Göktürk Alfabesi (Orhon Alfabesi) :
- Türklerin ilk bilinen alfabesidir.
- 38 Harften oluşur.
- Sağdan sola doğru yazılır.
- Göktürk Kitabeleri bu alfabe ile yazılmıştır.
Uygur Alfabesi
- Türklerin bilinen ikinci alfabesidir.
- Soğd alfabesinin ileri bir biçimidir.
- Sağdan sola doğru yazılır.
- Uygur Alfabesi 18 harften oluşmaktadır.
Eski Türkler’de edebiyat iki bölümden oluşur
- Yazılı Edebiyat
- Sözlü Edebiyat
Yazılı Edebiyat
Göktürk Kitabeleri:
- Türk milletinin milli kaynağıdır.
- Bilge Kağan (735), Kültigin (732), Tonyukuk (727)
- İlk Türkçe metindir.
- Vatan sevgisini ön plana çıkarır.
- Devlet ile milletin birbirine olan görevini belirtir.
- Syasi hayat hakkında bilgi verir.
- Türk kültürü hakkında bilgi verir.
- Sosyal devlet anlayışı hakkında bilgi verir.
Karabalgasun Yazıtları:
- Uygurlulara aittir.
- Mani dininin özelliklerini anlatan didaktik bir eserdir.
- Çince , Soğdca ve Türkçe yazılar bulunmaktadır.
Yenisey Yazıtları:
1) Kırgızlara aittir.
2) 5. yy’da yazıldığı sanılmaktadır. Ne zaman yazıldığı hakkında kesin bilgi yoktur.
Sözlü Edebiyat
Koşuk: Şölenlerde, eğlencelerde saz eşliğinde söylenen şiirlerdir. Halk edebiyatında koşmaya benzer.
Sav: Atasözlerinin diğer adıdır.
Sagu: yuğ adı verilen ölüm törenlerinde önemli kişiler için söylnen şiirlerdir. Halk edebiyatındaki ağıt, divan edebiyatında ise mersiyenin karşılığıdır.
Destan: Toplumların, yaşayışı, adetleri, örf töreleri, yaşam biçimleri anlatan edebi ürünlerdir.
Türk Destanları:
- Oğuz Kağan Destanı—Asya Hunları
- Bozkurt Destanı—Göktürkler
- Ergenekon Destanı—–Göktürkler
- Türeyiş Destanı—–Uygurlar
- Göç Destanı—–Uygurlar
- Alp Er Tunga Destanı—-İskitler (Sakalar)
- Şu Destanı—-İskitler (Sakalar)
- Manas Destanı—-Kırgızlar
- Dede Korkut Hikayeleri —Oğuzlar (Kıpçaklar)