Türkçede cümle içerisinde kullanılan birçok farklı ifade bulunmaktadır. Bu geçiş ve bağlantı ifadeleri cümlenin amacına bağlı olarak kullanılır. Genelde cümlenin ortasında yer alır ve iki cümleyi bağlıyormuş gibi bir etki yaratır. Şimdi bu geçiş ifadelerinin nasıl kullanıldığına bakalım ve örnekler ile inceleyelim.
Geçiş ve Bağlantı İfadeleri
Konuşmalarımızda ve yazılarımızda cümle içerisinde birtakım geçiş ve bağlantı ifadeleri kullanırız. Öncelikle bu ifadelerin neler olduğuna bakalım ve öğrenelim.
- Oysa ki
- Başka bir deyişle
- Özellikle
- Son olarak
- Ama
- İlk olarak
- Böylece
- Kısaca
- Ancak
- Fakat
- Lakin
Farklı düşünmeye yönlendiren ifadeler
Türkçe içerisinde kullandığımız geçiş ve bağlantı ifadeleri yukarıda sıralanmıştır. Bu ifadeler kurduğumuz cümleye ve anlatmak istediğimiz duruma göre değerlendirilir. Sadece cümle içerisinde değil özellikle gündelik yaşamda da oldukça sık kullanılan geçiş ve bağlantı ifadeleridir. Şimdi bu ifadeler üzerinden bazı örnekler yapalım ve konuyu anlamaya çalışalım.
Örnekler:
- Çok yorulduk ama yaptığımız işe değdi.
- Çok sıkı tuttum fakat elimden bir anda kaçıverdi.
- Size geldim lakin kapıyı kimse açmadı.
- Gezmeye gidecektik ancak arabamız bozuldu.
Destekleyici ve açıklayıcı ifadeler
Özellikle gördüğümüz gibi yukarıda, ‘ama, ancak ve fakat ile lakin’ geçiş ve bağlantı ifadelerini kullandık. Çünkü gündelik yaşamda bu ifadeler en çok kullanılanlar arasında yer almaktadır. Şimdi diğer geçiş ve bağlantı ifadeleri üzerinden de cümleler kurarak nasıl kullanıldıklarına bakalım.
Örnekler:
- Bu hatayı yapmayacaktın oysaki sana çok güvenmiştim.
- Bu elbiseyi çok sevdim özellikle kırmızı olanı.
- Size son olarak şunu söylemek istiyorum.
- Cümleme ilk olarak şununla başlamak istiyorum.
- Son işlemleri yaptık ve böylece çalışmalarımız sona erdi.
Gördüğümüz gibi yukarıda verdiğiniz bütün farklı bağlantı ve geçiş ifadeleri ile beraber değişik cümleler kurduk. Bu cümleler anlamak istediğimiz durumu daha etkin şekilde ortaya koymakta ve cümle kurmamızı yardım etmektedir.
Geçiş ve bağlantı ifadeleri neden ve sonuç üzerinden ilişki oluşturmaktadır. Yapılan bir durumun neden gerçekleştiğini ve sonucunda ne olduğunu anlatma şansı verir. Bu sayede birden fazla cümle kurmak yerine tek bir cümle içerisinde durumu anlatabiliriz. Özellikle bir durumun neden yaşandığını anlatmak istediğimizde, yukarıdaki geçiş ve bağlantı ifadeleri büyük bir öneme sahiptir.
Örnekler:
- Bütün camları silmiştim fakat yeniden kirlendi.
- Erkenden uyumuştum ancak gürültüye uyandım.
- Eve misafir gelecekti lakin acil bir işimiz çıktı.
Yukarıdaki cümlelerde gördüğümüz gibi herhangi bir durum olacakken yaşanan sorun ile beraber sonuç net olarak anlatılmaktadır. Bu cümleleri kurarken geçiş ve bağlantı ifadelerini nasıl kullanmamız gerektiğini çok iyi bilmeliyiz. Yanlış kullanmadan doğru yerde ve doğru zamanda kullanmamız çok önemlidir.
*** Geçiş ve bağlantı ifadeleri örnekleri içeriği hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.
Geçiş ve Bağlantı İfadeleri Örnekleri (30 Tane)
Konuşmalarda veya yazılarda düşünceler ifade edilirken kullanılan, farklı düşünmeye yönlendiren, düşünceyi destekleyen ve açıklayan, özetleyen ve sonuç bildiren cümleler kurmadan önce kullanılan ifadelere geçiş ve bağlantı ifadeleri denir.
