Hz. Yusuf (a.s.) Kur’an-ı Kerim’de ismi geçen peygamberlerden biridir. O'nun hayatı Kur’an-ı Kerim’de Yusuf suresinde “kıssaların en güzeli” olarak nitelenir. Hz. Yusuf (a.s.), Hz. Yakub’un (a.s.) on iki oğlundan biridir.
Hz. Yusuf’un (a.s.) annesi, kardeşi Bünyamin’i doğururken vefat etmişti. Bu sebeple Yusuf (a.s.) ve Bünyamin öksüz olarak büyümüşlerdi. Anne sevgisinden mahrum kalan bu iki kardeşe Hz. Yakup (a.s.) daha fazla özen gösteriyordu. Ayrıca Hz. Yusuf (a.s.), dürüstlük ve üstün karakteri sebebiyle babasının dikkatini çekmiş ve sevgisini kazanmıştı. Hz. Yakub (a.s.), en küçük çocuğu olması sebebiyle Bünyâmin’i de çok seviyordu
Hz. Yusuf’un (a.s.) ağabeyleri, bu durumdan nefret ediyorlardı ve kardeşlerini kıskanıyorlardı. Bu durumu Kur’an şöyle ifade etmektedir: “…Yusuf ve kardeşi (Bünyamin) babamıza bizden daha sevgilidir. Doğrusu babamız açık bir yanılgı içindedir.” (Yusuf suresi, 8. ayet.) Hz. Yusuf’un (a.s.) kıssası gördüğü bir rüya ile başlıyor. Hz. Yusuf (a.s.) rüyasını babasına anlatır: “Babacığım! Gerçekten ben (rüyada) on bir yıldız, Güneş’i ve Ay’ı gördüm. Gördüm ki onlar bana boyun eğiyorlardı” demişti. Babası, şöyle dedi: “Yavrucuğum! Rüyanı kardeşlerine anlatma. Yoksa sana tuzak kurarlar çünkü şeytan, insanın apaçık düşmanıdır.” (Yusuf suresi, 4.-5. ayetler.)
Allah'ın selamı Peygamberlerin üzerine olsun
Hz. Yusuf (a.s.) kıssasından çıkarılabilecek ilke ve değerler:
- Affedici olmalıyız.
- Sıkıntılara karşı sabretmeliyiz.
- Başkalarına iftira atmamalı ve yalan söylememeliyiz.
- Her türlü şeyden Allah'a sığınmalıyız.
- Allah'a tevekkül etmeliyiz.
- Bize kötü davrananlara iyilik yapmalıyız.
- Zorluklar karşısında sabırlı olmak.
- İnsanlara sevgiyle yaklaşmak.
- İffetli ve edepli olmak.
- Kin ve düşmanlıktan uzak durmak.
- Allah’ın (c.c.) emir ve yasaklarına uygun yaşamak
- Kardeşlerimize karşı iyi duygular beslemek.
- İnsanlara karşı bağışlayıcı olmak.
Yusuf (a.s.)’in hayatından alınacak pek çok dersler vardır. Burada bazılarına kısaca işaret edelim:
1. İffet dersi: Yûsuf Peygamber’de iffet duygusu, zirve noktadaydı. Bu yüzden Züleyha’nın en çekici tekliflerini şiddetle reddetmişti. Hattâ iffetini korumak uğrunda zindana girmeye, eziyet çekmeye bile râzı olmuştu.
2. Vefâ ve sadakat dersi: Yûsuf Peygamber’in, Züleyha’nın isteklerini reddetmesi, onun vefâsını ve sadakatini de ortaya koymaktadır. O, yanında kaldığı, ekmeğini yediği, iyiliğini gördüğü Mısır Azizi’ne hıyâneti asla düşünmemiş, daima vefâlı ve sâdık kalmıştır.
3. Sabır dersi: Yûsuf Peygamber’in hayatı, bütünüyle sabrın yüceliğini gösteren bir ibret dersidir. Hazret-i Yûsuf, yaşamında karşılaştığı sıkıntı engellerini sabırla aşmış neticede zindandan saraya çıkmış, başarıya ve mutluluğa ulaşmıştır.
4. İyiliğe teşvik dersi: Yûsuf Peygamber’in hayatında iyiliğe teşvik, dünya ve âhiret mutluluğuna ulaşmak konusunda iyiliğin etkilerini dile getirme de vardır.
5. Af dersi: Yûsuf’un hayatından alınacak büyük bir ders de: Kötülük yapanı af ve hoşgörü ile karşılayıp, iyilikle karşılık vermektir.