Bir yazarın güncel olaylar hakkındaki kişisel görüş ve düşüncelerini akıcı bir dille, kanıtlama gereği duymadan yazdığı kısa fikir yazılarına fıkra denir. Bu tür fıkralara köşe yazısı adı da verilir.
Fıkra türünün özellikleri
- Düşünce yazısıdır.
- Belirli bir plan dâhilinde yazılır.
- Ele alınan konu günceldir.
- Esas amaç okuyucu etkilemek ve düşündürmektir.
- İspat kaygısı güdülmez.
- Konu, öznel bir bakış açısıyla işlenir.
- Cümleler kısa ve anlaşılır niteliktedir.
- Anlatımda atasözü, deyim, özdeyiş ve halk fıkralarına sıkça yer verilir.
Ahmet Hâşim, Hüseyin Cahit Yalçın, Falih Rıfkı Atay, Ahmet Rasim, Refik Halit Karay, Orhan
Seyfi Orhon, Peyami Safa, Burhan Felek fıkra türündeki eserleriyle tanınmaktadır.
Fıkra ile makale arasındaki farklar:
- Fıkra, makaleye göre daha kısa bir yazı türüdür.
- Makalede belli görüşleri kanıtlama amacı vardır, fıkrada ise böyle bir amaç güdülmez.
- Fıkranın anlatımında, makaledeki "ciddiyet" görülmez. Makalede nesnel, fıkrada öznel nitelikler ağır basar. Fıkrada yer yer esprili, hoşa giden bir anlatım öne çıkar.
- Makale yazmak, uzmanlık ister; belli alanlarda bilimsel görüşlerden haberdar olmayı gerektirir. Fıkrada ise aynı konuyu farklı yazarlar değişik bakış açılarıyla ortaya koyabilirler.
- Günümüzde, gazetelerin belli köşelerinde yayımlanan ve güncel sorunlardan söz eden yazılara halk arasında - yanlış olarak- "makale" denilmektedir; oysa bunlar fıkradır.
- Kimi fıkralarda "öğreticilik" özelliği ağır basabilir. Böyle fıkralarda bir makale havası sezilir.