Geçiş ve bağlantı ifadelerine yönlendirici ifadeler de denir.
Geçiş ve bağlantı ifadeleri üç başlıkta incelenebilir:
Farklı Düşünmeye Yönlendiren İfadeler: ama, yine de, fakat, buna rağmen, lakin, ne var ki, yalnız, oysaki, ancak.
Destekleyici ve Açıklayıcı İfadeler: yani, özellikle, başka bir deyişle, örneğin, açıklamak gerekirse, örnek olarak, açıkçası, mesela, hatta, üstelik, ayrıca.
Özetleyen ve Sonuç Bildiren İfadeler: kısacası, son olarak, böylece, görüldüğü gibi, özetle, sonucunda, böylelikle.
Aşağıda 30 tane geçiş ve bağlantı ifadesi örnekleri cümle içerisinde verilmiştir.
Farklı Düşünceye Yönlendiren İfadelere Örnekler
- Hayvanları çok seviyorum ama astım hastalığım nedeniyle evde hayvan besleyemiyorum.
- Erken kalkmasına rağmen trafik yüzünden işe geç kaldı.
- Sandalyeye çıktım yine de lambaya erişemedim.
- Topu ağlarla buluşturdu fakat ofsayta düştüğü için gol sayılmadı.
- Bütün bir yıl boyunca çok çalıştı lakin yeterli parayı biriktiremedi.
- Bu sefer fırının başında bekledim ne var ki keki yine yaktım.
- Gömlek alacaktım yalnız bir türlü rengine karar veremedim.
- Fena hasta olmuşum oysaki sıkı giyiniyor, yediğime içtiğime dikkat ediyordum.
- Belki aşçı olabilirsin ancak matematik bilmeden gıda mühendisi olamazsın.
- Ödevimi yapacaktım ama dün gece elektrikler kesilince yapamadım.
Destekleyici ve Açıklayıcı İfadelere Örnekler
- Bu ayın 24’ünde yani Ramazan’ın ilk gününde köyde olacağım.
- Bu tür hastalıklar baharın aylarında özellikle Nisan ayında yaygın olarak görülür.
- Dünkü maç onun son maçıydı başka bir deyişle jübilesini yaptı.
- Çoğu insanın yaptığı yazım yanlışları var örneğin herkes yerine herkez, yalnız yerine yanlız yazmak gibi…
- Denize kıyısı olan şehirlerden ikinci el araç alırken neden daha dikkatli olmamız gerektiğini açıklamak gerekirse bu şehirlerdeki yoğun nem oranını sebep olarak gösterebiliriz.
- Peygamber efendimiz temizliğine çok dikkat ettiğini örnek olarak her yemekten sonra misvakla dişlerini fırçaladığını anlatırlar.
- Onu üzmek için söylemedim, açıkçası yaptığı resmi hiç beğenmedim.
- Yazın bazı aktivitelere katılabilirsiniz mesela kamp yapmak, bisiklet turlarına katılmak bunlardan birkaçı…
- Emekli olunca köye gitmeyi hatta orada bir çiftlik kurmayı düşünüyorum.
- Bütün gün evde temizlik yapmış üstelik mantı bile açmış.
- Bilgisayara format atmış ayrıca gerekli tüm programları kurup öyle teslim etmiş.
Özetleyen ve Sonuç Bildiren İfadelere Örnekler
Bütün yıl gezdin, tozdun, bilgisayarla oynadın, öğlene kadar uyudun, kitabın kapağını bile açmadın. Kısacası sen sınavı üniversiteyi falan kazanamazsın.
Geçmişten günümüze kullanılan iletişim araçlarına son olarak cep telefonları ve interneti örnek olarak verebiliriz.
Tarım bakanı çiftçilerden bu sene patates ekmelerini böylece patateste dışa olan bağımlılığımızı ona erdireceğimizi dile getirdi.
Grafiklerde de görüldüğü gibi korona virüsü en fazla yaşlıları etkilemektedir.
Özetle günümüzdeki hastalıkların bir çoğunun nedeni stresli bir yaşam ve hava kirliliğidir.
Tüm bunların sonucunda araç kullanırken mutlaka emniyet kemeri takmamız gerektiğini anlamışızdır sanıyorum.
Ne anladığımı söyleyeyim, kısaca sen artık beni eskisi kadar sevmiyorsun.
Böylelikle bir örnekler içeriğimizin daha sonuna gelmiş bulunuyoruz.