Yeşil yapraklı bitkilerin ışık enerjisi ile organik besin yapmasını sağlayan kimyasal olaya fotosentez denilir.
Bitkiler besin yaparken havadan karbon dioksit alırlar ve oksijen verirler. Yapraklara yeşil rengi veren klorofil maddesi güneş enerjisini kullanarak karbon dioksit ve suyu oksijen ve basit şekerler dönüştürür. Basit şekerler bitki için gerekli besinlere değişirler, açığa çıkan oksijen ise havaya verilir. Bu besin yapımı işi fotosentez adını alır.
Bitkiler, hayvanların tersine besin aramaya gerek duymaz, besinlerini kendilerini üretirler. Beslenmenin yolu, bitkiye özgün yeşil rengi veren "klorofil" denilen yeşil boyarmaddeden geçer. Bitki, klorofil aracılığıyla, güneş enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürür: Bu kimyasal enerji de genellikle nişasta biçiminde saklanır ve gelişmek, büyümek için yakıt olarak kullanılır. Işık enerjisiyle, karbon dioksit ve su, zengin enerjili bir besin olan glikoza dönüşür. Yani fotosentez (ışıl bireşim), ısı ve ışıkla gerçekleşir.
Bitki yapraklarını oluşturan hücrelerin içinde, kloroplast" denilen, çok küçük yapılar vardır. Her hücrede kloroplast sayısı yüzden fazladır. Kloroplastların içindeki yeşil renkli boyarmadde klorofil , ışık yakalar. Kloroplastlar, güneş ışınlarını panel gibi toplayıp, kolektör gibi enerjiye dönüştürerek, besin üretirler.
Fotosentez nasıl gerçekleşir
Fotosentez, yeşil yapraklı bitkilerde büyüme ve gelişmenin ilk şartıdır. Çünkü bitkiler de enerjiye ihtiyaç duymaktadır. Bu enerjiyi hayvanlar gibi dışarıdan almazlar. Kendileri üreterek kullanmaktadırlar. Fotosentez belli aşamaları takiben oluşmakta olan bir olaydır:
- Güneş enerjisi, yeşil yapraklı bitkilerde bulunan kloroplastların içine nüfus eder.
- Kloroplastların içinde, bitkiye yeşil rengi veren klorofiller mevcuttur. Bu klorofiller, güneş enerjisini emerek kimyasal enerjiye dönüştürmektedir.
- Kimyasal enerji belli bir döngü çerçevesinde kullanılarak karbondioksit ve suyla birleştirilir. Bu aşamada nişasta ve oksijene dönüşür.