mali ibadetler
Hem para verilerek hem de bedenle yapılan ibadetlere en güzel örnek Hacca gitmek olarak söylenebilir. Maddi gücü yeten ve sağlık durumu iyi olan herkes için hem maddi hem de bedeni olarak yapılan Hac ziyareti farzdır.
Farz ibadetler: Yüce Allah’ın kesin ve açık bir biçimde yapılmasını emrettiği iş ve davranışlardır. Namaz kılmak, oruç tutmak, hacca gitmek, zekât vermek farz olan ibadetlerdir. Ayrıca Yüce Allah; anne ve babaya iyi davranmayı, doğruluğu, emanetleri korumayı, yoksullara ve kimsesizlere yardım etmeyide farz kılmıştır. Farz olan davranışları yapmak sevap, yapmamak ise günahtır.
Dinimize göre farz olan ibadetler iki bölümde değerlendirilir. Bunlar, “farzı ayın” ve “farzı kifaye”dir. Farzı ayın, her Müslümanın yapmakla yükümlü olduğu ibadettir. Örneğin; namaz kılmak, oruç tutmak farzı ayındır. Farzı kifaye olan ibadetleri ise Müslümanlardan bir kısmının yerine getirmesi yeterlidir. Bu durumda diğer Müslümanların üzerinden sorumluluk kalkar. Örneğin, ölen bir kişi için kılınan cenaze namazı farzı kifaye olan ibadettir. Bu ibadeti o bölgede yaşayan Müslümanlardan bazılarının yerine getirmesi yeterlidir. Ancak cenaze namazını kimse kılmazsa bundan bütün Müslümanlar sorumludur.
Vacip ibadetler: Farz kadar kesin olmamakla birlikte Allah’ın yapılmasını istediği iş ve davranışlardır. Bayram namazlarının kılınması, fitre verilmesi, kurban kesilmesi vacip olan ibadetlerdendir.
Sünnet ibadetler: Peygamberimizin farz ve vacipler dışında yaptığı ve bizlere de yapmamızı tavsiye ettiği iş ve davranışlardır. Örneğin; beş vakit namazın sünnetlerini kılmak, Ramazan ayı dışında oruç tutmak, dişleri fırçalamak sünnettir.