Namaz ibadetini yerine getirmek isteyen ve namazın bölümlerini ve bu bölümlerin özelliklerini bilmek isteyenler için detayları öğrenmek mümkün olmaktadır.
İslam'ın beş şartından biri olan namaz; farz namazlar, vacip namazlar ve nafile namazlar olmak üzere ayrılır. Bilindiği gibi farz demek; Allah'ın kesin olarak yapılmasını ve yerine getirilmesini istediği emirlerdir. Farz namazlar da bir Müslümanın yerine getirmesi gereken ibadetlerden biridir.
Farz olan namazlar hangileridir
Bu namazlar kısaca şöyledir.
- Beş vakit namaz
- Cuma namazı
- Cenaze namazı (farz-ı kifayedir)
Beş vakit namaz
Bir müslümanın günde 5 vakit namaz kılması farzdır. Bu vakitlerin farzları, vacipleri ve sünnetleri bulunur. Örneğin sabah namazı 2 rekat farz ve 2 rekat sünnet olarak kılınır. Günlük 17 rekat farz namaz bulunur. Sadece beş vakit namazların içinde farz olan namazlar aşağıdadır.
- Sabah namazı farzı 2 rekat
- Öğle namazı farzı 4 rekat
- İkindi namazı farzı 4 rekat
- Akşam namazı farzı 3 rekat
- Yatsı namazı farzı 4 rekat
Günde beş vakit farz namazını kılmak, akıllı olan ve büluğ çağına giren her erkek ve kadın Müslümana farzdır. Bu farz namazların kılınışı için ilgili sayfamıza bakabilirsiniz.
"Namazı kıldınız mı, gerek ayakta, gerek otururken ve gerek yan yatarak hep Allah'ı anın. Güvene kavuştunuz mu namazı tam olarak kılın. Çünkü namaz, mü'minlere belirli vakitlere bağlı olarak farz kılınmıştır." (Nisa suresi, 103. ayet)
Cuma namazı
Cuma namazı da, farz namazlardan olup, cuma günleri öğle namazı vaktinde kılınır. Cumanın farzı iki rekattır. Cuma namazı, akıllı, buluğ çağına erişmiş, sağlıklı, hür ve mukim erkek Müslümanlara farz kılınmıştır; kadınlara, kölelere, yolculara ve cemaata gelemeyecek kadar mazereti olanlara farz değildir.
"Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığı zaman, hemen Allah'ın zikrine koşun ve alış verişi bırakın. Eğer bilirseniz bu sizin için daha hayırlıdır." (Cuma suresi, 9. ayet)
Cenaze namazı
Cenaze namazı, farz-ı kifayedir. Yani, Müslümanlardan bir kısmının yapmasıyla diğerlerinin sorumluluğun kalktığı farzdır. Cenaze namazını bir kişi bile kılsa farz yerine getirilmiş olur. Yani diğer Müslümanların üzerinden bu farz düşer.
Cenaze namazının farzı iki rekattır. Bu namaz Müslüman olan birinin günah ve kusurlarının bağışlanmasını Allah'tan dilemek, ona son vazifeyi yapmak için kılınır.
"Bir din kardeşiniz vefat etmiştir. Kalkın, onun cenaze namazını kılın." (Hadisi şerif; Müslim)
Farz Namazların Kılınışları ve Rekatları
Farz namazlar Allahu Tealanın yükümlülük çağına gelmiş akıl baliğ olan her Müslümanın kılmasını şart koyduğu namazlardır. Beş vakit namazı eda ederken ise içeriğinde kılınan namaz bölümlerinin farz olması da kılınması farz olan kılınmadığında ise kişiye borç yükleyen ve cezası olan namazdır. Namazın sünnet bölümü ise hazreti peygamberin sünnetine uymak ve onun sünnetini yerine getirmek için kılınan beş vakit her namazın içerisinde sünnet bölümü bulunan namazlardandır.
Farz namazların kılınışında ise her vakit için belirli olan rekatta kılmak gerekmektedir. Beş vakit olan namazların rekatları ve kılınışlarını şu şekilde tarif etmek mümkündür.
Sabah Namazının Kılınışı
Sabah namazı toplamda dört rekattır. İki rekat sünnet ve iki rekat farz olmak üzere kılınmaktadır.
Sabah namazı kılmak için önce niyet etmek ve ilk olarak sünnet namazı kılmak gerekmektedir. Sabah namazının sünnetine niyet ederek subhaneke okunur ve ardından besmele çekilir. Fatiha ve zammı sureden sonra rüku da üç kez Subhane Rabbiyel Azim denilir. Semiallahu Limen Hamideh denilip Rabbena Lekel Hamd denilerek rükudan kalkılır. Sonra secdeye varılır üç kez Subhane Rabbiyel Ala denilerek secdeden doğrularak oturulur sonra tekrar Allahu Ekber denilip secdeye varılır üç kez Subhane Rabbiyel Ala denilerek secdeden kalkılır. Böylece ilk rekat kılınmış olmaktadır. Ayağa kalktıktan sonra besmele çekilir ve fatiha suresi okunur daha sonra zammı sure okunur. Allahu Ekber denilerek rükuya gidilir. Rükuda üç kez Subhane Rabbiyel Azim denilerek Semiallahu Limen Hamideh denilip Rabbena Lekel Hamd denilerek rükudan kalkılır. Allahu Ekber denilerek secdeye varılır üç kez Subhane Rabbiyel Ala denilerek secdeden doğrularak oturulur sonra tekrar Allahu Ekber denilip secdeye varılır üç kez Subhane Rabbiyel Ala denilerek secdeden doğrularak oturulur. Son oturuşta ettahiyyatü salli bârik Rabbena atina ve Rabbenağfirli okunarak selam verilir. Böylece sabah namazının ilk iki rekat sünneti tamamlanmış olmaktadır.
Sabah namazının farz bölümünün kılınışı ise sabah namazının farzına niyet edilerek kılınmaktadır. Sabah namazının farzı da sünnet bölümü gibi kılınır. İki rekat olduğu için aynı şekilde kılınmaktadır.
Farz Namazların faziletleri
Namazın farz olan bölümleri ve farz namazların tamamının kılınması Allahu Teala tarafından emredilen namazlardandır. Kılındıkları zaman kılan kişiye sevap verildiği kılmayan ve farz namazları terk edenlerin ise cezalandırılacağı ayet ve hadislerde bildirilmektedir. Farz namazları vaktinde kılamayan kişilerin bu namazları kaza etmesi gerekmektedir. Namazın farz bölümlerinin kazası da tıpkı farz namazın kılınışı gibi olmaktadır.
Kaynak: Diyanet (Farz Namazlar)
Farz olan namazlar farzı ayın ve farzı kifaye olmak üzere ikiye ayrılır. Farzı ayın olan namazlar yükümlülük çağındaki her Müslümana farz olup her biri ayrı ayrı bunu yerine getirmekle mükelleftir.