Fiilde kipler dilek ve haber kipleri olmak üzere ikiye ayrılır. Haber kipleri cümledeki eylemin hangi zaman diliminde yapıldığını bildirir. Geniş, gelecek, şimdiki, duyulan geçmiş ve öğrenilen geçmiş zaman kipi, haber kipleridir. Dilek kipleri ise dört ana başlıkta toplanır.
- Gereklilik
- Emir
- İstek
- Şart kipi.
Emir kipi diğer kiplerden farklı olarak eki yoktur. Emir cümlelerinde fiiller kök halinde bulunur. Örneğin: Yap, Bitir, Bırak.
Fiil kipleri nelerdir
1- Haber Kipleri
A- Duyulan Geçmiş Zaman
Fiil -mış - miş eklerinden birini alır. Örnek Cümleler:
- Senden mesaj beklerken uyuyakalmış.
- Kendisini çaresiz hissettiği için yalan söylemek zorunda kalmış.
- Söylediklerime kulak asmamış.
- Evde hiç ekmek kalmamış.
- Biz tatildeyken eve hırsız girmiş.
B- Görülen Geçmiş Zaman
Fiil -dı - di eki alır. Örnek Cümleler
- Eski mahallemi ve çocukluğumu çok özledim.
- Bu sözler kendisine hiç yakışmadı.
- Öğretmenin sorduğu tüm soruları doğru cevapladı.
C- Gelecek Zaman
Fiil -ecek -acak eki alır.
- Bu kötü günler elbet geçecek.
- İlk buluşmadan sonra her şey belli olacak.
- Söylediğin yalanlar bir bir ortaya çıkacak.
D- Şimdiki Zaman
Fiil - yor eki alır. Örnek Cümleler:
- Abim şu an odasını topluyor.
- Müzik dinleyip kitap okuyorum.
E- Geniş Zaman
Fiil -er -ar eki alır. Örnek Cümleler
- Her insan özlediği insanların yanında olmasını ister.
- O genelde insanlara mesafeli davranır.
- İlkbaharda tabiat yeniden canlandır.
2- Dilek Kipleri
A - Gereklilik Kipi
Fiil -meli -malı eki alır
- Bu kötü düşünceleri kafandan atmalısın.
B- İstek Kipi
Fiil -se -sa eklerinden birini alır.
- Keşke ben de sizinle birlikte gelsem.
C- Şart Kipi
Fiil, istek kipinde olduğu gibi -se -sa eki alır
- Sen de gelirsen çok mutlu olurum.
D- Emir Kipi
Fiil ek almaz.
- Şu dosyaları müdürün odasına götür.