Gerçek özne: Yüklemin bildirdiği işi gerçekten yapan ya da yüklemde durumu bildiren öznelerdir.
Ali ve ben camı kırdık. (Camı kıran kim?)
(Gerçek özne)
Gizli özne: Şahıs ekleriyle yüklem içerisinde gizlenen öznedir.
Camı kırdık. (Camı kıran kim?)
Biz/Gizli Özne
(Birinci Çoğul Eki “-k” “Ali ve ben”in yerine geçip “biz” anlamı vermiştir)
Sözde özne: “-l” ve “-n” eki almış yüklemlerde nesnenin (İşten etkilenen ögenin)özne görevi görmesidir.
Cam kırıldı. (Kırılan ne?)
Sözde Özne
(Cam kendiliğinden kırılmaz, aslında kırılma işinden etkilenen cam bu cümlede özne görevi kazanmıştır.)
Özne olabilecek kelime veya kelime grupları:
İsim soylu sözcükler:
Siz hiç konuşmaz mısınız? (Özne →Zamir)
İsim ve sıfat tamlamaları:
İhtiyar adam seni sordu.(Özne→Sıfat tam.)
Fiilimsilerle kurulan yan cümlecikler:
Akacak kan damarda durmaz.(Özn→Sıf.fiil