Eş anlamlı kelimeler, yazılışları ve okunuşları farklı olmasına rağmen aynı anlamı taşıyan kelimelerdir. Eş anlamlı sözcükler birbirlerinin yerine kullanılabilir. Eş anlamlılık çoğunlukla Türkçe sözcüklerle dilimize yabancı dillerden girmiş sözcükler arasındadır.
Anlam olarak aynı anlamı karşılayan, anlam olarak birbirlerinin yerini tutabilen, yazılış olarak farklı yazılan, söyleniş olarak farklı söylenen fakat anlam olarak aynı karşılığı bulan kelimeler eş anlamlı kelimelerdir. Eş anlamlı kelimeler yerine “anlamdaş” ifadesi de kullanılabilir. Eş anlam ilişkisi olan kelimeler genel olarak farklı bir dilden Türkçeye geçmiş olan kelimeler ile Türkçe olan kelimeler arasında oluşmaktadır.
Eş anlamlı kelimelere örnekler
- siyah – kara
- cevap – yanıt
- kalp – yürek – gönül
- kelime – sözcük
- ileti – mesaj
- özgün – orijinal
- dil – lisan
- bellek – hafıza
- uygarlık – medeniyet
- al – kırmızı
- misafir – konuk
- fiil – eylem
- model – örnek
- ölçüt – kıstas – kriter
- belgegeçer – faks
- ilginç – enteresan
- varsıl – zengin
- yoksul – fakir
Eş anlamlı (anlamdaş) sözcükler listesi
Eş anlamlı olan sözcükler TDK sözlüğünde belirtilmiştir. Eş anlamlı sözcükler listesinde yer alan sözcüklerin cümle içerisinde kullanım örneklerini birlikte inceleyelim.
Ana gibi yar olmaz.
Anne gibi yar olmaz. (İki cümlede kullanılan anne ve ana kelimeleri eş anlamlı kelimelerdir)
Çocuk koşarken düşüp kafasını çarptı.
Çocuk koşarken düşüp başını çarptı. (iki cümlede de kullanılan baş ve kafa kelimeleri eş anlamlı kelimelerdir)
Ecem’in dolabı neredeyse tamamen siyah kıyafetlerle dolu.
Eskiden okullarda kara tahtalar bulunurdu. (Siyah ile kara kelimeleri birbirlerinin eş anlamlısıdır)
Türkiye’de çok sayıda doğa harikası yerler bulunuyor.
Birçok tabiat parkı ziyaretçilerini bekliyor. (Cümlelerde yer alan tabiat ve doğa kelimeleri eş anlamlı olan kelimelerdir)
Anı defterim birçok hikaye ile dolu.
Eski hatıra defterlerimi karıştırdım geçen gün. (Hatıra ve anı kelimeleri eş anlamlı olan kelimelerdir)
Yaptığın bu şeylere bir türlü anlam veremedim.
Neydi şimdi bütün bunların manası? (Cümleler içindeki anlam ve mana kelimeleri eş anlamlı olan kelimelerdir)
Yarın sabah sekizde büroda buluşacağız.
Sabahtan akşama kadar ofiste çalıştım. (Cümlelerde yer alan büro ve ofis kelimeleri eş anlamlı olan kelimelerdir)
Korktuğu çehresinden anlaşılıyordu.
Küçük kızın yüzü o kadar güzel ve masumdu ki dayanamadım, cebimde kalan son para ile çikolata alıp hediye ettim. (Cümle içerisinde kullanılmış olan yüz ve çehre kelimeleri eş anlamlı olan kelimelerdir)
Yakın anlamlı kelimeler
Yazılışı ve okunuşu farklı olan, anlamdaş gibi göründüğü hâlde birbirinin yerini tamamen tutamayan, yani aralarında anlam ayrıntısı bulunan kelimelerdir. Bunlar çoğunlukla Türkçe kelimelerdir.
Yakın anlamlı kelimelere örnekler
- basmak – çiğnemek – ezmek
- tutmak – yakalamak
- korkak – çekingen
- saçmak – dağıtmak
- dargın – küskün – kırgın
- tanıdık – bildik