Birinci Dünya Savaşı’nın ardında yeni işgal girişimleri Anadolu üzerinde etkili olurken, Milli Mücadele yılları da bu işgallerin başarısız olması için milli bir direniş oluşturmuştur.
Milli Mücadele yılları 1919 – 1922 yılları arasında devam etmiştir. Kuvayı Milliye ve düzenli ordu teşkilatlanmada ve zaferlerin kazanılmasında etkili olmuştur. Bu dönemde birçok savaş ve antlaşma yapılmıştır.
23 Nisan 1920’de kurulan 1. TBMM’nin yaptığı antlaşmalardan biri olan Gümrü Antlaşması da bu antlaşmalardan biridir.
Gümrü Antlaşması’nın (3 Aralık 1920) önemi şu şekildedir:
- 1. TBMM’nin kazandığı ilk siyasi ve askeri başarıdır.
- Doğu Cephesi’nin son durumunun belirlenmesinde etkili olmuştur.
- Sevr, ilk kez geçersiz sayılmıştır.
- Ermeniler, barış imzalamak zorunda kalmıştır.
- Ermeni sorunu geçici olarak çözüme kavuşmuştur.
- TBMM’nin uluslar arası alanda kazandığı ilk siyasi ve askeri başarıdır.
- İlk kez Gümrü antlaşmasıyla belirlenen doğu sınırımız , Moskova ve Kars antlaşmalarıyla son şeklini almıştır.
- Ermeniler barış imzalamakla ilk kez Sevr antlaşmasının geçersizliği onaylamış oldular.