Gürültü, insan ve diğer tüm canlıların günlük yaşamına ve sağlıklarına zararlı olan ses tonları olarak ifade edilmektedir. İnsanlar, genel olarak ses tonlarından rahatsızlık duymazlar. Gürültü tanımında dile getirilen ses tonları ise katlanılması zor ve işkence gibi hissettiren, fiziksel ve ruhsal sağlığa zararlı tonlardır. Yüksek rahatsız edici ses tonlarına katlanılamaması bizleri gürültü kavramı ile karşı karşıya getirmektedir.
Gürültü kirliliği kapsamında her zaman aşina olduğumuz ve bizi rahatsız etmeyen, bunaltmayan sesler yer almazlar. Mesela yüksek sesle müzik dinlemek, cep telefonu ile yüksek sesle telefon görüşmesi yapmak ve trafikten kaynaklanan sesler yaşantımız boyunca alıştığımız, sıklıkla karşılaştığımız sesler. Bu seslere alışkın olsak da bazen bu sesler, ses olmanın ötesine geçerek sinir bozucu olabiliyor. Bu sesler bizleri daha da gerginleştirebiliyor. Bu noktada kulağımızı tıkayıp duymak istemediğimiz bu ses grupları, sınırları aşarak gürültü kirliliğinin önemli parçaları haline geliyor.
Gürültü kirliliği nasıl oluşur
Gürültü kirliliği diğer adı ile ses kirliliği toplu taşıma araçları, sokaklar, caddeler, okullar, iş yerleri gibi ortak kullanım alanlarında daha fazla ortaya çıkmaktadır. Kalabalık şehirlerde de giderek artan gürültü çoğu zaman pek çok sesin uyumsuz ve yüksek düzeylerde bir araya gelerek karışmasına bağlı olarak oluşmaktadır. İstenmeyen ve dinleyene de hiç bir anlam ifade etmeyen bu sesler, düzensiz ve yüksek sesler olarak nitelendirilmektedir. Ses yalıtımının kaliteli ve iyi bir düzeyde yapılmadığı alanlarında, gürültü kirliliğinin oluşmasına zemin hazırlayacağı unutulmamalıdır.
Gürültü kirliliğinin nedenleri
- Sanayileşme
- Plansız kentleşme
- Hızlı nüfus artışı
- Ekonomik yetersizlikler
- İnsanlara, gürültü ve gürültünün yaratacağı sonuçlara ilişkin yeterli ve etkin bir eğitimin verilmemiş olması.
- Motorlu taşıtlar ve Trafik
- Bazı iş makinelerinin kullanımı
- Uçak ve demiryolu ulaşımı
- Şehir planlamasında yapılan hatalar (Sanayi ve yerleşim alanlarının birbirlerine yakın olması)
Gürültü kirliliğine sebep olan diğer etkenler arasında çeşitli beyaz eşyalar, ev aletleri, araba alarmları, acil durum sirenleri, fabrika makineleri, yapım ve onarım çalışmaları, ses çıkaran hayvanlar, ses sistemleri, hoparlörler ve konuşan insanlar sayılmaktadır.
Gürültü kirliliği nasıl önlenir, çözüm yolları nelerdir
Gürültü kirliliğini önlemek için bir dizi alınacak tedbirler bulunmaktadır. Otomobil kullanımını azaltacak önlemler bunlarında başında sayılabilir. Ev ve iş yerlerinde ses geçirmeyen cam sistemlerinin kullanımı da gürültü kirliliğini önlemek için atılacak etkili adımlar arasındadır. Eğlence mekanlarında çok yüksek sesle, rahatsız edecek şekilde müzik çalınması önlenmelidir. Gürültü yapan kuruluşların şehir dışlarında kurulması alınması gereken önlemlerdendir.
Gürültüyü önlemek ve kontrol altında tutmak için alınacak bir dizi çözüm yollarından biri de gürültü ölçümlerinin yapılmasıdır. Gürültü ölçümleri ile beraber yerleşim sahaları incelenerek hangi alanlarda gürültü seviyesinin ne kadar yüksek olduğu tespit edilmelidir. Bu tespit akabinde gereken önlemler zamanında ve en doğru şekilde alınabilir. Ses bariyerleri de gürültü kirliliğini önlemek için alınabilecek en iyi önlemlerden biridir. Ses bariyerleri, gürültünün çevreye yayılmasına engel olur.