Soru : Genleşme ve büzülmeye örnekler nelerdir
Ödev cevabı kısaca : Fen bilimleri üzerinden ele alındığı zaman kışın tellerin daha kısa boyuta ulaşması büzülmeye örnek olabilir. Çünkü bu noktada teller soğuma yaşar ve buna bağlı olarak daha fazla kısalır. Aynı zamanda kavanoz kapağının soğuk bir ortam içerisinde daha fazla sıkışması da en güzel örneklerden biridir. Çünkü genleşme yerine kavanoz kapağı küçülür ve büzülür.
Genleşme ve büzülmeye örnekler şu şekildedir:
- Yazın tren raylarının genişlemesi de genleşmedir.
- Elektrik tellerinin uzaması genleşmedir.
- Termometrenin yükselmesi cıvanın genleşmesidir.
- Kapağı açılmayan kavanozlar sıcak suya konur ve genleşerek kapağı açılır.
- Elektrik tellerinin kısalması büzülmedir.
- Termometrenin düşmesi cıvanın büzülmesiyle gerçekleşir.
- Tren raylarının daralması da bir büzülme olayıdır.
- Genleşen gözlük camları ısıtılır ve çerçeveye konur.
- Suda bekleyen ellerimizin buruşması da büzülmeye örnektir.
- Kavanoz kapaklarının soğukta sıkışması da büzülmeye örnektir.
Genleşme nedir
Sıcaklığın etkisi ile maddenin boyunda veya hacmindeki değişmeye genleşme denir. Maddenin içindeki tanecikler hareket halindedir. Isı alan maddenin sıcaklığı artar ve genleşir.
Genleşmeye Örnekler
- Topun sıcak havada şişmesi
- Yazın elektrik tellerinin uzaması
- Kavanoz kapağının sıcak su içerisinde genleşerek açılması
- Yazın tren raylarının genleşerek uzaması (Rayların arasındaki boşlukların azalması )
- Termometre içindeki sıvının sıcak havada genleşerek yükselmesi
- Yazın otomobil lastiklerinin şişkin olması
- Sıcak havada balonun fazla şişerek patlaması
- Deodorant şişelerinin sıcakta patlaması
- Şimşek çakarken havanın genleşerek gök gürültüsünü oluşturması
- Sıcak hava balonunun içindeki ateş yandığında, balonun şişerek yükselmesi
- Sıcak havada gözlük camının düşmesi
- Motosiklet motorunun aşırı sıcakta şişmesi
Büzülme nedir
Maddenin boyunda veya hacmindeki küçülmeye büzülme denir. Madde ısı verdiğinde taneciklerin hareketi yavaşlar, daha az yer kaplar. Maddede büzülme gerçekleşir.
Büzülmeye Örnekler
- Topun soğuk havada havasının inmesi
- Kışın elektrik tellerinin kısalması
- Kavanoz kapağının soğuk ortamda sıkışması
- Kışın tren raylarının büzülmesi (Rayların arasındaki boşlukların artması)
- Termometre içindeki sıvının soğuk havada büzülerek aşağı inmesi
- Kışın elektrik lastiklerinin basıncının azalması
- Soğuk havada balonun basıncının azalması
- Sıcak hava balonunun içindeki ateş söndüğünde, balonun büzülerek alçalması
- Gözlük çerçevesinin soğuk havada büzülerek camı sıkıştırması